၂၁

^၁ ရှင် ဘု ရင် ၏ စိတ် နှ လုံး သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ လက် တော် ၌ ရှိ ၍ ရေ စီး သော ချောင်း များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် သည် ၎င်း ကို အ လို တော် ရှိ သည့် နေ ရာ တိုင်း သို့ လှည့် စေ တော် မူ ၏။

^၂ လူ သည် မိ မိ ပြု မူ ကျင့် ကြံ သ မျှ သော အ မှု အ ရာ တို့ ကို မှန် သည် ဟု ထင် မြင် တတ် ၏။ သို့ သော် ထာ ဝ ရ ဘု ရား စိတ် နှ လုံး ကို ချိန် တွယ် တော် မူ ၏။

^၃ ထာ ဝ ရ ဘု ရား သည် ယဇ် ပူ ဇော် ခြင်း ထက် ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် တ ရား မျှ တ ခြင်း ကို ပို ၍ နှစ် သက် တော် မူ ၏။

^၄ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ၏ မီး ခွက် တည်း ဟူ သော ထောင် လွှား သော မျက် နှာ နှင့် မော် ကြွား သော စိတ် နှ လုံး တို့ သည် အ ပြစ် ဖြစ် ၏။

^၅ ဝီ ရိ ယ ရှိ သော သူ ၏ အ ကြံ အ စည် တို့ သည် အ ကျိုး အ မြတ် ကို ဧ ကန် ဖြစ် စေ ၏။ အ လျင် စ လို ပြု မူ သော သူ တိုင်း ကား ချို့ တဲ့ နွမ်း ပါး ခြင်း သို့ သာ ရောက် တတ် ၏။

^၆ မု သား သုံး သော လျှာ ဖြင့် ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ များ ကို ဆည်း ပူး ခြင်း သည် လွင့် သွား သော အ ခိုး အ ငွေ့ ဖြစ် ပြီး သေ ခြင်း ကို ရှာ ဖွေ ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၇ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ သည် တ ရား သော အ မှု ကို မ ပြု လို ကြ သော ကြောင့် သူ တို့ ၏ အ ကြမ်း ဖက် မှု သည် သူ တို့ ကို သုတ် သင် ရှင်း လင်း လိမ့် မည်။

^၈ အ ပြစ် ရှိ သော သူ ၏ လမ်း သည် ကွေ့ ကောက် ၏။ သန့် ရှင်း စင် ကြယ် သော သူ ၏ လုပ် ဆောင် ချက် မူ ကား ဖြောင့် မှန် ၏။

^၉ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား နှင့် တစ် အိမ် တည်း အ တူ နေ ရ ခြင်း ထက် ခေါင် မိုး ပြင် ထောင့် ၌ နေ ရ ခြင်း သည် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၁၀ ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် သည် မ ကောင်း မှု ကို တောင့် တ တတ် ၏။ သူ ၏ အိမ် နီး ချင်း သည် သူ့ မျက် ဝန်း ၌ သ နား တတ် သော သ ဘော ကို ရှာ မ တွေ့။

^၁၁ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ သော အ ခါ အ သိ ဉာဏ် နည်း ပါး သော သူ သည် ဉာဏ် ပ ညာ ရှိ လာ တတ် ၏။ ပ ညာ ရှိ သော သူ သည် သွန် သင် ခြင်း ခံ ရ သော အ ခါ အ သိ ပ ညာ တိုး ပွား တတ် ၏။

^၁၂ ဖြောင့် မတ် တော် မူ သော အ ရှင် သည် ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ အိမ် ကို မှတ် ၍ ထို ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ကို ပျက် စိး ခြင်း ထဲ သို့ ပစ် ချ တော် မူ ၏။

