၂၈

^၁ ငွေ ထွက် သော မိုင်း တွင်း ရှိ ၏။ ရွှေ ကို သန့် စင် သော နေ ရာ လည်း ရှိ ၏။ ^၂ သံ ကို မြေ ကြီး ထဲ မှ တူး ယူ ရ ၏။ ကြေး ဝါ ကို သတ္တု ရိုင်း မှ သန့် စင် ယူ ရ ၏။ ^၃ မိုင်း တူး သ မား သည် အ မှောင် ကို ခွင်း ၍ တွင်း နက် အ ဆုံး စွန် ထိ သတ္တု ရိုင်း များ ကို သေ မင်း အ ရိပ် လွှမ်း မိုး ရာ အ မှောင် ထု ကြီး ထဲ ၌ ရှာ ဖွေ တတ် ၏။ ^၄ လူ သူ မ ရောက် မ ပေါက် နိုင် သော နေ ရာ၊ ခြေ လျင် သွား သူ တို့ မ မှတ် မိ သော နေ ရာ တွင် မိုင်း တွင်း များ ကို ထိုး ဖောက် ပြီး လူ သူ ဝေး ရာ တွင် ကြိုး ကို တွဲ လွဲ ခို ၍ အ လုပ် လုပ် ကြ ၏။ ^၅ မြေ ကြီး ပေါ် မှ စား စ ရာ ရ ၏။ မြေ အောက် တွင် မူ မီး နှင့် အ မြိုက် ခံ ရ သ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ^၆ ထို နေ ရာ ရှိ ကျောက် တို့ မှ နီ လာ ထွက် ၏။ မြေ မှုန့် တို့ မှ ရွှေ ထွက် ၏။ ^၇ ထို နေ ရာ သို့ သွား ရာ လမ်း ကို သိမ်း ငှက် တို့ မ သိ။ လင်း တ တို့ လည်း မ မြင် ဖူး ပေ။ ^၈ ထို လမ်း ကို သား ရဲ တို့ လည်း မ နင်း ဖူး၊ ခြင်္သေ့ တို့ လည်း မ ရောက် ဖူး ပေ။ ^၉ မိုင်း တူး သ မား သည် မီး ခတ် ကျောက် ကို ဖောက် ထွင်း ပြီး တောင် များ ကို အောက် ခြေ မှ မှောက် လှန် ပစ် တတ် ၏။ ^၁၀ ကျောက် ဆောင် များ ကို အ မြောင်း မြောင်း ဖောက် ပြီး အ ဖိုး တန် ရ တ နာ အား လုံး ကို မ တွေ့ တွေ့ အောင် ရှာ ၏။ ^၁၁ စီး ဆင်း နေ သော ချောင်း များ ကို ဆည် ဖို့ ၍ ဖုံး ကွယ် သော အ ရာ တို့ ကို ဖော် ထုတ် ၏။

