၁၉

^၁ အာ ပေါ လု သည် ကော ရိန္သု မြို့ ၌ ရှိ‌ နေ စဉ် ပေါ လု သည် ကုန်း တွင်း ပိုင်း ဒေ သ များ ကို ဖြတ် ၍ ဧ ဖက် မြို့ သို့ ဆင်း လာ ၏။ ထို အ ခါ တ ပည့် တော် အ ချို့ တို့ ကို တွေ့ သ ဖြင့်၊ ^၂ “သင် တို့ ယုံ ကြည် ကြ သော အ ခါ သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် ကို ခံ ယူ ရ ရှိ ကြ သ လော” ဟု မေး လေ ရာ သူ တို့ က “သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် ရှိ ကြောင်း ကို ပင် အ ကျွန်ုပ် တို့ မ ကြား ဖူး ပါ” ဟု ဖြေ ကြား ကြ ၏။ ^၃ ပေါ လု က လည်း “သို့ ဖြစ် လျှင် မည် သည့် ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ခဲ့ ကြ သ နည်း” ဟု မေး လျှင် သူ တို့ က “ယော ဟန် ၏ ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ခဲ့ ကြ ပါ သည်” ဟု ဖြေ ကြား ကြ ၏။

^၄ ထို အ ခါ ပေါ လု က “ယော ဟန် သည် ‘မိ မိ နောက် တွင် ကြွ လာ မည့် အ ရှင် ကို ယုံ ကြည် ရ မည်’ ဟု ဆို လျက် လူ တို့ အား နောင် တ နှင့် ဆိုင် သော ဗတ္တိ ဇံ ကို ပေး ၏။ ထို သို့ ဆို ရာ ၌ ယေ ရှု အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'ယေ ရှု ခ ရစ် တော်'။ ကို ဆို လို ၏” ဟု ဆို လေ ၏။ ^၅ သူ တို့ သည် ထို စ ကား ကို ကြား လျှင် သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ၌ ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ကြ ၏။ ^၆ ပေါ လု သည် သူ တို့ အ ပေါ် လက် တင် သော အ ခါ သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ သက် ရောက် သ ဖြင့် သူ တို့ သည် အ ခြား သော ဘာ သာ စ ကား များ ကို ပြော ဆို လျက် ပ ရော ဖက် ပြု ဟော ပြော ကြ ၏။ ^၇ ထို သူ တို့ သည် အား လုံး ပေါင်း တစ် ဆယ့် နှစ် ယောက် ခန့် မျှ ရှိ ကြ ၏။

^၈ ထို့ နောက် ပေါ လု သည် ဝတ် ပြု စည်း ဝေး ကျောင်း စု ဝေး ၍ ဝတ် ပြု ကိုး ကွယ် ခြင်း၊ ဆု တောင်း ခြင်း၊ ကျမ်း စာ ဖတ် ကြား နာ ယူ ခြင်း နှင့် ဘာ သာ ရေး ကိစ္စ များ ဆုံး ဖြတ် ခြင်း တို့ အ တွက် ဂျူး လူ မျိုး တို့ အ သုံး ပြု လေ့ ရှိ‌ သော အ ဆောက် အ အုံ။ ဆ ရာ ယု ဒ သန် ပြန် ဆို သော သမ္မာ ကျမ်း တွင် 'တ ရား စ ရပ်' ဟု ဘာ သာ ပြန် ထား သည်။ သို့ ဝင် ၍ သုံး လ ပတ် လုံး ရဲ ရင့် စွာ ဟော ပြော လျက် ဘု ရား သ ခင် ၏ နိုင် ငံ တော် အ ကြောင်း ကို ဆွေး နွေး ပြော ဆို ကာ လူ တို့ ကို စည်း ရုံး လေ ၏။ ^၉ သို့ သော် လူ အ ချို့ တို့ သည် ခေါင်း မာ လျက် မ ယုံ ကြည် ဘဲ လူ ထု ပ ရိ သတ် ရှေ့ တွင် တ ရား လမ်း ကို ပုတ် ခတ် ပြော ဆို ကြ သော အ ခါ ပေါ လု သည် တ ပည့် တော် တို့ ကို ခေါ် ၍ ထို သူ တို့ ထံ မှ ထွက် ခွာ ပြီး တု ရန္နု ၏ စာ သင် ခန်း မ ၌ နေ့ စဉ် နေ့ တိုင်း ဆွေး နွေး ပြော ဆို လေ ၏။ ^၁၀ နှစ် နှစ် ပတ် လုံး ထို သို့ ပြု သော ကြောင့် ဂျူး လူ မျိုး ဖြစ် စေ၊ ဂ ရိ လူ မျိုး ဖြစ် စေ၊ အာ ရှ ပြည် ၌ နေ ထိုင် သော သူ အ ပေါင်း တို့ သည် သ ခင် ဘု ရား အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'သ ခင် ယေ ရှု'။ ၏ နှုတ် က ပတ် တ ရား ကို ကြား နာ ရ ကြ ၏။

