၁၈

^၁ သူ တစ် ပါး နှင့် မ ရော နှော သော သူ သည် မိ မိ အ လို ဆန္ဒ ကို သာ ရှာ ကြံ ၍ မှန် ကန် ပြည့် စုံ သော ဉာဏ် ပ ညာ ရှိ သ မျှ ကို ဆန့် ကျင် တတ် ၏။

^၂ မိုက် မဲ သော သူ သည် ထိုး ထွင်း ဉာဏ် ကို အ လို မ ရှိ ဘဲ မိ မိ စိတ် သ ဘော ကို သာ ဖော် ပြ တတ် ၏။

^၃ ဆိုး ယုတ် သော သူ ရောက် လာ သော အ ခါ မ ထီ မဲ့ မြင် ပြု ခြင်း လည်း ရောက် လာ တတ် ၏။ ကဲ့ ရဲ့ ပြစ် တင် ခြင်း သည် လည်း အ ရှက် ကွဲ ခြင်း နှင့် အ တူ ရောက် လာ တတ် ၏။

^၄ လူ ၏ နှုတ် မှ ထွက် သော စ ကား တို့ သည် နက် သော ရေ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ဉာဏ် ပ ညာ ၏ စမ်း ရေ တွင်း သည် စီး ဆင်း နေ သော စမ်း ချောင်း ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၅ ဆိုး ယုတ် သော သူ ကို မျက် နှာ လိုက် ခြင်း၊ ဖြောင့် မတ် သော သူ ကို မ တ ရား သ ဖြင့် စီ ရင် ခြင်း သည် မ ကောင်း ပေ။

^၆ မိုက် မဲ သော သူ ၏ နှုတ် ခမ်း သည် ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား မှု ထဲ ဝင် ပါ တတ် ၏။ သူ ၏ နှုတ် သည် လည်း ကြိမ် ဒဏ် ကို ဖိတ် ခေါ် တတ် ၏။

^၇ မိုက် မဲ သော သူ ၏ နှုတ် သည် သူ့ အ တွက် ပျက် စီး ခြင်း အ ကြောင်း ဖြစ် ၏။ သူ ၏ နှုတ် ခမ်း သည် လည်း သူ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို ဖမ်း မိ သော ထောင် ချောက် ဖြစ် ၏။

^၈ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ ၏ စ ကား တို့ သည် စား ကောင်း သောက် ဖွယ် များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၍ အ တွင်း အ ကျ ဆုံး နေ ရာ များ သို့ ဆင်း သွား တတ် ၏။

^၉ မိ မိ ၏ အ လုပ် ၌ ပျင်း ရိ သော သူ သည် အ ဖျက် သ မား နှင့် ညီ အစ် ကို တော် ၏။

^၁၀ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ နာ မ တော် သည် ခိုင် ခံ့ သော ရဲ တိုက် ဖြစ် ၏။ ဖြောင့် မတ် သော သူ သည် ထို ရဲ တိုက် သို့ ပြေး ဝင် ၍ လုံ ခြုံ စွာ နေ ရ ၏။

^၁၁ ချမ်း သာ သော သူ ၏ စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် သူ ၏ ခိုင် ခံ့ သော မြို့ ဖြစ် ၏။ ၎င်း ကို မြင့် မား သော တံ တိုင်း နှင့် တူ သည် ဟု သူ ထင် မှတ် တတ် ၏။

^၁၂ ပျက် စီး ခြင်း ၏ ရှေ့ ပြေး သည် လူ ၏ ဘ ဝင် မြင့် ခြင်း ဖြစ် ၏။ ဂုဏ် သ ရေ ၏ ရှေ့ ပြေး ကား စိတ် နှိမ့် ချ ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၃ ကောင်း စွာ နား မ ထောင် မီ ဖြေ ဆို ခြင်း သည် ထို သို့ ဖြေ ဆို သော သူ အ တွက် မိုက် မဲ ခြင်း နှင့် အ သ ရေ ပျက် ခြင်း ဖြစ် တတ် ၏။

^၁၄ လူ ၏ စိတ် သည် သူ ၏ ရော ဂါ ဝေ ဒ နာ ကို ခံ ရပ် နိုင် ၏။ သို့ သော် စိတ် ထိ ခိုက် နာ ကျင် ခြင်း ကို ကား မည် သူ ခံ နိုင် မည် နည်း။

^၁၅ အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ ၏ စိတ် နှ လုံး သည် အ သိ ပ ညာ ကို ဆည်း ပူး တတ် ၏။ ပ ညာ ရှိ သော သူ တို့ ၏ နား သည် လည်း အ သိ ပ ညာ ကို ရှာ ဖွေ တတ် ၏။