^၁၂ သို့ သော် ဉာဏ် ပ ညာ ကို အ ဘယ် မှာ ရှာ တွေ့ နိုင် မည် နည်း။ အ သိ ဉာဏ် ၏ တည် ရာ ကား အ ဘယ် မှာ နည်း။ ^၁၃ လူ သည် ဉာဏ် ပ ညာ ၏ တန် ဖိုး ကို မ သိ။ ဉာဏ် ပ ညာ ကို သက် ရှိ လော က တွင် ရှာ တွေ့ နိုင် မည် မ ဟုတ်။ ^၁၄ သ မုဒ္ဒ ရာ က ‘ငါ့ မှာ မ ရှိ’ ဟု ဆို ၏။ ပင် လယ် က လည်း ‘ငါ နှင့် အ တူ မ ရှိ’ ဟု ဆို ၏။ ^၁၅ ဉာဏ် ပ ညာ ကို ရွှေ စင် ဖြင့် ဝယ် ၍ မ ရ နိုင်။ ဉာဏ် ပ ညာ ၏ တန် ဖိုး ကို လည်း ငွေ နှင့် ချိန် ၍ မ ရ နိုင်။ ^၁၆ ဩ ဖိ ရ ရွှေ၊ အ ဖိုး တန် မ ဟူ ရာ ကြောင် ဝင်၊ နီ လာ တို့ နှင့် လည်း တန် ဖိုး မ ဖြတ် နိုင်။ ^၁၇ ရွှေ၊ သ လင်း ကျောက် တို့ လည်း သူ့ ကို မ ယှဉ် နိုင်၊။ ရွှေ တန် ဆာ များ ဖြင့် လည်း လဲ လှယ် ၍ မ ရ နိုင်။ ^၁၈ သန္တာ ကျောက်၊ ပု လဲ တို့ မူ ကား ဆို ဖွယ် ရာ မ ရှိ။ ဉာဏ် ပ ညာ သည် ပတ္တ မြား ထက် အ ဖိုး ထိုက် တန် ၏။ ^၁၉ အီ သီ ယိုး ပီး ယား ပြည် ထွက် ဥဿ ဖ ရား လည်း ယှဉ် ၍ မ ရ နိုင်။ ရွှေ စင် ဖြင့် လည်း တန် ဖိုး ဖြတ် ၍ မ ရ နိုင်။

^၂၀ သို့ ဖြစ် လျှင် ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ ဘယ် က လာ သ နည်း။ အ သိ ဉာဏ် ၏ တည် ရာ ကား အ ဘယ် မှာ နည်း။ ^၂၁ သက် ရှိ သတ္တ ဝါ တိုင်း လည်း မ မြင် နိုင်။ မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ လည်း မ တွေ့ နိုင်။ ^၂၂ ပျက် စီး ခြင်း နိုင် ငံ နှင့် သေ မင်း တို့ က ‘ဉာဏ် ပ ညာ အ ကြောင်း ကို ငါ တို့ နား ဖြင့် ကြား ဖူး ရုံ မျှ သာ ရှိ သည်’ ဟု ဆို ကြ ၏။

^၂၃ ဘု ရား သ ခင် မူ ကား ဉာဏ် ပ ညာ လမ်း နှင့် ဉာဏ် ပ ညာ တည် ရာ ကို သိ တော် မူ ၏။ ^၂၄ အ ကြောင်း မူ ကား ကိုယ် တော် သည် မြေ ကြီး စွန်း တိုင် အောင် ကြည့် ရှု တော် မူ ၏။ မိုး ကောင်း ကင် အောက် ရှိ သ မျှ တို့ ကို မြင် တော် မူ ၏။ ^၂၅ လေ ကို အား ပြင်း စေ တော် မူ ၏။ ရေ ကို ချိန် ဆ သတ် မှတ် တော် မူ ၏။ ^၂၆ မိုး နှင့် ဆိုင် သော စည်း မျဉ်း၊ လျှပ် စီး နှင့် ဆိုင် သော လမ်း ကြောင်း ကို စီ ရင် တော် မူ ၏။ ^၂၇ ကိုယ် တော် သည် ဉာဏ် ပ ညာ ကို သိ တော် မူ ၏။ ‌ဖော် ပြ ပေး တော် မူ ၏။ ဉာဏ် ပ ညာ ကို စစ် ကြော ၍ တည် မြဲ စေ တော် မူ ၏။ ^၂၈ ကိုယ် တော် က လူ အား ‘ကြည့် ရှု လော့။ ဘု ရား ရှင် ကို ကြောက် ရွံ့ ခြင်း သည် ဉာဏ် ပ ညာ ဖြစ် ၏။ မ ကောင်း မှု ကို ရှောင် ကြဉ် ခြင်း သည် အ သိ ဉာဏ် ဖြစ် ၏’ ဟူ ၍ မိန့် တော် မူ ပြီ” ဟု ဆို လေ ၏။