^၁၃ ဆင်း ရဲ သော သူ ၏ ငို ကြွေး သံ ကို မ ကြား လို ၍ မိ မိ နား ကို ပိတ် ထား သော သူ သည် ကိုယ် တိုင် ဟစ် ခေါ် သော အ ခါ မည် သူ မျှ သူ့ ကို ထူး လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၁၄ တိတ် တ ဆိတ် ပေး သော လက် ဆောင် သည် အ မျက် ကို လည်း ကောင်း၊ လျှို့ ဝှက် စွာ ပေး သော တံ စိုး လက် ‌ဆောင် သည် ပြင်း ထန် သော အ မျက် ဒေါ သ ကို လည်း ကောင်း ပြေ စေ တတ် ၏။

^၁၅ တ ရား သော အ မှု ကို ပြု ခြင်း သည် ‌ဖြောင့် မတ် သော သူ တို့ အ တွက် ဝမ်း မြောက် ခြင်း ဖြစ် ၍ အ ပြစ် ဒု စ ရိုက် ပြု သော သူ တို့ အ တွက် ထိတ် လန့် ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၆ ပ ညာ သ တိ လမ်း မှ လွဲ သွား သော သူ သည် သေ သူ ၏ ဝိ ညာဉ် အ စု အ ဝေး ထဲ ၌ နေ ရာ ကျ လိမ့် မည်။

^၁၇ အ ပျော် အ ပါး ကို နှစ် သက် သော သူ သည် ချို့ တဲ့ နွမ်း ပါး သော သူ ဖြစ် သွား လိမ့် မည်။ စ ပျစ် ဝိုင် နှင့် ဆီ ကို နှစ် သက် သော သူ သည် လည်း ချမ်း သာ ကြွယ် ဝ လာ လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၁၈ ဆိုး ယုတ် သော သူ သည် ဖြောင့် မတ် သော သူ အ တွက် လည်း ကောင်း၊ သစ္စာ မဲ့ သော သူ သည် ဖြောင့် မှန် သော သူ အ တွက် လည်း ကောင်း ရွေး နုတ် စ ရာ အ ဖိုး အ ခ ဖြစ် ရ လိမ့် မည်။

^၁၉ စိတ် ဆတ် ၍ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား နှင့် နေ ရ ခြင်း ထက် တော ကန္တာ ရ အ ရပ် ၌ နေ ရ ခြင်း သည် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂၀ ပ ညာ ရှိ သော သူ ၏ အိမ် ၌ နှစ် လို ဖွယ် ကောင်း သော ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ နှင့် ဆီ ရှိ ၏။ မိုက် မဲ သော သူ ကား ထို အ ရာ တို့ ကို သုံး ဖြုန်း တတ် ၏။

^၂၁ ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် မေတ္တာ က ရု ဏာ ကို လက် ကိုင် ပြု သော သူ သည် အ သက် ရှင် ခြင်း၊ ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် ဂုဏ် သ ရေ ကို တွေ့ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၂ ပ ညာ ရှိ သော သူ သည် သူ ရဲ ကောင်း တို့ ၏ မြို့ သို့ ချီ တက် ၍ သူ တို့ ကိုး စား သော ခိုင် ခံ့ သည့် နေ ရာ ကို ဖြို ချ တတ် ၏။

^၂၃ မိ မိ နှုတ် နှင့် လျှာ ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် မိ မိ အ သက် ကို ဆင်း ရဲ ဒုက္ခ မှ စောင့် ထိန်း သော သူ ဖြစ် ၏။

^၂၄ မာ န ထောင် လွှား လျက် ခက် ထန် မောက် မာ သော သူ ၏ အ မည် မှာ “ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ” ဟူ ၍ ဖြစ် ၏။ သူ သည် အ လွန် မာ န ထောင် လွှား သော စိတ် နှင့် ပြု မူ တတ် ၏။