^၁၆ လူ နှင့် ပါ လာ သော လက် ဆောင် သည် သူ့ ကို လမ်း ဖွင့် ပေး ၍ ကြီး မြတ် သော သူ တို့ ၏ ရှေ့ မှောက် သို့ သူ့ ကို ပို့ ဆောင် ပေး တတ် ၏။

^၁၇ မိ မိ အ မှု ကို ဦး စွာ တင် ပြ သော သူ သည် အ ခြား သူ ရောက် လာ ၍ ထို အ မှု ကို မ စစ် ကြော မီ အ ထိ ဖြောင့် မတ် ဟန် ရှိ ၏။

^၁၈ မဲ ချ ခြင်း သည် ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ ခြင်း ကို အ ဆုံး သတ် စေ ၍ အင် အား ကြီး သော သူ တို့ အ ကြား ဖျန် ဖြေ ပေး တတ် ၏။

^၁၉ စော် ကား ပြစ် မှား ခြင်း ခံ ရ သော ညီ အစ် ကို သည် ခိုင် ခံ့ သော မြို့ ထက် ပို ၍ မာ ကျော ၏။ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ ခြင်း သည် လည်း ခံ တပ် ၏ ကန့် လန့် ကျင် ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၂၀ လူ သည် မိ မိ နှုတ် ၏ အ သီး အ ပွင့် ဖြင့် မိ မိ ဝမ်း ကို ပြည့် စေ ၍ မိ မိ နှုတ် ခမ်း ၏ အ မြတ် အ စွန်း ဖြင့် အ လို ပြည့် စုံ တတ် ၏။

^၂၁ သေ ခြင်း နှင့် အ သက် ရှင် ခြင်း သည် လျှာ ၏ တန် ခိုး အောက် ၌ ရှိ သည် ဖြစ် ၍ လျှာ ကို ချစ် ခင် သော သူ သည် ၎င်း ၏ အ သီး ကို စား ရ လိမ့် မည်။

^၂၂ မ ယား ကို ရ သော သူ သည် ကောင်း သော အ ရာ ကို ရ ၍ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ထံ တော် မှ ကျေး ဇူး တော် ကို ခံ စား ရ ၏။

^၂၃ ဆင်း ရဲ သော သူ သည် အ သ နား ခံ ပြော ဆို တတ် ၏။ ချမ်း သာ သော သူ မူ ကား ကြမ်း တမ်း စွာ တုံ့ ပြန် ပြော ဆို တတ် ၏။

^၂၄ အ ပေါင်း အ သင်း များ သော သူ သည် ပျက် စီး တတ် ၏။ သို့ ရာ တွင် ညီ အစ် ကို ထက် ပို ၍ ခင် တွယ် တတ် သော မိတ် ဆွေ လည်း ရှိ ၏။

18

¹ A man who isolates himself pursues selfishness, and defies all sound judgment.

² A fool has no delight in understanding, but only in revealing his own opinion.

³ When wickedness comes, contempt also comes, and with shame comes disgrace.

⁴ The words of a man’s mouth are like deep waters. The fountain of wisdom is like a flowing brook.

⁵ To be partial to the faces of the wicked is not good, nor to deprive the innocent of justice.

⁶ A fool’s lips come into strife, and his mouth invites beatings.

⁷ A fool’s mouth is his destruction, and his lips are a snare to his soul.

⁸ The words of a gossip are like dainty morsels: they go down into a person’s innermost parts.

⁹ One who is slack in his work is brother to him who is a master of destruction.

¹⁰ Yahweh’s name is a strong tower: the righteous run to him, and are safe.

¹¹ The rich man’s wealth is his strong city, like an unscalable wall in his own imagination.

¹² Before destruction the heart of man is proud, but before honor is humility.

¹³ He who answers before he hears, that is folly and shame to him.

¹⁴ A man’s spirit will sustain him in sickness, but a crushed spirit, who can bear?

¹⁵ The heart of the discerning gets knowledge. The ear of the wise seeks knowledge.

¹⁶ A man’s gift makes room for him, and brings him before great men.

¹⁷ He who pleads his cause first seems right— until another comes and questions him.

¹⁸ The lot settles disputes, and keeps strong ones apart.

¹⁹ A brother offended is more difficult than a fortified city. Disputes are like the bars of a fortress.

²⁰ A man’s stomach is filled with the fruit of his mouth. With the harvest of his lips he is satisfied.

²¹ Death and life are in the power of the tongue; those who love it will eat its fruit.

²² Whoever finds a wife finds a good thing, and obtains favor of Yahweh.

²³ The poor plead for mercy, but the rich answer harshly.

²⁴ A man of many companions may be ruined, but there is a friend who sticks closer than a brother.