28

¹ “Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine. ² Iron is taken out of the earth, and copper is smelted out of the ore. ³ Man sets an end to darkness, and searches out, to the furthest bound, the stones of obscurity and of thick darkness. ⁴ He breaks open a shaft away from where people live. They are forgotten by the foot. They hang far from men, they swing back and forth. ⁵ As for the earth, out of it comes bread. Underneath it is turned up as it were by fire. ⁶ Sapphires come from its rocks. It has dust of gold. ⁷ That path no bird of prey knows, neither has the falcon’s eye seen it. ⁸ The proud animals have not trodden it, nor has the fierce lion passed by there. ⁹ He puts his hand on the flinty rock, and he overturns the mountains by the roots. ¹⁰ He cuts out channels among the rocks. His eye sees every precious thing. ¹¹ He binds the streams that they don’t trickle. The thing that is hidden he brings out to light.

¹² “But where will wisdom be found? Where is the place of understanding? ¹³ Man doesn’t know its price, and it isn’t found in the land of the living. ¹⁴ The deep says, ‘It isn’t in me.’ The sea says, ‘It isn’t with me.’ ¹⁵ It can’t be gotten for gold, neither will silver be weighed for its price. ¹⁶ It can’t be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire. or, lapis lazuli ¹⁷ Gold and glass can’t equal it, neither will it be exchanged for jewels of fine gold. ¹⁸ No mention will be made of coral or of crystal. Yes, the price of wisdom is above rubies. ¹⁹ The topaz of Ethiopia will not equal it. It won’t be valued with pure gold.

²⁰ Where then does wisdom come from? Where is the place of understanding? ²¹ Seeing it is hidden from the eyes of all living, and kept close from the birds of the sky. ²² Destruction and Death say, ‘We have heard a rumor of it with our ears.’

²³ “God understands its way, and he knows its place. ²⁴ For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole sky. ²⁵ He establishes the force of the wind. Yes, he measures out the waters by measure. ²⁶ When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder, ²⁷ then he saw it, and declared it. He established it, yes, and searched it out. ²⁸ To man he said,‘Behold, the fear of the Lord, The word translated ‘Lord’ is ‘Adonai’. that is wisdom. To depart from evil is understanding.’ ”

၂၈

^၁ ငွေ ထွက် သော မိုင်း တွင်း ရှိ ၏။ ရွှေ ကို သန့် စင် သော နေ ရာ လည်း ရှိ ၏။ ^၂ သံ ကို မြေ ကြီး ထဲ မှ တူး ယူ ရ ၏။ ကြေး ဝါ ကို သတ္တု ရိုင်း မှ သန့် စင် ယူ ရ ၏။ ^၃ မိုင်း တူး သ မား သည် အ မှောင် ကို ခွင်း ၍ တွင်း နက် အ ဆုံး စွန် ထိ သတ္တု ရိုင်း များ ကို သေ မင်း အ ရိပ် လွှမ်း မိုး ရာ အ မှောင် ထု ကြီး ထဲ ၌ ရှာ ဖွေ တတ် ၏။ ^၄ လူ သူ မ ရောက် မ ပေါက် နိုင် သော နေ ရာ၊ ခြေ လျင် သွား သူ တို့ မ မှတ် မိ သော နေ ရာ တွင် မိုင်း တွင်း များ ကို ထိုး ဖောက် ပြီး လူ သူ ဝေး ရာ တွင် ကြိုး ကို တွဲ လွဲ ခို ၍ အ လုပ် လုပ် ကြ ၏။ ^၅ မြေ ကြီး ပေါ် မှ စား စ ရာ ရ ၏။ မြေ အောက် တွင် မူ မီး နှင့် အ မြိုက် ခံ ရ သ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ ^၆ ထို နေ ရာ ရှိ ကျောက် တို့ မှ နီ လာ ထွက် ၏။ မြေ မှုန့် တို့ မှ ရွှေ ထွက် ၏။ ^၇ ထို နေ ရာ သို့ သွား ရာ လမ်း ကို သိမ်း ငှက် တို့ မ သိ။ လင်း တ တို့ လည်း မ မြင် ဖူး ပေ။ ^၈ ထို လမ်း ကို သား ရဲ တို့ လည်း မ နင်း ဖူး၊ ခြင်္သေ့ တို့ လည်း မ ရောက် ဖူး ပေ။ ^၉ မိုင်း တူး သ မား သည် မီး ခတ် ကျောက် ကို ဖောက် ထွင်း ပြီး တောင် များ ကို အောက် ခြေ မှ မှောက် လှန် ပစ် တတ် ၏။ ^၁၀ ကျောက် ဆောင် များ ကို အ မြောင်း မြောင်း ဖောက် ပြီး အ ဖိုး တန် ရ တ နာ အား လုံး ကို မ တွေ့ တွေ့ အောင် ရှာ ၏။ ^၁၁ စီး ဆင်း နေ သော ချောင်း များ ကို ဆည် ဖို့ ၍ ဖုံး ကွယ် သော အ ရာ တို့ ကို ဖော် ထုတ် ၏။

