၄

^၁ နိုင် ငံ အ သီး သီး မှ ဘာ သာ စ ကား အ မျိုး မျိုး ကို ပြော ဆို သော ကမ္ဘာ အ ရပ် ရပ် ရှိ လူ မျိုး အ ပေါင်း တို့ ထံ သို့ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ပြော ကြား လိုက် ပါ ၏။ သင် တို့ ကြီး ပွား တိုး တက် ကြ ပါ စေ သော။ ^၂ ငါ့ အား အ မြင့် ဆုံး သော ဘု ရား သ ခင် ပြ တော် မူ သော နိ မိတ် လက္ခ ဏာ၊ အံ့ ဖွယ် အ မှု တို့ ကို ဖော် ပြ လို ပါ ၏။ ^၃ ကိုယ် တော် ပြု တော် မူ သော နိ မိတ် လက္ခ ဏာ သည် ကြီး မား လှ ပါ ၏။ အံ့ ဖွယ် သော အ မှု တို့ သည် လည်း တန် ခိုး ပါ ရှိ ၏။ နိုင် ငံ တော် သည် ထာ ဝ ရ တည် သော နိုင် ငံ ဖြစ် ၏။ အာ ဏာ စက် သည် ကာ လ အ စဉ် အ ဆက် တည် တော် မူ ၏။

^၄ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ငါ့ စံ အိမ် တွင် နား နား နေ နေ ရှိ စဉ်၊ ငါ့ နန်း တော် တွင် စည်း စိမ် ခံ စား လျက် နေ စဉ်၊ ^၅ အိပ် မက် တစ် ခု ကို မြင် မက် ၏။ ထို အိပ် မက် သည် ငါ့ ကို ခြောက် လှန့် ၏။ သ လွန် တော် ပေါ် တွင် လဲ လျောင်း နေ စဉ် တွေး မိ သော အ တွေး၊ စိတ် အာ ရုံ တွင် မြင် ရ သော အ ရာ တို့ က ငါ့ ကို ထိတ် လန့် စေ ၏။ ^၆ ထို့ ကြောင့် အိပ် မက် ၏ အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ငါ့ အား ဖော် ပြ ရန် ဘေ ဘီ လုံ ပ ညာ ရှိ အ ပေါင်း တို့ ကို ငါ့ ရှေ့ မှောက် သို့ သွင်း စေ ဟု အ မိန့် ထုတ် ပြန် လိုက် ၏။ ^၇ မှော် ဆ ရာ များ၊ ဗေ ဒင် ဆ ရာ များ၊ ခါ လ ဒဲ ပ ညာ ရှိ များ၊ နက္ခတ် ဗေ ဒ ပ ညာ ရှင် များ အား ငါ့ အိပ် မက် ကို ပြော ပြ သော် လည်း မည် သူ မျှ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို မ ဖော် ပြ ပေး နိုင် ကြ။

^၈ နောက် ဆုံး တွင် သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် နှင့် ပြည့် သော၊ ငါ့ ဘု ရား ၏ နာ မ အ တိုင်း အ မည် သစ် ရ သော ဗေ လ တ ရှာ ဇာ ခေါ် ဒံ ယေ လ သည် ငါ့ ထံ ရောက် လာ ၏။ ငါ သည် လည်း သူ့ အား၊ ^၉ “အို မှော် ဆ ရာ ချုပ် ကြီး ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ သင် ၌ သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် တည် သော ကြောင့် မည် သည့် နက် နဲ သော အ ရာ မျှ သင့် အ တွက် မ ခက် ခဲ ကြောင်း ကို ငါ သိ ၏။ ထို့ ကြောင့် စိတ် အာ ရုံ တွင် ငါ မြင် မက် သော အိပ် မက် နှင့် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ဖော် ပြ ပါ လော့။

^၁၀ ငါ သည် သ လွန် တော် ပေါ် တွင် တွေး တော လျက် နေ စဉ် စိတ် အာ ရုံ တွင် ကမ္ဘာ မြေ ကြီး ၏ အ လယ် ဗ ဟို ၌ အ လွန် မြင့် မား သော သစ် ပင် တစ် ပင် ကို ငါ မြင် ရ ၏။ ^၁၁ ထို အ ပင် သည် ရှင် သန် ကြီး ထွား လျက် မိုး ထိ အောင် မြင့် သ ဖြင့် မြေ ကြီး စွန်း မှ ပင် ထီး ထီး ကြီး မြင် ရ ၏။ ^၁၂ အ ရွက် များ ဝေ ဆာ လှ ပ ပြီး အ သီး လည်း လှိုင် လှိုင် သီး သော ကြောင့် ထို အ ပင် ကို မှီ ခို သော သတ္တ ဝါ အား လုံး စား စ ရာ ရ ရှိ ကြ ၏။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် ထို အ ပင် အောက် ၌ အ ရိပ် ခို ကြ ပြီး မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ သည် လည်း ထို အ ပင် ၏ အ ကိုင်း အ ခက် များ တွင် အ သိုက် ကို လုပ် ကြ ၏။ သက် ရှိ သတ္တ ဝါ အား လုံး တို့ သည် ထို အ ပင် ကို မှီ ခို စား သုံး ကြ ၏။