၁၈

^၁ သူ တစ် ပါး နှင့် မ ရော နှော သော သူ သည် မိ မိ အ လို ဆန္ဒ ကို သာ ရှာ ကြံ ၍ မှန် ကန် ပြည့် စုံ သော ဉာဏ် ပ ညာ ရှိ သ မျှ ကို ဆန့် ကျင် တတ် ၏။

^၂ မိုက် မဲ သော သူ သည် ထိုး ထွင်း ဉာဏ် ကို အ လို မ ရှိ ဘဲ မိ မိ စိတ် သ ဘော ကို သာ ဖော် ပြ တတ် ၏။

^၃ ဆိုး ယုတ် သော သူ ရောက် လာ သော အ ခါ မ ထီ မဲ့ မြင် ပြု ခြင်း လည်း ရောက် လာ တတ် ၏။ ကဲ့ ရဲ့ ပြစ် တင် ခြင်း သည် လည်း အ ရှက် ကွဲ ခြင်း နှင့် အ တူ ရောက် လာ တတ် ၏။

^၄ လူ ၏ နှုတ် မှ ထွက် သော စ ကား တို့ သည် နက် သော ရေ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ဉာဏ် ပ ညာ ၏ စမ်း ရေ တွင်း သည် စီး ဆင်း နေ သော စမ်း ချောင်း ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၅ ဆိုး ယုတ် သော သူ ကို မျက် နှာ လိုက် ခြင်း၊ ဖြောင့် မတ် သော သူ ကို မ တ ရား သ ဖြင့် စီ ရင် ခြင်း သည် မ ကောင်း ပေ။

^၆ မိုက် မဲ သော သူ ၏ နှုတ် ခမ်း သည် ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား မှု ထဲ ဝင် ပါ တတ် ၏။ သူ ၏ နှုတ် သည် လည်း ကြိမ် ဒဏ် ကို ဖိတ် ခေါ် တတ် ၏။

^၇ မိုက် မဲ သော သူ ၏ နှုတ် သည် သူ့ အ တွက် ပျက် စီး ခြင်း အ ကြောင်း ဖြစ် ၏။ သူ ၏ နှုတ် ခမ်း သည် လည်း သူ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို ဖမ်း မိ သော ထောင် ချောက် ဖြစ် ၏။

^၈ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ ၏ စ ကား တို့ သည် စား ကောင်း သောက် ဖွယ် များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၍ အ တွင်း အ ကျ ဆုံး နေ ရာ များ သို့ ဆင်း သွား တတ် ၏။

^၉ မိ မိ ၏ အ လုပ် ၌ ပျင်း ရိ သော သူ သည် အ ဖျက် သ မား နှင့် ညီ အစ် ကို တော် ၏။

^၁၀ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ နာ မ တော် သည် ခိုင် ခံ့ သော ရဲ တိုက် ဖြစ် ၏။ ဖြောင့် မတ် သော သူ သည် ထို ရဲ တိုက် သို့ ပြေး ဝင် ၍ လုံ ခြုံ စွာ နေ ရ ၏။

^၁၁ ချမ်း သာ သော သူ ၏ စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် သူ ၏ ခိုင် ခံ့ သော မြို့ ဖြစ် ၏။ ၎င်း ကို မြင့် မား သော တံ တိုင်း နှင့် တူ သည် ဟု သူ ထင် မှတ် တတ် ၏။

^၁၂ ပျက် စီး ခြင်း ၏ ရှေ့ ပြေး သည် လူ ၏ ဘ ဝင် မြင့် ခြင်း ဖြစ် ၏။ ဂုဏ် သ ရေ ၏ ရှေ့ ပြေး ကား စိတ် နှိမ့် ချ ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၃ ကောင်း စွာ နား မ ထောင် မီ ဖြေ ဆို ခြင်း သည် ထို သို့ ဖြေ ဆို သော သူ အ တွက် မိုက် မဲ ခြင်း နှင့် အ သ ရေ ပျက် ခြင်း ဖြစ် တတ် ၏။

^၁၄ လူ ၏ စိတ် သည် သူ ၏ ရော ဂါ ဝေ ဒ နာ ကို ခံ ရပ် နိုင် ၏။ သို့ သော် စိတ် ထိ ခိုက် နာ ကျင် ခြင်း ကို ကား မည် သူ ခံ နိုင် မည် နည်း။

^၁၅ အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ ၏ စိတ် နှ လုံး သည် အ သိ ပ ညာ ကို ဆည်း ပူး တတ် ၏။ ပ ညာ ရှိ သော သူ တို့ ၏ နား သည် လည်း အ သိ ပ ညာ ကို ရှာ ဖွေ တတ် ၏။