^၂၅ ပျင်း ရိ သော သူ ၏ လက် သည် အ လုပ် လုပ် ရန် ငြင်း ဆန် သော ကြောင့် သူ ၏ အ လို ဆန္ဒ သည် သူ့ ကို သေ စေ တတ် ၏။ ^၂၆ သူ သည် အ လို ရှိ သည့် အ ရာ ကို တစ် နေ့ လုံး တောင့် တ နေ တတ် ၏။ ဖြောင့် မတ် သော သူ မူ ကား တွန့် တို ခြင်း မ ရှိ ဘဲ ပေး ကမ်း တတ် ၏။

^၂၇ ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ ယဇ် ကောင် သည် စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ဖြစ် ၏။ ထို့ ထက် မ က ၎င်း ကို ဆိုး ညစ် သော အ ကြံ ဖြင့် ယူ ဆောင် လာ လျှင် ပို ၍ ပင် စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ဖြစ် ၏။

^၂၈ လိမ် လည် သော သက် သေ သည် ပျက် စီး သွား လိမ့် မည်။ ကိုယ် တိုင် ကြား ရ သော သူ မူ ကား အ စဉ် ပြော ဆို နေ လိမ့် မည်။

^၂၉ ဆိုး ယုတ် သော သူ သည် မျက် နှာ ပြောင် တိုက် တတ် ၏။ ဖြောင့် မှန် သော သူ မူ ကား မိ မိ သွား ရာ လမ်း ကို သိ ရှိ နား လည် ၏။

^၃၀ မည် သည့် ဉာဏ် ပ ညာ၊ ထိုး ထွင်း ဉာဏ်၊ အ ကြံ ဉာဏ် မျှ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို ဆန့် ကျင် ၍ မ တည် နိုင်။

^၃၁ စစ် တိုက် ရ မည့် နေ့ အ တွက် မြင်း ကို ပြင် ဆင် ထား သော် လည်း အောင် ပွဲ သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား နှင့် ဆိုင် ၏။

21

¹ The king’s heart is in Yahweh’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.

² Every way of a man is right in his own eyes, but Yahweh weighs the hearts.

³ To do righteousness and justice is more acceptable to Yahweh than sacrifice.

⁴ A high look and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.

⁵ The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.

⁶ Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.

⁷ The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.

⁸ The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.

⁹ It is better to dwell in the corner of the housetop than to share a house with a contentious woman.

¹⁰ The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.

¹¹ When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.

¹² The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.

¹³ Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.

¹⁴ A gift in secret pacifies anger, and a bribe in the cloak, strong wrath.

¹⁵ It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.

¹⁶ The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the departed spirits.

¹⁷ He who loves pleasure will be a poor man. He who loves wine and oil won’t be rich.

¹⁸ The wicked is a ransom for the righteous, the treacherous for the upright.

¹⁹ It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.

²⁰ There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise, but a foolish man swallows it up.

²¹ He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.

²² A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.

²³ Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.

²⁴ The proud and arrogant man—“Scoffer” is his name— he works in the arrogance of pride.

²⁵ The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor. ²⁶ There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.

²⁷ The sacrifice of the wicked is an abomination— how much more, when he brings it with a wicked mind!

²⁸ A false witness will perish. A man who listens speaks to eternity.

²⁹ A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.

³⁰ There is no wisdom nor understanding nor counsel against Yahweh.

³¹ The horse is prepared for the day of battle; but victory is with Yahweh.

၂၁

^၁ ရှင် ဘု ရင် ၏ စိတ် နှ လုံး သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ လက် တော် ၌ ရှိ ၍ ရေ စီး သော ချောင်း များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် သည် ၎င်း ကို အ လို တော် ရှိ သည့် နေ ရာ တိုင်း သို့ လှည့် စေ တော် မူ ၏။

^၂ လူ သည် မိ မိ ပြု မူ ကျင့် ကြံ သ မျှ သော အ မှု အ ရာ တို့ ကို မှန် သည် ဟု ထင် မြင် တတ် ၏။ သို့ သော် ထာ ဝ ရ ဘု ရား စိတ် နှ လုံး ကို ချိန် တွယ် တော် မူ ၏။