^၁၁ ဘု ရား သ ခင် သည် ပေါ လု ၏ လက် ဖြင့် အ လွန် ထူး ခြား သော တန် ခိုး လက္ခ ဏာ များ ကို ပြု တော် မူ ၏။ ^၁၂ သူ့ ကိုယ် ပေါ် မှ ပ ဝါ၊ သို့ မ ဟုတ် ခါး စည်း အ ဝတ် ကို ယူ သွား ၍ နာ မ ကျန်း ဖြစ် သူ များ အ ပေါ် တင် လျှင် သူ တို့ ၏ ရော ဂါ များ ပျောက် ကင်း ၍ နတ် ဆိုး များ လည်း ထွက် သွား ကြ ၏။

^၁၃ ထို အ ခါ လှည့် လည် နေ ကြ သော ဂျူး လူ မျိုး ပ ယော ဂ ဆ ရာ အ ချို့ တို့ သည် နတ် ဆိုး ပူး သူ များ အ ပေါ် ၌ သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ကို တိုင် တည် ခေါ် ဆို ရန် ကြံ စည် အား ထုတ် လျက် “ပေါ လု ဟော ပြော သော ယေ ရှု အား ဖြင့် သင် တို့ ကို အ လေး အ နက် ငါ အ မိန့် ပေး ၏” အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'ငါ တို့ အ မိန့် ပေး ၏'။ ဟု ဆို ကြ ၏။ ^၁၄ ထို သို့ ပြု သော သူ များ မှာ ဂျူး လူ မျိုး ယဇ် ပု ရော ဟိတ် မင်း သ ကေ ဝ ၏ သား ခု နစ် ယောက် တို့ ဖြစ် ကြ ၏။ ^၁၅ သို့ ရာ တွင် နတ် ဆိုး က “ယေ ရှု ကို ငါ သိ ၏။ ပေါ လု ကို လည်း ငါ သိ ၏။ သင် တို့ မူ ကား မည် သူ ဖြစ် ကြ သ နည်း” ဟု သူ တို့ အား ဆို ပြီး လျှင်၊ ^၁၆ ထို နတ် ဆိုး ပူး သူ သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ ခုန် တက် ကာ သူ တို့ အား လုံး အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'အား လုံး' မ ပါ။ ကို နှိမ် နင်း ၍ အ နိုင် ယူ သော ကြောင့် သူ တို့ သည် ထို အိမ် မှ အ ဝတ် မ ပါ ဘဲ ဒဏ် ရာ များ နှင့် ထွက် ပြေး ကြ ရ ၏။

^၁၇ ဧ ဖက် မြို့ ၌ နေ ထိုင် ကြ သော ဂျူး လူ မျိုး နှင့် ဂ ရိ လူ မျိုး အ ပေါင်း တို့ သည် ထို အ ကြောင်း ကို ကြား သိ သော အ ခါ သူ တို့ အား လုံး ကြောက် ရွံ့ လျက် သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ကို ချီး မွမ်း ကြ ၏။ ^၁၈ ယုံ ကြည် သူ များ စွာ တို့ သည် လည်း လာ ၍ မိ မိ တို့ ပြု မိ သော အ ရာ များ ကို ထုတ် ဖော် ဝန် ခံ ကြ ၏။ ^၁၉ မှော် အ တတ် ကို သုံး ခဲ့ သူ များ စွာ တို့ သည် လည်း ၎င်း နှင့် ပတ် သက် သော စာ အုပ် များ ကို စု စည်း ယူ ဆောင် လာ ၍ အား လုံး တို့ ရှေ့ ၌ မီး ရှို့ ကြ ၏။ ထို စာ အုပ် များ ၏ တန် ဖိုး ကို တွက် ချက် ကြ ရာ ငွေ ဒင်္ဂါး ငါး သောင်း ဖိုး ရှိ ကြောင်း တွေ့ ရှိ ကြ ၏။ ^၂၀ ဤ သို့ ဖြင့် သ ခင် ဘု ရား ၏ နှုတ် က ပတ် တ ရား သည် တန် ခိုး အ ရှိန် အ ဝါ ဖြင့် ကြီး ထွား လျက် ဩ ဇာ လွှမ်း မိုး လေ ၏။