^၁၃ သ လွန် တော် ပေါ် တွင် တွေး တော လျက် နေ စဉ် တစ် ဖန် စိတ် အာ ရုံ တွင် မြင် ရ ပြန် ၏။ သန့် ရှင်း သူ ကောင်း ကင် တ မန် တစ် ပါး သည် ကောင်း ကင် မှ ဆင်း သက် လာ ပြီး၊ ^၁၄ ကျယ် လောင် စွာ အော် ဟစ် လျက် ‘ဤ သစ် ပင် ကို ခုတ် လှဲ ပစ် လော့။ အ ကိုင်း အ ခက် များ ကို လည်း ခုတ် ဖြတ် ပစ် လော့။ အ ရွက် များ ကို ခြွေ ချ ပြီး အ သီး များ ကို လည်း ဖြန့် ကြဲ ပစ် လော့။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် ထို အ ပင် အောက် မှ လည်း ကောင်း၊ ငှက် တို့ သည် အ ကိုင်း အ ခက် တို့ မှ လည်း ကောင်း ထွက် ပြေး ကြ ပါ စေ။ ^၁၅ မြေ တွင် စွဲ နေ သော အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို သံ ကြိုး၊ ကြေး နီ တို့ ဖြင့် ချည် နှောင် ၍ မြက် နု များ ပေါက် ရာ ကွင်း ပြင် တွင် ချန် ထား လော့။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ စို ပါ စေ။ တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ မြက် ပင် ကို အ တူ စား စေ။ ^၁၆ ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး လူ စိတ် ပျောက် ၍ တိ ရစ္ဆာန် စိတ် ဖြင့် နေ ထိုင် စေ။ ^၁၇ ဤ သည် ကား ကောင်း ကင် တ မန် တို့ ကြေ ညာ သော စီ ရင် ချက် ဖြစ် ၏။ သန့် ရှင်း သူ တို့ ၏ စ ကား လည်း ဖြစ် ၏။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ အား ပေး တော် မူ ကြောင်း နှင့် အ နိမ့် ဆုံး သော သူ ကို ပင် အုပ် စိုး ခွင့် ပေး တော် မူ ကြောင်း ကို အ သက် ရှင် သူ တို့ သိ စေ ရန် ဖြစ် ၏’ ဟု ဆို လေ ၏။

^၁၈ ဤ သည် ကား ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး မြင် မက် သော အိပ် မက် ဖြစ် ၏။ ယ ခု တွင် အ သင် ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ ငါ့ အိပ် မက် ၏ အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ဖော် ပြ ပါ လော့။ ငါ့ နိုင် ငံ မှ ပ ညာ ရှိ အ ပေါင်း တို့ သည် ငါ့ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို မ ဖော် ပြ နိုင် ကြ။ သင် မူ ကား သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် သည် သင် ၌ တည် သော ကြောင့် ‌ဖော် ပြ နိုင် လိမ့် မည်” ဟု မိန့် ဆို ၏။

^၁၉ ဗေ လ တ ရှာ ဇာ ခေါ် ဒံ ယေ လ လည်း အ နည်း ငယ် မျှ တွေ ဝေ နေ ၏။ တွေး ပြီး ထိတ် လန့် နေ ၏။ ရှင် ဘု ရင် က လည်း “ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ အိပ် မက် နှင့် အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ဖော် ပြ ရ မည် ကို မ စိုး ရိမ် ပါ နှင့်” ဟု မိန့် ဆို လျှင် ဗေ လ တ ရှာ ဇာ က “အ ရှင် မင်း ကြီး၊ ဤ အိပ် မက် သည် မင်း ကြီး ကို မုန်း သော သူ များ အ တွက် သာ ဖြစ် ပါ စေ သော၊ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် သည် လည်း မင်း ကြီး ၏ ရန် သူ များ အ တွက် သာ ဖြစ် ပါ စေ သော။ ^၂၀ အ ရှင် မင်း ကြီး မြင် မက် သော၊ ရှင် သန် ကြီး ထွား လျက် မိုး ထိ အောင် မြင့် သ ဖြင့် မြေ ကြီး စွန်း မှ ထီး ထီး ကြီး မြင် ရ သော၊ ^၂၁ အ ရွက် များ ဝေ ဆာ လှ ပ ပြီး အ သီး လည်း လှိုင် လှိုင် သီး သော ကြောင့် မှီ ခို သော သတ္တ ဝါ အား လုံး အ ဖို့ စား စ ရာ ရ ရှိ စေ သော၊ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် အ ရိပ် ၌ ခို ကြ ပြီး မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ သည် လည်း အ ကိုင်း အ ခက် များ တွင် အ သိုက် လုပ် ၍ ရ သော ထို အ ပင် သည် ကား၊ ^၂၂ အ ရှင် မင်း ကြီး ပင် ဖြစ် ၏။ အ ရှင် သည် တိုး ပွား ချမ်း သာ ၍ အင်း အား ကြီး မား ပါ ၏။ အ ရှင် ၏ ဘုန်း တန် ခိုး သည် မိုး ထိ အောင် ရောက် ပါ ၏။ အာ ဏာ စက် သည် လည်း မြေ ကြီး စွန်း ထိ ရောက် ပါ ၏။

^၂၃ ထို့ ပြင် သန့် ရှင်း သူ ကောင်း ကင် တ မန် တစ် ပါး သည် ကောင်း ကင် မှ ဆင်း သက် လာ ပြီး ‘ဤ သစ် ပင် ကို ခုတ် လှဲ ဖျက် ဆီး ပစ် လော့။ သို့ သော် မြေ ကြီး ထဲ စွဲ နေ သော အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို သံ ကြိုး၊ ကြေး နီ တို့ ဖြင့် ချည် နှောင် ၍ မြက် နု များ ပေါက် ရာ ကွင်း ပြင် တွင် ချန် ထား လော့။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ စို ပါ စေ။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အတူ ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး မြက် ပင် ကို အ တူ စား ပါ စေ’ ဟု မိန့် ဆို သည် ကို အ ရှင် မင်း ကြီး မြင် မက် ပါ ၏။ ^၂၄ အို အ ရှင် မင်း ကြီး၊ အ ရှင် မင်း ကြီး ၏ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် နှင့် အ ကျွန်ုပ် ၏ အ ရှင် မင်း ကြီး အ ပေါ် ကျ ရောက် လာ မည့် အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် ၏ အ မိန့် တော် ကား ဤ သို့ ဖြစ် ၏။ ^၂၅ အ ရှင် မင်း ကြီး သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခံ ရ ပြီး တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ နေ ထိုင် ရ လိမ့် မည်။ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ လိမ့် မည်။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ နှင့် စို လျက် နေ လိမ့် မည်။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ ကို ပေး တော် မူ ကြောင်း အ ရှင် မင်း ကြီး သိ မှတ် သည့် တိုင် အောင် ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး နေ ထိုင် ကျော် လွှား ရ လိမ့် မည်။