^၃ ထာ ဝ ရ ဘု ရား သည် ယဇ် ပူ ဇော် ခြင်း ထက် ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် တ ရား မျှ တ ခြင်း ကို ပို ၍ နှစ် သက် တော် မူ ၏။

^၄ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ၏ မီး ခွက် တည်း ဟူ သော ထောင် လွှား သော မျက် နှာ နှင့် မော် ကြွား သော စိတ် နှ လုံး တို့ သည် အ ပြစ် ဖြစ် ၏။

^၅ ဝီ ရိ ယ ရှိ သော သူ ၏ အ ကြံ အ စည် တို့ သည် အ ကျိုး အ မြတ် ကို ဧ ကန် ဖြစ် စေ ၏။ အ လျင် စ လို ပြု မူ သော သူ တိုင်း ကား ချို့ တဲ့ နွမ်း ပါး ခြင်း သို့ သာ ရောက် တတ် ၏။

^၆ မု သား သုံး သော လျှာ ဖြင့် ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ များ ကို ဆည်း ပူး ခြင်း သည် လွင့် သွား သော အ ခိုး အ ငွေ့ ဖြစ် ပြီး သေ ခြင်း ကို ရှာ ဖွေ ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၇ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ သည် တ ရား သော အ မှု ကို မ ပြု လို ကြ သော ကြောင့် သူ တို့ ၏ အ ကြမ်း ဖက် မှု သည် သူ တို့ ကို သုတ် သင် ရှင်း လင်း လိမ့် မည်။

^၈ အ ပြစ် ရှိ သော သူ ၏ လမ်း သည် ကွေ့ ကောက် ၏။ သန့် ရှင်း စင် ကြယ် သော သူ ၏ လုပ် ဆောင် ချက် မူ ကား ဖြောင့် မှန် ၏။

^၉ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား နှင့် တစ် အိမ် တည်း အ တူ နေ ရ ခြင်း ထက် ခေါင် မိုး ပြင် ထောင့် ၌ နေ ရ ခြင်း သည် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၁၀ ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် သည် မ ကောင်း မှု ကို တောင့် တ တတ် ၏။ သူ ၏ အိမ် နီး ချင်း သည် သူ့ မျက် ဝန်း ၌ သ နား တတ် သော သ ဘော ကို ရှာ မ တွေ့။

^၁၁ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ သော အ ခါ အ သိ ဉာဏ် နည်း ပါး သော သူ သည် ဉာဏ် ပ ညာ ရှိ လာ တတ် ၏။ ပ ညာ ရှိ သော သူ သည် သွန် သင် ခြင်း ခံ ရ သော အ ခါ အ သိ ပ ညာ တိုး ပွား တတ် ၏။

^၁၂ ဖြောင့် မတ် တော် မူ သော အ ရှင် သည် ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ အိမ် ကို မှတ် ၍ ထို ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ကို ပျက် စိး ခြင်း ထဲ သို့ ပစ် ချ တော် မူ ၏။

^၁၃ ဆင်း ရဲ သော သူ ၏ ငို ကြွေး သံ ကို မ ကြား လို ၍ မိ မိ နား ကို ပိတ် ထား သော သူ သည် ကိုယ် တိုင် ဟစ် ခေါ် သော အ ခါ မည် သူ မျှ သူ့ ကို ထူး လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၁၄ တိတ် တ ဆိတ် ပေး သော လက် ဆောင် သည် အ မျက် ကို လည်း ကောင်း၊ လျှို့ ဝှက် စွာ ပေး သော တံ စိုး လက် ‌ဆောင် သည် ပြင်း ထန် သော အ မျက် ဒေါ သ ကို လည်း ကောင်း ပြေ စေ တတ် ၏။