^၂၁ ဤ အ ဖြစ် အ ပျက် များ ပြီး ဆုံး ပြီး နောက် ပေါ လု သည် မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် နှင့် အ ခါ ယ ပြည် တို့ ကို ဖြတ် သွား ၍ ဂျေ ရု ဆ လင် မြို့ သို့ သွား ရန် ဝိ ညာဉ် တော် အား ဖြင့် ဆုံး ဖြတ် သို့ မ ဟုတ် 'စိတ် ထဲ ၌ ဆုံး ဖြတ်'။ လျက် “ငါ သည် ထို မြို့ သို့ သွား ပြီး လျှင် ရော မ မြို့ ကို လည်း မြင် ရ မည်” ဟု ဆို ၏။ ^၂၂ ထို့ ကြောင့် သူ သည် မိ မိ ကို ကူ ညီ ဆောင် ရွက် ပေး သူ များ ထဲ မှ တိ မော သေ နှင့် ဧ ရတ္တု တို့ နှစ် ဦး ကို မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် သို့ စေ လွှတ် ၍ သူ ကိုယ် တိုင် သည် အာ ရှ ပြည် တွင် ခေတ္တ နေ ခဲ့ ၏။

^၂၃ ထို အ ချိန် အ တွင်း တ ရား လမ်း နှင့် ပတ် သက် ၍ အ ကြီး အ ကျယ် ရုတ် ရုတ် သဲ သဲ ဖြစ် လေ ၏။ ^၂၄ ဖြစ် ရ သည့် အ ကြောင်း ကား ဒေ မေ တ ရိ အ မည် ရှိ သော ငွေ ပန်း ထိမ် ဆ ရာ တစ် ဦး သည် အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ ၏ ငွေ ဗိ မာန် ငယ် ကို ပြု လုပ် ခြင်း အား ဖြင့် ပန်း ထိမ် သ မား တို့ အား အ ကျိုး စီး ပွား များ စွာ ဖြစ် ထွန်း စေ ၏။ ^၂၅ သူ သည် ထို သူ တို့ အ ပါ အ ဝင် အ လား တူ လုပ် ငန်း မျိုး လုပ် ကိုင် နေ သော သူ များ ကို စု ဝေး စေ လျက် “မိတ် ဆွေ တို့၊ ဤ လုပ် ငန်း အား ဖြင့် ငါ တို့ အ ကျိုး စီး ပွား ဖြစ် ထွန်း သည် ကို သင် တို့ သိ ကြ ၏။ ^၂၆ သို့ သော် သင် တို့ မြင် ရ၊ ကြား ရ သည့် အ တိုင်း ဤ ပေါ လု ဆို သူ က လူ့ လက် ဖြင့် လုပ် သော အ ရာ များ သည် ဘု ရား မ ဟုတ် ဟု ဆို လျက် ဧ ဖက် မြို့ သာ မ က အာ ရှ ပြည် တစ် ပြည် လုံး နီး ပါး ၌ များ စွာ သော လူ တို့ ကို စည်း ရုံး ပြီး လမ်း လွဲ စေ ခဲ့ ၏။ ^၂၇ ဤ အ မှု အ ရာ သည် ငါ တို့ ၏ လုပ် ငန်း ကို နာ မည် ပျက် စေ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ သည် သာ မ က ကြီး မြတ် သော အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ ၏ ဗိ မာန် သည် ပ မာ ဏ ပြု စ ရာ မ ရှိ တော့ ဘဲ အာ ရှ ပြည် နှင့် ကမ္ဘာ တစ် ဝန်း လုံး ကိုး ကွယ် သည့် နတ် ဘု ရား မ ၏ ခန့် ညား ထည် ဝါ မှု သည် လည်း ကွယ် ပျောက် သွား တော့ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ ၏” ဟု ပြော ဆို လေ ၏။