 ^၂၆ သစ် ပင် ၏ အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို ချန် ထား ရန် မှာ ထား ခြင်း မှာ ကောင်း ကင် ဘုံ ရှင် သည် အုပ် စိုး ပိုင် သ သူ ဖြစ် ကြောင်း ကို အ ရှင် သိ မှတ် တော် မူ သော အ ခါ အ ရှင့် နိုင် ငံ အား ပြန် အုပ် ချုပ် ရ မည် ကို ဆို လို ပါ ၏။ ^၂၇ သို့ ဖြစ် ၍ အို အ ရှင် မင်း ကြီး၊ အ ကျွန်ုပ် အ ကြံ ပေး သည် ကို လက် ခံ ပါ။ ဖြောင့် မတ် စွာ ပြု ၍ အ ပြစ် ကို ရှောင် ကြဉ် ပါ။ ဆင်း ရဲ သား တို့ ကို သ နား ၍ မ တ ရား မှု များ ကို စွန့် ပစ် ပါ။ သို့ ပြု လျှင် မင်း ကြီး ၏ နန်း စည်း စိမ် သည် တာ ရှည် တည် ပါ လိမ့် မည်” ဟု ပြန် လျှောက် လေ ၏။

^၂၈ ဤ သို့ လျှောက် ထား သော အ ရာ အား လုံး သည် လည်း နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ၌ ဖြစ် ပျက် လာ လေ ၏။ ^၂၉ ထို မှ တစ် ဆယ့် နှစ် လ လွန် သော် မင်း ကြီး သည် ဘေ ဘီ လုံ နန်း တော် ပေါ် တွင် လမ်း လျှောက် ရင်း၊ ^၃၀ “ဤ ဘေ ဘီ လုံ မြို့ ကြီး သည် ငါ ၏ ခန့် ညား သော ဂုဏ် သ ရေ ကို ထင် ဟပ် ပြ ရာ မင်း မြို့ တော် အ ဖြစ် ငါ့ အ စွမ်း သတ္တိ၊ ငါ့ တန် ခိုး အာ ဏာ ဖြင့် တည် ဆောက် ခဲ့ သော မြို့ ကြီး ဖြစ် သည် မ ဟုတ် လော” ဟု မြွက် ဆို ၏။ ^၃၁ ထို သို့ မြွက် ဆို ၍ မ ဆုံး မီ ပင် “နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး၊ သင့် အ တွက် အ မိန့် တော် ကား နိုင် ငံ တော် ကို သင့် ထံ မှ ရုပ် သိမ်း လိုက် ပြီ။ ^၃၂ သင် သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခြင်း ခံ ရ ပြီး တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ နေ ထိုင် ရ မည်။ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ မည်။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ ကို ပေး တော် မူ ကြောင်း သင် သိ မှတ် သည့် တိုင် အောင် ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး နေ ထိုင် ကျော် လွှား ရ မည်” ဟု ကောင်း ကင် မှ အ သံ တော် ရောက် လာ ၏။

^၃၃ ထို ခ ဏ ချင်း တွင် နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ၌ အ မိန့် တော် အ တိုင်း ဖြစ် ပျက် လေ ၏။ သူ သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခြင်း ခံ ရ ၍ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ ၏။ သူ့ အ မွေး တို့ သည် လင်း ယုန် ငှက် အ မွေး ကဲ့ သို့ ရှည် လာ ၍ လက် သည်း ခြေ သည်း တို့ သည် လည်း ငှက် ခြေ သည်း ကဲ့ သို့ ဖြစ် လာ သည့် တိုင် အောင် သူ့ ကိုယ် သည် ကောင်း ကင် နှင်း စက် ဖြင့် စို စွတ် လျက် နေ ရ ၏။

^၃၄ အ ချိန် စေ့ သော အ ခါ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ကောင်း ကင် သို့ မော့ ကြည့် ၍ လူ့ စိတ် ပြန် ဝင် လေ ၏။ ထို့ ကြောင့် အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် ကို ချီး မွမ်း ၏။ ထာ ဝ ရ အ သက် ရှင် တော် မူ သော အ ရှင် ၏ ဂုဏ် တော်၊ ဘုန်း အ သ ရေ တော် ကို ချီး မြှောက် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ အာ ဏာ စက် သည် ထာ ဝ ရ အာ ဏာ စက် ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ နိုင် ငံ တော် သည် လည်း ကာ လ အ စဉ် တည် ၏။ ^၃၅ ကောင်း ကင် သား ကို ဖြစ် စေ၊ မြေ ကြီး သား ကို ဖြစ် စေ အ လို ရှိ သည့် အ တိုင်း ပြု တော် မူ ၏။ ကိုယ် တော် ၏ လက် တော် ကို ဆီး တား နိုင် သော သူ မ ရှိ။ “ကိုယ် တော် မည် သို့ ပြု ဘိ သ နည်း” ဟု ဆို နိုင် သော သူ မ ရှိ။

^၃၆ ငါ လူ စိတ် ပြန် ဝင် သော အ ချိန် တွင် ငါ့ နိုင် ငံ တော် ကြီး ကျက် သ ရေ ရှိ စေ ရန် ခန့် ညား ထည် ဝါ သော ငါ့ အ ရိုက် အ ရာ ကို လည်း ငါ ပြန် လည် ရ ရှိ ၏။ မင်း အ တိုင် ပင် ခံ များ၊ မှူး မတ် များ လည်း ငါ့ အား ရှာ ဖွေ ၍ ထီး နန်း ကို ပြန် လည် အပ် နှင်း ပေး ကြ ၏။ ငါ့ ဘုန်း တန် ခိုး သည် လည်း တိုး သည် ထက် တိုး လေ ၏။ ^၃၇ ယ ခု တွင် ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ကောင်း ကင် ဘုံ ရှင် ဘု ရင် ကို ချီး မွမ်း ထော မ နာ ပြု ပါ ၏။ ချီး မြှောက် ပါ ၏။ ကိုယ် တော် ပြု တော် မူ သော အ မှု သည် သစ္စာ တော် နှင့် ပြည့် စုံ တော် မူ ပါ ၏။ ကိုယ် တော် ၏ နည်း လမ်း တော် တို့ သည် တ ရား မျှ တ တော် မူ ၏။ ကိုယ် တော် သည် မာ န ထောင် လွှား သော သူ တို့ ကို နှိမ့် ချ နိုင် စွမ်း ရှိ တော် မူ ပါ ၏။

4

¹ Nebuchadnezzar the king, to all the peoples, nations, and languages, who dwell in all the earth: Peace be multiplied to you. ² It has seemed good to me to show the signs and wonders that the Most High God has worked toward me. ³ How great are his signs! How mighty are his wonders! His kingdom is an everlasting kingdom. His dominion is from generation to generation.