^၁၅ တ ရား သော အ မှု ကို ပြု ခြင်း သည် ‌ဖြောင့် မတ် သော သူ တို့ အ တွက် ဝမ်း မြောက် ခြင်း ဖြစ် ၍ အ ပြစ် ဒု စ ရိုက် ပြု သော သူ တို့ အ တွက် ထိတ် လန့် ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၆ ပ ညာ သ တိ လမ်း မှ လွဲ သွား သော သူ သည် သေ သူ ၏ ဝိ ညာဉ် အ စု အ ဝေး ထဲ ၌ နေ ရာ ကျ လိမ့် မည်။

^၁၇ အ ပျော် အ ပါး ကို နှစ် သက် သော သူ သည် ချို့ တဲ့ နွမ်း ပါး သော သူ ဖြစ် သွား လိမ့် မည်။ စ ပျစ် ဝိုင် နှင့် ဆီ ကို နှစ် သက် သော သူ သည် လည်း ချမ်း သာ ကြွယ် ဝ လာ လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၁၈ ဆိုး ယုတ် သော သူ သည် ဖြောင့် မတ် သော သူ အ တွက် လည်း ကောင်း၊ သစ္စာ မဲ့ သော သူ သည် ဖြောင့် မှန် သော သူ အ တွက် လည်း ကောင်း ရွေး နုတ် စ ရာ အ ဖိုး အ ခ ဖြစ် ရ လိမ့် မည်။

^၁၉ စိတ် ဆတ် ၍ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား နှင့် နေ ရ ခြင်း ထက် တော ကန္တာ ရ အ ရပ် ၌ နေ ရ ခြင်း သည် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂၀ ပ ညာ ရှိ သော သူ ၏ အိမ် ၌ နှစ် လို ဖွယ် ကောင်း သော ဥစ္စာ ဘဏ္ဍာ နှင့် ဆီ ရှိ ၏။ မိုက် မဲ သော သူ ကား ထို အ ရာ တို့ ကို သုံး ဖြုန်း တတ် ၏။

^၂၁ ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် မေတ္တာ က ရု ဏာ ကို လက် ကိုင် ပြု သော သူ သည် အ သက် ရှင် ခြင်း၊ ဖြောင့် မတ် ခြင်း နှင့် ဂုဏ် သ ရေ ကို တွေ့ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၂ ပ ညာ ရှိ သော သူ သည် သူ ရဲ ကောင်း တို့ ၏ မြို့ သို့ ချီ တက် ၍ သူ တို့ ကိုး စား သော ခိုင် ခံ့ သည့် နေ ရာ ကို ဖြို ချ တတ် ၏။

^၂၃ မိ မိ နှုတ် နှင့် လျှာ ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် မိ မိ အ သက် ကို ဆင်း ရဲ ဒုက္ခ မှ စောင့် ထိန်း သော သူ ဖြစ် ၏။

^၂၄ မာ န ထောင် လွှား လျက် ခက် ထန် မောက် မာ သော သူ ၏ အ မည် မှာ “ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ” ဟူ ၍ ဖြစ် ၏။ သူ သည် အ လွန် မာ န ထောင် လွှား သော စိတ် နှင့် ပြု မူ တတ် ၏။

^၂၅ ပျင်း ရိ သော သူ ၏ လက် သည် အ လုပ် လုပ် ရန် ငြင်း ဆန် သော ကြောင့် သူ ၏ အ လို ဆန္ဒ သည် သူ့ ကို သေ စေ တတ် ၏။ ^၂၆ သူ သည် အ လို ရှိ သည့် အ ရာ ကို တစ် နေ့ လုံး တောင့် တ နေ တတ် ၏။ ဖြောင့် မတ် သော သူ မူ ကား တွန့် တို ခြင်း မ ရှိ ဘဲ ပေး ကမ်း တတ် ၏။

^၂၇ ဆိုး ယုတ် သော သူ ၏ ယဇ် ကောင် သည် စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ဖြစ် ၏။ ထို့ ထက် မ က ၎င်း ကို ဆိုး ညစ် သော အ ကြံ ဖြင့် ယူ ဆောင် လာ လျှင် ပို ၍ ပင် စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ဖြစ် ၏။