^၁၆ လူ နှင့် ပါ လာ သော လက် ဆောင် သည် သူ့ ကို လမ်း ဖွင့် ပေး ၍ ကြီး မြတ် သော သူ တို့ ၏ ရှေ့ မှောက် သို့ သူ့ ကို ပို့ ဆောင် ပေး တတ် ၏။

^၁၇ မိ မိ အ မှု ကို ဦး စွာ တင် ပြ သော သူ သည် အ ခြား သူ ရောက် လာ ၍ ထို အ မှု ကို မ စစ် ကြော မီ အ ထိ ဖြောင့် မတ် ဟန် ရှိ ၏။

^၁၈ မဲ ချ ခြင်း သည် ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ ခြင်း ကို အ ဆုံး သတ် စေ ၍ အင် အား ကြီး သော သူ တို့ အ ကြား ဖျန် ဖြေ ပေး တတ် ၏။

^၁၉ စော် ကား ပြစ် မှား ခြင်း ခံ ရ သော ညီ အစ် ကို သည် ခိုင် ခံ့ သော မြို့ ထက် ပို ၍ မာ ကျော ၏။ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ ခြင်း သည် လည်း ခံ တပ် ၏ ကန့် လန့် ကျင် ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၂၀ လူ သည် မိ မိ နှုတ် ၏ အ သီး အ ပွင့် ဖြင့် မိ မိ ဝမ်း ကို ပြည့် စေ ၍ မိ မိ နှုတ် ခမ်း ၏ အ မြတ် အ စွန်း ဖြင့် အ လို ပြည့် စုံ တတ် ၏။

^၂၁ သေ ခြင်း နှင့် အ သက် ရှင် ခြင်း သည် လျှာ ၏ တန် ခိုး အောက် ၌ ရှိ သည် ဖြစ် ၍ လျှာ ကို ချစ် ခင် သော သူ သည် ၎င်း ၏ အ သီး ကို စား ရ လိမ့် မည်။

^၂၂ မ ယား ကို ရ သော သူ သည် ကောင်း သော အ ရာ ကို ရ ၍ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ထံ တော် မှ ကျေး ဇူး တော် ကို ခံ စား ရ ၏။

^၂၃ ဆင်း ရဲ သော သူ သည် အ သ နား ခံ ပြော ဆို တတ် ၏။ ချမ်း သာ သော သူ မူ ကား ကြမ်း တမ်း စွာ တုံ့ ပြန် ပြော ဆို တတ် ၏။

^၂၄ အ ပေါင်း အ သင်း များ သော သူ သည် ပျက် စီး တတ် ၏။ သို့ ရာ တွင် ညီ အစ် ကို ထက် ပို ၍ ခင် တွယ် တတ် သော မိတ် ဆွေ လည်း ရှိ ၏။

18

¹ A man who isolates himself pursues selfishness, and defies all sound judgment.

² A fool has no delight in understanding, but only in revealing his own opinion.

³ When wickedness comes, contempt also comes, and with shame comes disgrace.

⁴ The words of a man’s mouth are like deep waters. The fountain of wisdom is like a flowing brook.

⁵ To be partial to the faces of the wicked is not good, nor to deprive the innocent of justice.

⁶ A fool’s lips come into strife, and his mouth invites beatings.

⁷ A fool’s mouth is his destruction, and his lips are a snare to his soul.

⁸ The words of a gossip are like dainty morsels: they go down into a person’s innermost parts.

⁹ One who is slack in his work is brother to him who is a master of destruction.

¹⁰ Yahweh’s name is a strong tower: the righteous run to him, and are safe.

¹¹ The rich man’s wealth is his strong city, like an unscalable wall in his own imagination.

¹² Before destruction the heart of man is proud, but before honor is humility.

¹³ He who answers before he hears, that is folly and shame to him.

¹⁴ A man’s spirit will sustain him in sickness, but a crushed spirit, who can bear?

¹⁵ The heart of the discerning gets knowledge. The ear of the wise seeks knowledge.

¹⁶ A man’s gift makes room for him, and brings him before great men.

¹⁷ He who pleads his cause first seems right— until another comes and questions him.

¹⁸ The lot settles disputes, and keeps strong ones apart.

¹⁹ A brother offended is more difficult than a fortified city. Disputes are like the bars of a fortress.

²⁰ A man’s stomach is filled with the fruit of his mouth. With the harvest of his lips he is satisfied.

²¹ Death and life are in the power of the tongue; those who love it will eat its fruit.

²² Whoever finds a wife finds a good thing, and obtains favor of Yahweh.

²³ The poor plead for mercy, but the rich answer harshly.

²⁴ A man of many companions may be ruined, but there is a friend who sticks closer than a brother.