⁴ I, Nebuchadnezzar, was at rest in my house, and flourishing in my palace. ⁵ I saw a dream which made me afraid; and the thoughts on my bed and the visions of my head troubled me. ⁶ Therefore I made a decree to bring in all the wise men of Babylon before me, that they might make known to me the interpretation of the dream. ⁷ Then the magicians, the enchanters, the Chaldeans, and the soothsayers came in; and I told them the dream, but they didn’t make known to me its interpretation.

⁸ But at last, Daniel came in before me, whose name was Belteshazzar according to the name of my god, and in whom is the spirit of the holy gods. I told the dream before him, saying, ⁹ “Belteshazzar, master of the magicians, because I know that the spirit of the holy gods is in you and no secret troubles you, tell me the visions of my dream that I have seen, and its interpretation.

¹⁰ These were the visions of my head on my bed: I saw, and behold, a tree in the middle of the earth; and its height was great. ¹¹ The tree grew and was strong. Its height reached to the sky and its sight to the end of all the earth. ¹² Its leaves were beautiful, and it had much fruit, and in it was food for all. The animals of the field had shade under it, and the birds of the sky lived in its branches, and all flesh was fed from it.

¹³ “I saw in the visions of my head on my bed, and behold, a holy watcher came down from the sky. ¹⁴ He cried aloud and said this: ‘Cut down the tree, and cut off its branches! Shake off its leaves and scatter its fruit! Let the animals get away from under it and the birds from its branches. ¹⁵ Nevertheless leave the stump of its roots in the earth, even with a band of iron and bronze, in the tender grass of the field; and let it be wet with the dew of the sky. Let his portion be with the animals in the grass of the earth. ¹⁶ Let his heart be changed from man’s, and let an animal’s heart be given to him. Then let seven times pass over him. ¹⁷ “ ‘The sentence is by the decree of the watchers and the demand by the word of the holy ones, to the intent that the living may know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will, and sets up over it the lowest of men.’

¹⁸ “This dream I, King Nebuchadnezzar, have seen; and you, Belteshazzar, declare the interpretation, because all the wise men of my kingdom are not able to make known to me the interpretation; but you are able, for the spirit of the holy gods is in you.”

¹⁹ Then Daniel, whose name was Belteshazzar, was stricken mute for a while, and his thoughts troubled him. The king answered, “Belteshazzar, don’t let the dream or the interpretation, trouble you.” Belteshazzar answered, “My lord, may the dream be for those who hate you, and its interpretation to your adversaries. ²⁰ The tree that you saw, which grew and was strong, whose height reached to the sky and its sight to all the earth; ²¹ whose leaves were beautiful and its fruit plentiful, and in it was food for all; under which the animals of the field lived, and on whose branches the birds of the sky had their habitation— ²² it is you, O king, that have grown and become strong; for your greatness has grown, and reaches to the sky, and your dominion to the end of the earth.

²³ “Whereas the king saw a holy watcher coming down from the sky and saying, ‘Cut down the tree, and destroy it; nevertheless leave the stump of its roots in the earth, even with a band of iron and bronze, in the tender grass of the field, and let it be wet with the dew of the sky. Let his portion be with the animals of the field, until seven times pass over him.’ ²⁴ “This is the interpretation, O king, and it is the decree of the Most High, which has come on my lord the king: ²⁵ You will be driven from men and your dwelling shall be with the animals of the field. You will be made to eat grass as oxen, and will be wet with the dew of the sky, and seven times shall pass over you, until you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will.

²⁶ Whereas it was commanded to leave the stump of the roots of the tree, your kingdom shall be sure to you after you know that Heaven rules. ²⁷ Therefore, O king, let my counsel be acceptable to you, and break off your sins by righteousness, and your iniquities by showing mercy to the poor. Perhaps there may be a lengthening of your tranquility.”

²⁸ All this came on the King Nebuchadnezzar. ²⁹ At the end of twelve months he was walking in the royal palace of Babylon. ³⁰ The king spoke and said, “Is not this great Babylon, which I have built for the royal dwelling place by the might of my power and for the glory of my majesty?” ³¹ While the word was in the king’s mouth, a voice came from the sky, saying, “O King Nebuchadnezzar, to you it is spoken: ‘The kingdom has departed from you. ³² You shall be driven from men, and your dwelling shall be with the animals of the field. You shall be made to eat grass like oxen. Seven times shall pass over you, until you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will.’ ”

³³ This was fulfilled the same hour on Nebuchadnezzar. He was driven from men and ate grass like oxen; and his body was wet with the dew of the sky until his hair had grown like eagles’ feathers, and his nails like birds’ claws.

³⁴ At the end of the days I, Nebuchadnezzar, lifted up my eyes to heaven, and my understanding returned to me; and I blessed the Most High, and I praised and honored him who lives forever, for his dominion is an everlasting dominion, and his kingdom from generation to generation. ³⁵ All the inhabitants of the earth are reputed as nothing; and he does according to his will in the army of heaven, and among the inhabitants of the earth; and no one can stop his hand, or ask him, “What are you doing?”

³⁶ At the same time my understanding returned to me; and for the glory of my kingdom, my majesty and brightness returned to me. My counselors and my lords sought me; and I was established in my kingdom, and excellent greatness was added to me. ³⁷ Now I, Nebuchadnezzar, praise and extol and honor the King of heaven; for all his works are truth, and his ways justice; and those who walk in pride he is able to abase.