^၂၈ သူ တို့ သည် ထို စ ကား ကို ကြား လျှင် ပြင်း စွာ ဒေါ သ ထွက် ၍ “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့ ၏ အာ တေ မိ သည် ကြီး မြတ် ပေ ၏” ဟု အော် ဟစ် ကြ ၏။ ^၂၉ ထို အ ခါ တစ် မြို့ လုံး ရုန်း ရင်း ဆန် ခတ် ဖြစ် လေ ၏။ လူ တို့ သည် ပေါ လု နှင့် အ တူ လိုက် ပါ သည့် မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် သား ဂါ ယု နှင့် အာ ရိတ္တာ ခု တို့ ကို ဖမ်း ဆီး ပြီး ဇာတ် ရုံ ထဲ သို့ တစ် ဟုန် ထိုး ပြေး ဝင် သွား ကြ ၏။ ^၃၀ ပေါ လု သည် လူ စု လူ ဝေး ထဲ သို့ ဝင် လို သော် လည်း တ ပည့် တော် တို့ သည် သူ့ ကို တား မြစ် ကြ ၏။ ^၃၁ ပေါ လု ၏ မိတ် ဆွေ များ ဖြစ် ကြ သော အာ ရှ ပြည် အ ကြီး အ ကဲ အ ချို့ တို့ က လည်း သူ့ ထံ လူ လွှတ် ၍ ဇာတ် ရုံ ထဲ သို့ အ ရဲ စွန့် လျက် မ ဝင် သွား ရန် တိုက် ရိုက် ပြန် ဆို လျှင် 'မိ မိ ကိုယ် ကို မ ပေး အပ် ရန်'။ တောင်း ပန် ကြ ၏။ ^၃၂ လူ အ စု အ ဝေး သည် ရုန်း ရင်း ဆန် ခတ် ဖြစ် ၍ တစ် ယောက် တစ် မျိုး စီ အော် ဟစ် နေ ကြ ၏။ လူ အ များ စု သည် မိ မိ တို့ အ ဘယ် ကြောင့် စု ဝေး လာ ကြ သည် ကို ပင် မ သိ ကြ ချေ။

^၃၃ ဂျူး လူ မျိုး တို့ သည် အ လက် ဇန္ဒြား ဆို သူ တစ် ဦး ကို ရှေ့ သို့ ထွက် စေ ၍ လူ အ စု အ ဝေး ထဲ မှ အ ချို့ တို့ က လည်း သူ့ ကို ထောက် ခံ သ ဖြင့် အ လက် ဇန္ဒြား သည် လက် ရိပ် ပြ ကာ လူ စု လူ ဝေး အား ချေ ပ ပြော ဆို ရန် ကြိုး စား လေ ၏။ ^၃၄ သို့ သော် သူ သည် ဂျူး လူ မျိုး ဖြစ် ကြောင်း လူ တို့ သိ ကြ သော အ ခါ အား လုံး သည် တစ် သံ တည်း ဖြင့် “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့ ၏ အာ တေ မိ သည် ကြီး မြတ် ပေ ၏” ဟု နှစ် နာ ရီ ခန့် မျှ ကြွေး ကြော် ကြ ၏။

^၃၅ ထို့ နောက် မြို့ စာ ရေး သည် လူ အ စု အ ဝေး ကို တိတ် ဆိတ် စေ ပြီး လျှင် “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့၊ ဧ ဖက် မြို့ သည် ကြီး မြတ် သော အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'နတ် ဘု ရား မ' မ ပါ။ ၏ ဗိ မာန် နှင့် ကောင်း ကင် မှ ကျ လာ သော ရုပ် ပွား တော် တို့ ကို ထိန်း သိမ်း စောင့် ရှောက် သော မြို့ ဖြစ် ကြောင်း မ သိ သော သူ တစ် စုံ တစ် ဦး ရှိ သ လော။ ^၃၆ ဤ အ ချက် သည် ငြင်း ဆို ၍ မ ရ နိုင် သည့် အ ချက် ဖြစ် သော ကြောင့် သင် တို့ သည် မည် သည့် အ မှု ကို မျှ မ ဆင် မ ခြင် မ ပြု ဘဲ တိတ် ဆိတ် စွာ နေ သင့် ၏။ ^၃၇ အ ကြောင်း မူ ကား သင် တို့ ခေါ် ဆောင် ခဲ့ သော ဤ သူ တို့ သည် ဗိ မာန် တော် ကို ယု ယက် သော သူ လည်း မ ဟုတ်။ ငါ တို့ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'သင် တို့'။ ၏ နတ် ဘု ရား မ ကို စော် ကား ပြော ဆို သော သူ လည်း မ ဟုတ်။