^၂၈ လိမ် လည် သော သက် သေ သည် ပျက် စီး သွား လိမ့် မည်။ ကိုယ် တိုင် ကြား ရ သော သူ မူ ကား အ စဉ် ပြော ဆို နေ လိမ့် မည်။

^၂၉ ဆိုး ယုတ် သော သူ သည် မျက် နှာ ပြောင် တိုက် တတ် ၏။ ဖြောင့် မှန် သော သူ မူ ကား မိ မိ သွား ရာ လမ်း ကို သိ ရှိ နား လည် ၏။

^၃၀ မည် သည့် ဉာဏ် ပ ညာ၊ ထိုး ထွင်း ဉာဏ်၊ အ ကြံ ဉာဏ် မျှ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို ဆန့် ကျင် ၍ မ တည် နိုင်။

^၃၁ စစ် တိုက် ရ မည့် နေ့ အ တွက် မြင်း ကို ပြင် ဆင် ထား သော် လည်း အောင် ပွဲ သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား နှင့် ဆိုင် ၏။

21

¹ The king’s heart is in Yahweh’s hand like the watercourses. He turns it wherever he desires.

² Every way of a man is right in his own eyes, but Yahweh weighs the hearts.

³ To do righteousness and justice is more acceptable to Yahweh than sacrifice.

⁴ A high look and a proud heart, the lamp of the wicked, is sin.

⁵ The plans of the diligent surely lead to profit; and everyone who is hasty surely rushes to poverty.

⁶ Getting treasures by a lying tongue is a fleeting vapor for those who seek death.

⁷ The violence of the wicked will drive them away, because they refuse to do what is right.

⁸ The way of the guilty is devious, but the conduct of the innocent is upright.

⁹ It is better to dwell in the corner of the housetop than to share a house with a contentious woman.

¹⁰ The soul of the wicked desires evil; his neighbor finds no mercy in his eyes.

¹¹ When the mocker is punished, the simple gains wisdom. When the wise is instructed, he receives knowledge.

¹² The Righteous One considers the house of the wicked, and brings the wicked to ruin.

¹³ Whoever stops his ears at the cry of the poor, he will also cry out, but shall not be heard.

¹⁴ A gift in secret pacifies anger, and a bribe in the cloak, strong wrath.

¹⁵ It is joy to the righteous to do justice; but it is a destruction to the workers of iniquity.

¹⁶ The man who wanders out of the way of understanding shall rest in the assembly of the departed spirits.

¹⁷ He who loves pleasure will be a poor man. He who loves wine and oil won’t be rich.

¹⁸ The wicked is a ransom for the righteous, the treacherous for the upright.

¹⁹ It is better to dwell in a desert land, than with a contentious and fretful woman.

²⁰ There is precious treasure and oil in the dwelling of the wise, but a foolish man swallows it up.

²¹ He who follows after righteousness and kindness finds life, righteousness, and honor.

²² A wise man scales the city of the mighty, and brings down the strength of its confidence.

²³ Whoever guards his mouth and his tongue keeps his soul from troubles.

²⁴ The proud and arrogant man—“Scoffer” is his name— he works in the arrogance of pride.

²⁵ The desire of the sluggard kills him, for his hands refuse to labor. ²⁶ There are those who covet greedily all day long; but the righteous give and don’t withhold.

²⁷ The sacrifice of the wicked is an abomination— how much more, when he brings it with a wicked mind!

²⁸ A false witness will perish. A man who listens speaks to eternity.

²⁹ A wicked man hardens his face; but as for the upright, he establishes his ways.

³⁰ There is no wisdom nor understanding nor counsel against Yahweh.

³¹ The horse is prepared for the day of battle; but victory is with Yahweh.