၄

^၁ နိုင် ငံ အ သီး သီး မှ ဘာ သာ စ ကား အ မျိုး မျိုး ကို ပြော ဆို သော ကမ္ဘာ အ ရပ် ရပ် ရှိ လူ မျိုး အ ပေါင်း တို့ ထံ သို့ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ပြော ကြား လိုက် ပါ ၏။ သင် တို့ ကြီး ပွား တိုး တက် ကြ ပါ စေ သော။ ^၂ ငါ့ အား အ မြင့် ဆုံး သော ဘု ရား သ ခင် ပြ တော် မူ သော နိ မိတ် လက္ခ ဏာ၊ အံ့ ဖွယ် အ မှု တို့ ကို ဖော် ပြ လို ပါ ၏။ ^၃ ကိုယ် တော် ပြု တော် မူ သော နိ မိတ် လက္ခ ဏာ သည် ကြီး မား လှ ပါ ၏။ အံ့ ဖွယ် သော အ မှု တို့ သည် လည်း တန် ခိုး ပါ ရှိ ၏။ နိုင် ငံ တော် သည် ထာ ဝ ရ တည် သော နိုင် ငံ ဖြစ် ၏။ အာ ဏာ စက် သည် ကာ လ အ စဉ် အ ဆက် တည် တော် မူ ၏။

^၄ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ငါ့ စံ အိမ် တွင် နား နား နေ နေ ရှိ စဉ်၊ ငါ့ နန်း တော် တွင် စည်း စိမ် ခံ စား လျက် နေ စဉ်၊ ^၅ အိပ် မက် တစ် ခု ကို မြင် မက် ၏။ ထို အိပ် မက် သည် ငါ့ ကို ခြောက် လှန့် ၏။ သ လွန် တော် ပေါ် တွင် လဲ လျောင်း နေ စဉ် တွေး မိ သော အ တွေး၊ စိတ် အာ ရုံ တွင် မြင် ရ သော အ ရာ တို့ က ငါ့ ကို ထိတ် လန့် စေ ၏။ ^၆ ထို့ ကြောင့် အိပ် မက် ၏ အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ငါ့ အား ဖော် ပြ ရန် ဘေ ဘီ လုံ ပ ညာ ရှိ အ ပေါင်း တို့ ကို ငါ့ ရှေ့ မှောက် သို့ သွင်း စေ ဟု အ မိန့် ထုတ် ပြန် လိုက် ၏။ ^၇ မှော် ဆ ရာ များ၊ ဗေ ဒင် ဆ ရာ များ၊ ခါ လ ဒဲ ပ ညာ ရှိ များ၊ နက္ခတ် ဗေ ဒ ပ ညာ ရှင် များ အား ငါ့ အိပ် မက် ကို ပြော ပြ သော် လည်း မည် သူ မျှ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို မ ဖော် ပြ ပေး နိုင် ကြ။

^၈ နောက် ဆုံး တွင် သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် နှင့် ပြည့် သော၊ ငါ့ ဘု ရား ၏ နာ မ အ တိုင်း အ မည် သစ် ရ သော ဗေ လ တ ရှာ ဇာ ခေါ် ဒံ ယေ လ သည် ငါ့ ထံ ရောက် လာ ၏။ ငါ သည် လည်း သူ့ အား၊ ^၉ “အို မှော် ဆ ရာ ချုပ် ကြီး ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ သင် ၌ သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် တည် သော ကြောင့် မည် သည့် နက် နဲ သော အ ရာ မျှ သင့် အ တွက် မ ခက် ခဲ ကြောင်း ကို ငါ သိ ၏။ ထို့ ကြောင့် စိတ် အာ ရုံ တွင် ငါ မြင် မက် သော အိပ် မက် နှင့် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ဖော် ပြ ပါ လော့။

^၁၀ ငါ သည် သ လွန် တော် ပေါ် တွင် တွေး တော လျက် နေ စဉ် စိတ် အာ ရုံ တွင် ကမ္ဘာ မြေ ကြီး ၏ အ လယ် ဗ ဟို ၌ အ လွန် မြင့် မား သော သစ် ပင် တစ် ပင် ကို ငါ မြင် ရ ၏။ ^၁၁ ထို အ ပင် သည် ရှင် သန် ကြီး ထွား လျက် မိုး ထိ အောင် မြင့် သ ဖြင့် မြေ ကြီး စွန်း မှ ပင် ထီး ထီး ကြီး မြင် ရ ၏။ ^၁၂ အ ရွက် များ ဝေ ဆာ လှ ပ ပြီး အ သီး လည်း လှိုင် လှိုင် သီး သော ကြောင့် ထို အ ပင် ကို မှီ ခို သော သတ္တ ဝါ အား လုံး စား စ ရာ ရ ရှိ ကြ ၏။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် ထို အ ပင် အောက် ၌ အ ရိပ် ခို ကြ ပြီး မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ သည် လည်း ထို အ ပင် ၏ အ ကိုင်း အ ခက် များ တွင် အ သိုက် ကို လုပ် ကြ ၏။ သက် ရှိ သတ္တ ဝါ အား လုံး တို့ သည် ထို အ ပင် ကို မှီ ခို စား သုံး ကြ ၏။

^၁၃ သ လွန် တော် ပေါ် တွင် တွေး တော လျက် နေ စဉ် တစ် ဖန် စိတ် အာ ရုံ တွင် မြင် ရ ပြန် ၏။ သန့် ရှင်း သူ ကောင်း ကင် တ မန် တစ် ပါး သည် ကောင်း ကင် မှ ဆင်း သက် လာ ပြီး၊ ^၁၄ ကျယ် လောင် စွာ အော် ဟစ် လျက် ‘ဤ သစ် ပင် ကို ခုတ် လှဲ ပစ် လော့။ အ ကိုင်း အ ခက် များ ကို လည်း ခုတ် ဖြတ် ပစ် လော့။ အ ရွက် များ ကို ခြွေ ချ ပြီး အ သီး များ ကို လည်း ဖြန့် ကြဲ ပစ် လော့။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် ထို အ ပင် အောက် မှ လည်း ကောင်း၊ ငှက် တို့ သည် အ ကိုင်း အ ခက် တို့ မှ လည်း ကောင်း ထွက် ပြေး ကြ ပါ စေ။ ^၁၅ မြေ တွင် စွဲ နေ သော အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို သံ ကြိုး၊ ကြေး နီ တို့ ဖြင့် ချည် နှောင် ၍ မြက် နု များ ပေါက် ရာ ကွင်း ပြင် တွင် ချန် ထား လော့။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ စို ပါ စေ။ တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ မြက် ပင် ကို အ တူ စား စေ။ ^၁၆ ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး လူ စိတ် ပျောက် ၍ တိ ရစ္ဆာန် စိတ် ဖြင့် နေ ထိုင် စေ။ ^၁၇ ဤ သည် ကား ကောင်း ကင် တ မန် တို့ ကြေ ညာ သော စီ ရင် ချက် ဖြစ် ၏။ သန့် ရှင်း သူ တို့ ၏ စ ကား လည်း ဖြစ် ၏။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ အား ပေး တော် မူ ကြောင်း နှင့် အ နိမ့် ဆုံး သော သူ ကို ပင် အုပ် စိုး ခွင့် ပေး တော် မူ ကြောင်း ကို အ သက် ရှင် သူ တို့ သိ စေ ရန် ဖြစ် ၏’ ဟု ဆို လေ ၏။