^၃၈ ထို့ ကြောင့် ဒေ မေ တ ရိ မှ စ ၍ သူ နှင့် အ တူ ရှိ သော ပန်း ထိမ် သ မား တို့ သည် တစ် စုံ တစ် ဦး ကို တ ရား စွဲ ဆို ရန် ရှိ လျှင် တ ရား ရုံး များ ဖွင့် ထား ပြီး အုပ် ချုပ် ရေး မှူး များ လည်း ရှိ ကြ သည် ဖြစ် ၍ အ မှု သည် ချင်း တ ရား တွေ့ ကြ ပါ စေ။ ^၃၉ သို့ သော် သင် တို့ သည် အ ခြား ကိစ္စ တစ် စုံ တစ် ခု အ လို ရှိ လျှင် တ ရား ဝင် အ စည်း အ ဝေး ၌ ဆုံး ဖြတ် ရ မည်။ ^၄၀ ယ နေ့ ဖြစ် ခဲ့ သော အ မှု နှင့် ပတ် သက် ၍ ခိုင် လုံ သော အ ကြောင်း ပြ ချက် တစ် စုံ တစ် ခု မျှ မ ရှိ သော ကြောင့် ငါ တို့ သည် ဆူ ပူ အုံ ကြွ မှု အ တွက် စွဲ ဆို ခံ ရ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ ၏။ ငါ တို့ သည် ဤ ပူး ပေါင်း ကြံ စည် မှု အ တွက် ဖြေ ရှင်း ချက် ပေး နိုင် မည် မ ဟုတ်” ဟု ဆို လျက်၊ ^၄၁ လူ အ စု အ ဝေး ကို ပြန် လွှတ် လိုက် လေ ၏။

19

¹ While Apollos was at Corinth, Paul, having passed through the upper country, came to Ephesus and found certain disciples. ² He said to them, “Did you receive the Holy Spirit when you believed?” They said to him, “No, we haven’t even heard that there is a Holy Spirit.” ³ He said, “Into what then were you baptized?” They said, “Into John’s baptism.”

⁴ Paul said, “John indeed baptized with the baptism of repentance, saying to the people that they should believe in the one who would come after him, that is, in Christ Jesus.” NU omits 'Christ' ⁵ When they heard this, they were baptized in the name of the Lord Jesus. ⁶ When Paul had laid his hands on them, the Holy Spirit came on them and they spoke with other languages and prophesied. ⁷ They were about twelve men in all.

⁸ He entered into the synagogue and spoke boldly for a period of three months, reasoning and persuading about the things concerning God’s Kingdom. ⁹ But when some were hardened and disobedient, speaking evil of the Way before the multitude, he departed from them and separated the disciples, reasoning daily in the school of Tyrannus. ¹⁰ This continued for two years, so that all those who lived in Asia heard the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks.

¹¹ God worked special miracles by the hands of Paul, ¹² so that even handkerchiefs or aprons were carried away from his body to the sick, and the diseases departed from them, and the evil spirits went out.

¹³ But some of the itinerant Jews, exorcists, took on themselves to invoke over those who had the evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, “We adjure you by Jesus whom Paul preaches.” ¹⁴ There were seven sons of one Sceva, a Jewish chief priest, who did this. ¹⁵ The evil spirit answered, “Jesus I know, and Paul I know, but who are you?” ¹⁶ The man in whom the evil spirit was leaped on them, overpowered them, and prevailed against them, so that they fled out of that house naked and wounded.

¹⁷ This became known to all, both Jews and Greeks, who lived at Ephesus. Fear fell on them all, and the name of the Lord Jesus was magnified. ¹⁸ Many also of those who had believed came, confessing and declaring their deeds. ¹⁹ Many of those who practiced magical arts brought their books together and burned them in the sight of all. They counted their price, and found it to be fifty thousand pieces of silver. The 50,000 pieces of silver here probably referred to 50,000 drachmas. If so, the value of the burned books was equivalent to about 160 man-years of wages for agricultural laborers. ²⁰ So the word of the Lord was growing and becoming mighty.