^၁၂ သို့ သော် ဉာဏ် ပ ညာ ကို အ ဘယ် မှာ ရှာ တွေ့ နိုင် မည် နည်း။ အ သိ ဉာဏ် ၏ တည် ရာ ကား အ ဘယ် မှာ နည်း။ ^၁၃ လူ သည် ဉာဏ် ပ ညာ ၏ တန် ဖိုး ကို မ သိ။ ဉာဏ် ပ ညာ ကို သက် ရှိ လော က တွင် ရှာ တွေ့ နိုင် မည် မ ဟုတ်။ ^၁၄ သ မုဒ္ဒ ရာ က ‘ငါ့ မှာ မ ရှိ’ ဟု ဆို ၏။ ပင် လယ် က လည်း ‘ငါ နှင့် အ တူ မ ရှိ’ ဟု ဆို ၏။ ^၁၅ ဉာဏ် ပ ညာ ကို ရွှေ စင် ဖြင့် ဝယ် ၍ မ ရ နိုင်။ ဉာဏ် ပ ညာ ၏ တန် ဖိုး ကို လည်း ငွေ နှင့် ချိန် ၍ မ ရ နိုင်။ ^၁၆ ဩ ဖိ ရ ရွှေ၊ အ ဖိုး တန် မ ဟူ ရာ ကြောင် ဝင်၊ နီ လာ တို့ နှင့် လည်း တန် ဖိုး မ ဖြတ် နိုင်။ ^၁၇ ရွှေ၊ သ လင်း ကျောက် တို့ လည်း သူ့ ကို မ ယှဉ် နိုင်၊။ ရွှေ တန် ဆာ များ ဖြင့် လည်း လဲ လှယ် ၍ မ ရ နိုင်။ ^၁၈ သန္တာ ကျောက်၊ ပု လဲ တို့ မူ ကား ဆို ဖွယ် ရာ မ ရှိ။ ဉာဏ် ပ ညာ သည် ပတ္တ မြား ထက် အ ဖိုး ထိုက် တန် ၏။ ^၁၉ အီ သီ ယိုး ပီး ယား ပြည် ထွက် ဥဿ ဖ ရား လည်း ယှဉ် ၍ မ ရ နိုင်။ ရွှေ စင် ဖြင့် လည်း တန် ဖိုး ဖြတ် ၍ မ ရ နိုင်။

^၂၀ သို့ ဖြစ် လျှင် ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ ဘယ် က လာ သ နည်း။ အ သိ ဉာဏ် ၏ တည် ရာ ကား အ ဘယ် မှာ နည်း။ ^၂၁ သက် ရှိ သတ္တ ဝါ တိုင်း လည်း မ မြင် နိုင်။ မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ လည်း မ တွေ့ နိုင်။ ^၂၂ ပျက် စီး ခြင်း နိုင် ငံ နှင့် သေ မင်း တို့ က ‘ဉာဏ် ပ ညာ အ ကြောင်း ကို ငါ တို့ နား ဖြင့် ကြား ဖူး ရုံ မျှ သာ ရှိ သည်’ ဟု ဆို ကြ ၏။