^၁၈ ဤ သည် ကား ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး မြင် မက် သော အိပ် မက် ဖြစ် ၏။ ယ ခု တွင် အ သင် ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ ငါ့ အိပ် မက် ၏ အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို ဖော် ပြ ပါ လော့။ ငါ့ နိုင် ငံ မှ ပ ညာ ရှိ အ ပေါင်း တို့ သည် ငါ့ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ကို မ ဖော် ပြ နိုင် ကြ။ သင် မူ ကား သန့် ရှင်း သော ဘု ရား များ ၏ ဝိ ညာဉ် သည် သင် ၌ တည် သော ကြောင့် ‌ဖော် ပြ နိုင် လိမ့် မည်” ဟု မိန့် ဆို ၏။

^၁၉ ဗေ လ တ ရှာ ဇာ ခေါ် ဒံ ယေ လ လည်း အ နည်း ငယ် မျှ တွေ ဝေ နေ ၏။ တွေး ပြီး ထိတ် လန့် နေ ၏။ ရှင် ဘု ရင် က လည်း “ဗေ လ တ ရှာ ဇာ၊ အိပ် မက် နှင့် အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် ဖော် ပြ ရ မည် ကို မ စိုး ရိမ် ပါ နှင့်” ဟု မိန့် ဆို လျှင် ဗေ လ တ ရှာ ဇာ က “အ ရှင် မင်း ကြီး၊ ဤ အိပ် မက် သည် မင်း ကြီး ကို မုန်း သော သူ များ အ တွက် သာ ဖြစ် ပါ စေ သော၊ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် သည် လည်း မင်း ကြီး ၏ ရန် သူ များ အ တွက် သာ ဖြစ် ပါ စေ သော။ ^၂၀ အ ရှင် မင်း ကြီး မြင် မက် သော၊ ရှင် သန် ကြီး ထွား လျက် မိုး ထိ အောင် မြင့် သ ဖြင့် မြေ ကြီး စွန်း မှ ထီး ထီး ကြီး မြင် ရ သော၊ ^၂၁ အ ရွက် များ ဝေ ဆာ လှ ပ ပြီး အ သီး လည်း လှိုင် လှိုင် သီး သော ကြောင့် မှီ ခို သော သတ္တ ဝါ အား လုံး အ ဖို့ စား စ ရာ ရ ရှိ စေ သော၊ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ သည် အ ရိပ် ၌ ခို ကြ ပြီး မိုး ကောင်း ကင် ငှက် တို့ သည် လည်း အ ကိုင်း အ ခက် များ တွင် အ သိုက် လုပ် ၍ ရ သော ထို အ ပင် သည် ကား၊ ^၂၂ အ ရှင် မင်း ကြီး ပင် ဖြစ် ၏။ အ ရှင် သည် တိုး ပွား ချမ်း သာ ၍ အင်း အား ကြီး မား ပါ ၏။ အ ရှင် ၏ ဘုန်း တန် ခိုး သည် မိုး ထိ အောင် ရောက် ပါ ၏။ အာ ဏာ စက် သည် လည်း မြေ ကြီး စွန်း ထိ ရောက် ပါ ၏။

^၂၃ ထို့ ပြင် သန့် ရှင်း သူ ကောင်း ကင် တ မန် တစ် ပါး သည် ကောင်း ကင် မှ ဆင်း သက် လာ ပြီး ‘ဤ သစ် ပင် ကို ခုတ် လှဲ ဖျက် ဆီး ပစ် လော့။ သို့ သော် မြေ ကြီး ထဲ စွဲ နေ သော အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို သံ ကြိုး၊ ကြေး နီ တို့ ဖြင့် ချည် နှောင် ၍ မြက် နု များ ပေါက် ရာ ကွင်း ပြင် တွင် ချန် ထား လော့။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ စို ပါ စေ။ တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အတူ ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး မြက် ပင် ကို အ တူ စား ပါ စေ’ ဟု မိန့် ဆို သည် ကို အ ရှင် မင်း ကြီး မြင် မက် ပါ ၏။ ^၂၄ အို အ ရှင် မင်း ကြီး၊ အ ရှင် မင်း ကြီး ၏ အိပ် မက် အ နက် အ ဓိပ္ပာယ် နှင့် အ ကျွန်ုပ် ၏ အ ရှင် မင်း ကြီး အ ပေါ် ကျ ရောက် လာ မည့် အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် ၏ အ မိန့် တော် ကား ဤ သို့ ဖြစ် ၏။ ^၂၅ အ ရှင် မင်း ကြီး သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခံ ရ ပြီး တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ နေ ထိုင် ရ လိမ့် မည်။ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ လိမ့် မည်။ မိုး ကောင်း ကင် နှင်း များ နှင့် စို လျက် နေ လိမ့် မည်။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ ကို ပေး တော် မူ ကြောင်း အ ရှင် မင်း ကြီး သိ မှတ် သည့် တိုင် အောင် ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး နေ ထိုင် ကျော် လွှား ရ လိမ့် မည်။