²¹ Now after these things had ended, Paul determined in the Spirit, when he had passed through Macedonia and Achaia, to go to Jerusalem, saying, “After I have been there, I must also see Rome.” ²² Having sent into Macedonia two of those who served him, Timothy and Erastus, he himself stayed in Asia for a while.

²³ About that time there arose no small disturbance concerning the Way. ²⁴ For a certain man named Demetrius, a silversmith who made silver shrines of Artemis, brought no little business to the craftsmen, ²⁵ whom he gathered together with the workmen of like occupation, and said, “Sirs, you know that by this business we have our wealth. ²⁶ You see and hear that not at Ephesus alone, but almost throughout all Asia, this Paul has persuaded and turned away many people, saying that they are no gods that are made with hands. ²⁷ Not only is there danger that this our trade come into disrepute, but also that the temple of the great goddess Artemis will be counted as nothing and her majesty destroyed, whom all Asia and the world worships.”

²⁸ When they heard this they were filled with anger, and cried out, saying, “Great is Artemis of the Ephesians!” ²⁹ The whole city was filled with confusion, and they rushed with one accord into the theater, having seized Gaius and Aristarchus, men of Macedonia, Paul’s companions in travel. ³⁰ When Paul wanted to enter in to the people, the disciples didn’t allow him. ³¹ Certain also of the Asiarchs, being his friends, sent to him and begged him not to venture into the theater. ³² Some therefore cried one thing, and some another, for the assembly was in confusion. Most of them didn’t know why they had come together.

³³ They brought Alexander out of the multitude, the Jews putting him forward. Alexander beckoned with his hand, and would have made a defense to the people. ³⁴ But when they perceived that he was a Jew, all with one voice for a time of about two hours cried out, “Great is Artemis of the Ephesians!”

³⁵ When the town clerk had quieted the multitude, he said, “You men of Ephesus, what man is there who doesn’t know that the city of the Ephesians is temple keeper of the great goddess Artemis, and of the image which fell down from Zeus? ³⁶ Seeing then that these things can’t be denied, you ought to be quiet and to do nothing rash. ³⁷ For you have brought these men here, who are neither robbers of temples nor blasphemers of your goddess.

³⁸ If therefore Demetrius and the craftsmen who are with him have a matter against anyone, the courts are open and there are proconsuls. Let them press charges against one another. ³⁹ But if you seek anything about other matters, it will be settled in the regular assembly. ⁴⁰ For indeed we are in danger of being accused concerning today’s riot, there being no cause. Concerning it, we wouldn’t be able to give an account of this commotion.” ⁴¹ When he had thus spoken, he dismissed the assembly.

၁၉

^၁ အာ ပေါ လု သည် ကော ရိန္သု မြို့ ၌ ရှိ‌ နေ စဉ် ပေါ လု သည် ကုန်း တွင်း ပိုင်း ဒေ သ များ ကို ဖြတ် ၍ ဧ ဖက် မြို့ သို့ ဆင်း လာ ၏။ ထို အ ခါ တ ပည့် တော် အ ချို့ တို့ ကို တွေ့ သ ဖြင့်၊ ^၂ “သင် တို့ ယုံ ကြည် ကြ သော အ ခါ သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် ကို ခံ ယူ ရ ရှိ ကြ သ လော” ဟု မေး လေ ရာ သူ တို့ က “သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် ရှိ ကြောင်း ကို ပင် အ ကျွန်ုပ် တို့ မ ကြား ဖူး ပါ” ဟု ဖြေ ကြား ကြ ၏။ ^၃ ပေါ လု က လည်း “သို့ ဖြစ် လျှင် မည် သည့် ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ခဲ့ ကြ သ နည်း” ဟု မေး လျှင် သူ တို့ က “ယော ဟန် ၏ ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ခဲ့ ကြ ပါ သည်” ဟု ဖြေ ကြား ကြ ၏။