^၂၃ ဘု ရား သ ခင် မူ ကား ဉာဏ် ပ ညာ လမ်း နှင့် ဉာဏ် ပ ညာ တည် ရာ ကို သိ တော် မူ ၏။ ^၂၄ အ ကြောင်း မူ ကား ကိုယ် တော် သည် မြေ ကြီး စွန်း တိုင် အောင် ကြည့် ရှု တော် မူ ၏။ မိုး ကောင်း ကင် အောက် ရှိ သ မျှ တို့ ကို မြင် တော် မူ ၏။ ^၂၅ လေ ကို အား ပြင်း စေ တော် မူ ၏။ ရေ ကို ချိန် ဆ သတ် မှတ် တော် မူ ၏။ ^၂၆ မိုး နှင့် ဆိုင် သော စည်း မျဉ်း၊ လျှပ် စီး နှင့် ဆိုင် သော လမ်း ကြောင်း ကို စီ ရင် တော် မူ ၏။ ^၂၇ ကိုယ် တော် သည် ဉာဏ် ပ ညာ ကို သိ တော် မူ ၏။ ‌ဖော် ပြ ပေး တော် မူ ၏။ ဉာဏ် ပ ညာ ကို စစ် ကြော ၍ တည် မြဲ စေ တော် မူ ၏။ ^၂၈ ကိုယ် တော် က လူ အား ‘ကြည့် ရှု လော့။ ဘု ရား ရှင် ကို ကြောက် ရွံ့ ခြင်း သည် ဉာဏ် ပ ညာ ဖြစ် ၏။ မ ကောင်း မှု ကို ရှောင် ကြဉ် ခြင်း သည် အ သိ ဉာဏ် ဖြစ် ၏’ ဟူ ၍ မိန့် တော် မူ ပြီ” ဟု ဆို လေ ၏။

28

¹ “Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine. ² Iron is taken out of the earth, and copper is smelted out of the ore. ³ Man sets an end to darkness, and searches out, to the furthest bound, the stones of obscurity and of thick darkness. ⁴ He breaks open a shaft away from where people live. They are forgotten by the foot. They hang far from men, they swing back and forth. ⁵ As for the earth, out of it comes bread. Underneath it is turned up as it were by fire. ⁶ Sapphires come from its rocks. It has dust of gold. ⁷ That path no bird of prey knows, neither has the falcon’s eye seen it. ⁸ The proud animals have not trodden it, nor has the fierce lion passed by there. ⁹ He puts his hand on the flinty rock, and he overturns the mountains by the roots. ¹⁰ He cuts out channels among the rocks. His eye sees every precious thing. ¹¹ He binds the streams that they don’t trickle. The thing that is hidden he brings out to light.

¹² “But where will wisdom be found? Where is the place of understanding? ¹³ Man doesn’t know its price, and it isn’t found in the land of the living. ¹⁴ The deep says, ‘It isn’t in me.’ The sea says, ‘It isn’t with me.’ ¹⁵ It can’t be gotten for gold, neither will silver be weighed for its price. ¹⁶ It can’t be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire. or, lapis lazuli ¹⁷ Gold and glass can’t equal it, neither will it be exchanged for jewels of fine gold. ¹⁸ No mention will be made of coral or of crystal. Yes, the price of wisdom is above rubies. ¹⁹ The topaz of Ethiopia will not equal it. It won’t be valued with pure gold.

²⁰ Where then does wisdom come from? Where is the place of understanding? ²¹ Seeing it is hidden from the eyes of all living, and kept close from the birds of the sky. ²² Destruction and Death say, ‘We have heard a rumor of it with our ears.’

²³ “God understands its way, and he knows its place. ²⁴ For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole sky. ²⁵ He establishes the force of the wind. Yes, he measures out the waters by measure. ²⁶ When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder, ²⁷ then he saw it, and declared it. He established it, yes, and searched it out. ²⁸ To man he said,‘Behold, the fear of the Lord, The word translated ‘Lord’ is ‘Adonai’. that is wisdom. To depart from evil is understanding.’ ”