 ^၂၆ သစ် ပင် ၏ အ မြစ် နှင့် အ ငုတ် ကို ချန် ထား ရန် မှာ ထား ခြင်း မှာ ကောင်း ကင် ဘုံ ရှင် သည် အုပ် စိုး ပိုင် သ သူ ဖြစ် ကြောင်း ကို အ ရှင် သိ မှတ် တော် မူ သော အ ခါ အ ရှင့် နိုင် ငံ အား ပြန် အုပ် ချုပ် ရ မည် ကို ဆို လို ပါ ၏။ ^၂၇ သို့ ဖြစ် ၍ အို အ ရှင် မင်း ကြီး၊ အ ကျွန်ုပ် အ ကြံ ပေး သည် ကို လက် ခံ ပါ။ ဖြောင့် မတ် စွာ ပြု ၍ အ ပြစ် ကို ရှောင် ကြဉ် ပါ။ ဆင်း ရဲ သား တို့ ကို သ နား ၍ မ တ ရား မှု များ ကို စွန့် ပစ် ပါ။ သို့ ပြု လျှင် မင်း ကြီး ၏ နန်း စည်း စိမ် သည် တာ ရှည် တည် ပါ လိမ့် မည်” ဟု ပြန် လျှောက် လေ ၏။

^၂၈ ဤ သို့ လျှောက် ထား သော အ ရာ အား လုံး သည် လည်း နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ၌ ဖြစ် ပျက် လာ လေ ၏။ ^၂၉ ထို မှ တစ် ဆယ့် နှစ် လ လွန် သော် မင်း ကြီး သည် ဘေ ဘီ လုံ နန်း တော် ပေါ် တွင် လမ်း လျှောက် ရင်း၊ ^၃၀ “ဤ ဘေ ဘီ လုံ မြို့ ကြီး သည် ငါ ၏ ခန့် ညား သော ဂုဏ် သ ရေ ကို ထင် ဟပ် ပြ ရာ မင်း မြို့ တော် အ ဖြစ် ငါ့ အ စွမ်း သတ္တိ၊ ငါ့ တန် ခိုး အာ ဏာ ဖြင့် တည် ဆောက် ခဲ့ သော မြို့ ကြီး ဖြစ် သည် မ ဟုတ် လော” ဟု မြွက် ဆို ၏။ ^၃၁ ထို သို့ မြွက် ဆို ၍ မ ဆုံး မီ ပင် “နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး၊ သင့် အ တွက် အ မိန့် တော် ကား နိုင် ငံ တော် ကို သင့် ထံ မှ ရုပ် သိမ်း လိုက် ပြီ။ ^၃၂ သင် သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခြင်း ခံ ရ ပြီး တော တိ ရစ္ဆာန် တို့ နှင့် အ တူ နေ ထိုင် ရ မည်။ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ မည်။ အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် သည် လူ့ ပြည် ကို အုပ် စိုး ၍ အ လို တော် ရှိ သော သူ ကို ပေး တော် မူ ကြောင်း သင် သိ မှတ် သည့် တိုင် အောင် ခု နစ် နှစ် ပတ် လုံး နေ ထိုင် ကျော် လွှား ရ မည်” ဟု ကောင်း ကင် မှ အ သံ တော် ရောက် လာ ၏။

^၃၃ ထို ခ ဏ ချင်း တွင် နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး ၌ အ မိန့် တော် အ တိုင်း ဖြစ် ပျက် လေ ၏။ သူ သည် လူ့ အ သိုင်း အ ဝိုင်း မှ နှင် ထုတ် ခြင်း ခံ ရ ၍ နွား ကဲ့ သို့ မြက် ကို စား ရ ၏။ သူ့ အ မွေး တို့ သည် လင်း ယုန် ငှက် အ မွေး ကဲ့ သို့ ရှည် လာ ၍ လက် သည်း ခြေ သည်း တို့ သည် လည်း ငှက် ခြေ သည်း ကဲ့ သို့ ဖြစ် လာ သည့် တိုင် အောင် သူ့ ကိုယ် သည် ကောင်း ကင် နှင်း စက် ဖြင့် စို စွတ် လျက် နေ ရ ၏။

^၃၄ အ ချိန် စေ့ သော အ ခါ ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ကောင်း ကင် သို့ မော့ ကြည့် ၍ လူ့ စိတ် ပြန် ဝင် လေ ၏။ ထို့ ကြောင့် အ မြင့် ဆုံး သော အ ရှင် ကို ချီး မွမ်း ၏။ ထာ ဝ ရ အ သက် ရှင် တော် မူ သော အ ရှင် ၏ ဂုဏ် တော်၊ ဘုန်း အ သ ရေ တော် ကို ချီး မြှောက် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ အာ ဏာ စက် သည် ထာ ဝ ရ အာ ဏာ စက် ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ နိုင် ငံ တော် သည် လည်း ကာ လ အ စဉ် တည် ၏။ ^၃၅ ကောင်း ကင် သား ကို ဖြစ် စေ၊ မြေ ကြီး သား ကို ဖြစ် စေ အ လို ရှိ သည့် အ တိုင်း ပြု တော် မူ ၏။ ကိုယ် တော် ၏ လက် တော် ကို ဆီး တား နိုင် သော သူ မ ရှိ။ “ကိုယ် တော် မည် သို့ ပြု ဘိ သ နည်း” ဟု ဆို နိုင် သော သူ မ ရှိ။

^၃၆ ငါ လူ စိတ် ပြန် ဝင် သော အ ချိန် တွင် ငါ့ နိုင် ငံ တော် ကြီး ကျက် သ ရေ ရှိ စေ ရန် ခန့် ညား ထည် ဝါ သော ငါ့ အ ရိုက် အ ရာ ကို လည်း ငါ ပြန် လည် ရ ရှိ ၏။ မင်း အ တိုင် ပင် ခံ များ၊ မှူး မတ် များ လည်း ငါ့ အား ရှာ ဖွေ ၍ ထီး နန်း ကို ပြန် လည် အပ် နှင်း ပေး ကြ ၏။ ငါ့ ဘုန်း တန် ခိုး သည် လည်း တိုး သည် ထက် တိုး လေ ၏။ ^၃၇ ယ ခု တွင် ငါ နေ ဗု ခဒ် နေ ဇာ မင်း ကြီး သည် ကောင်း ကင် ဘုံ ရှင် ဘု ရင် ကို ချီး မွမ်း ထော မ နာ ပြု ပါ ၏။ ချီး မြှောက် ပါ ၏။ ကိုယ် တော် ပြု တော် မူ သော အ မှု သည် သစ္စာ တော် နှင့် ပြည့် စုံ တော် မူ ပါ ၏။ ကိုယ် တော် ၏ နည်း လမ်း တော် တို့ သည် တ ရား မျှ တ တော် မူ ၏။ ကိုယ် တော် သည် မာ န ထောင် လွှား သော သူ တို့ ကို နှိမ့် ချ နိုင် စွမ်း ရှိ တော် မူ ပါ ၏။

4

¹ Nebuchadnezzar the king, to all the peoples, nations, and languages, who dwell in all the earth: Peace be multiplied to you. ² It has seemed good to me to show the signs and wonders that the Most High God has worked toward me. ³ How great are his signs! How mighty are his wonders! His kingdom is an everlasting kingdom. His dominion is from generation to generation.

⁴ I, Nebuchadnezzar, was at rest in my house, and flourishing in my palace. ⁵ I saw a dream which made me afraid; and the thoughts on my bed and the visions of my head troubled me. ⁶ Therefore I made a decree to bring in all the wise men of Babylon before me, that they might make known to me the interpretation of the dream. ⁷ Then the magicians, the enchanters, the Chaldeans, and the soothsayers came in; and I told them the dream, but they didn’t make known to me its interpretation.

⁸ But at last, Daniel came in before me, whose name was Belteshazzar according to the name of my god, and in whom is the spirit of the holy gods. I told the dream before him, saying, ⁹ “Belteshazzar, master of the magicians, because I know that the spirit of the holy gods is in you and no secret troubles you, tell me the visions of my dream that I have seen, and its interpretation.

¹⁰ These were the visions of my head on my bed: I saw, and behold, a tree in the middle of the earth; and its height was great. ¹¹ The tree grew and was strong. Its height reached to the sky and its sight to the end of all the earth. ¹² Its leaves were beautiful, and it had much fruit, and in it was food for all. The animals of the field had shade under it, and the birds of the sky lived in its branches, and all flesh was fed from it.

¹³ “I saw in the visions of my head on my bed, and behold, a holy watcher came down from the sky. ¹⁴ He cried aloud and said this: ‘Cut down the tree, and cut off its branches! Shake off its leaves and scatter its fruit! Let the animals get away from under it and the birds from its branches. ¹⁵ Nevertheless leave the stump of its roots in the earth, even with a band of iron and bronze, in the tender grass of the field; and let it be wet with the dew of the sky. Let his portion be with the animals in the grass of the earth. ¹⁶ Let his heart be changed from man’s, and let an animal’s heart be given to him. Then let seven times pass over him. ¹⁷ “ ‘The sentence is by the decree of the watchers and the demand by the word of the holy ones, to the intent that the living may know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will, and sets up over it the lowest of men.’

¹⁸ “This dream I, King Nebuchadnezzar, have seen; and you, Belteshazzar, declare the interpretation, because all the wise men of my kingdom are not able to make known to me the interpretation; but you are able, for the spirit of the holy gods is in you.”

¹⁹ Then Daniel, whose name was Belteshazzar, was stricken mute for a while, and his thoughts troubled him. The king answered, “Belteshazzar, don’t let the dream or the interpretation, trouble you.” Belteshazzar answered, “My lord, may the dream be for those who hate you, and its interpretation to your adversaries. ²⁰ The tree that you saw, which grew and was strong, whose height reached to the sky and its sight to all the earth; ²¹ whose leaves were beautiful and its fruit plentiful, and in it was food for all; under which the animals of the field lived, and on whose branches the birds of the sky had their habitation— ²² it is you, O king, that have grown and become strong; for your greatness has grown, and reaches to the sky, and your dominion to the end of the earth.

²³ “Whereas the king saw a holy watcher coming down from the sky and saying, ‘Cut down the tree, and destroy it; nevertheless leave the stump of its roots in the earth, even with a band of iron and bronze, in the tender grass of the field, and let it be wet with the dew of the sky. Let his portion be with the animals of the field, until seven times pass over him.’ ²⁴ “This is the interpretation, O king, and it is the decree of the Most High, which has come on my lord the king: ²⁵ You will be driven from men and your dwelling shall be with the animals of the field. You will be made to eat grass as oxen, and will be wet with the dew of the sky, and seven times shall pass over you, until you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will.

²⁶ Whereas it was commanded to leave the stump of the roots of the tree, your kingdom shall be sure to you after you know that Heaven rules. ²⁷ Therefore, O king, let my counsel be acceptable to you, and break off your sins by righteousness, and your iniquities by showing mercy to the poor. Perhaps there may be a lengthening of your tranquility.”

²⁸ All this came on the King Nebuchadnezzar. ²⁹ At the end of twelve months he was walking in the royal palace of Babylon. ³⁰ The king spoke and said, “Is not this great Babylon, which I have built for the royal dwelling place by the might of my power and for the glory of my majesty?” ³¹ While the word was in the king’s mouth, a voice came from the sky, saying, “O King Nebuchadnezzar, to you it is spoken: ‘The kingdom has departed from you. ³² You shall be driven from men, and your dwelling shall be with the animals of the field. You shall be made to eat grass like oxen. Seven times shall pass over you, until you know that the Most High rules in the kingdom of men, and gives it to whomever he will.’ ”

³³ This was fulfilled the same hour on Nebuchadnezzar. He was driven from men and ate grass like oxen; and his body was wet with the dew of the sky until his hair had grown like eagles’ feathers, and his nails like birds’ claws.

³⁴ At the end of the days I, Nebuchadnezzar, lifted up my eyes to heaven, and my understanding returned to me; and I blessed the Most High, and I praised and honored him who lives forever, for his dominion is an everlasting dominion, and his kingdom from generation to generation. ³⁵ All the inhabitants of the earth are reputed as nothing; and he does according to his will in the army of heaven, and among the inhabitants of the earth; and no one can stop his hand, or ask him, “What are you doing?”

³⁶ At the same time my understanding returned to me; and for the glory of my kingdom, my majesty and brightness returned to me. My counselors and my lords sought me; and I was established in my kingdom, and excellent greatness was added to me. ³⁷ Now I, Nebuchadnezzar, praise and extol and honor the King of heaven; for all his works are truth, and his ways justice; and those who walk in pride he is able to abase.