^၄ ထို အ ခါ ပေါ လု က “ယော ဟန် သည် ‘မိ မိ နောက် တွင် ကြွ လာ မည့် အ ရှင် ကို ယုံ ကြည် ရ မည်’ ဟု ဆို လျက် လူ တို့ အား နောင် တ နှင့် ဆိုင် သော ဗတ္တိ ဇံ ကို ပေး ၏။ ထို သို့ ဆို ရာ ၌ ယေ ရှု အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'ယေ ရှု ခ ရစ် တော်'။ ကို ဆို လို ၏” ဟု ဆို လေ ၏။ ^၅ သူ တို့ သည် ထို စ ကား ကို ကြား လျှင် သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ၌ ဗတ္တိ ဇံ ကို ခံ ကြ ၏။ ^၆ ပေါ လု သည် သူ တို့ အ ပေါ် လက် တင် သော အ ခါ သန့် ရှင်း သော ဝိ ညာဉ် တော် သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ သက် ရောက် သ ဖြင့် သူ တို့ သည် အ ခြား သော ဘာ သာ စ ကား များ ကို ပြော ဆို လျက် ပ ရော ဖက် ပြု ဟော ပြော ကြ ၏။ ^၇ ထို သူ တို့ သည် အား လုံး ပေါင်း တစ် ဆယ့် နှစ် ယောက် ခန့် မျှ ရှိ ကြ ၏။

^၈ ထို့ နောက် ပေါ လု သည် ဝတ် ပြု စည်း ဝေး ကျောင်း စု ဝေး ၍ ဝတ် ပြု ကိုး ကွယ် ခြင်း၊ ဆု တောင်း ခြင်း၊ ကျမ်း စာ ဖတ် ကြား နာ ယူ ခြင်း နှင့် ဘာ သာ ရေး ကိစ္စ များ ဆုံး ဖြတ် ခြင်း တို့ အ တွက် ဂျူး လူ မျိုး တို့ အ သုံး ပြု လေ့ ရှိ‌ သော အ ဆောက် အ အုံ။ ဆ ရာ ယု ဒ သန် ပြန် ဆို သော သမ္မာ ကျမ်း တွင် 'တ ရား စ ရပ်' ဟု ဘာ သာ ပြန် ထား သည်။ သို့ ဝင် ၍ သုံး လ ပတ် လုံး ရဲ ရင့် စွာ ဟော ပြော လျက် ဘု ရား သ ခင် ၏ နိုင် ငံ တော် အ ကြောင်း ကို ဆွေး နွေး ပြော ဆို ကာ လူ တို့ ကို စည်း ရုံး လေ ၏။ ^၉ သို့ သော် လူ အ ချို့ တို့ သည် ခေါင်း မာ လျက် မ ယုံ ကြည် ဘဲ လူ ထု ပ ရိ သတ် ရှေ့ တွင် တ ရား လမ်း ကို ပုတ် ခတ် ပြော ဆို ကြ သော အ ခါ ပေါ လု သည် တ ပည့် တော် တို့ ကို ခေါ် ၍ ထို သူ တို့ ထံ မှ ထွက် ခွာ ပြီး တု ရန္နု ၏ စာ သင် ခန်း မ ၌ နေ့ စဉ် နေ့ တိုင်း ဆွေး နွေး ပြော ဆို လေ ၏။ ^၁၀ နှစ် နှစ် ပတ် လုံး ထို သို့ ပြု သော ကြောင့် ဂျူး လူ မျိုး ဖြစ် စေ၊ ဂ ရိ လူ မျိုး ဖြစ် စေ၊ အာ ရှ ပြည် ၌ နေ ထိုင် သော သူ အ ပေါင်း တို့ သည် သ ခင် ဘု ရား အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'သ ခင် ယေ ရှု'။ ၏ နှုတ် က ပတ် တ ရား ကို ကြား နာ ရ ကြ ၏။

^၁၁ ဘု ရား သ ခင် သည် ပေါ လု ၏ လက် ဖြင့် အ လွန် ထူး ခြား သော တန် ခိုး လက္ခ ဏာ များ ကို ပြု တော် မူ ၏။ ^၁၂ သူ့ ကိုယ် ပေါ် မှ ပ ဝါ၊ သို့ မ ဟုတ် ခါး စည်း အ ဝတ် ကို ယူ သွား ၍ နာ မ ကျန်း ဖြစ် သူ များ အ ပေါ် တင် လျှင် သူ တို့ ၏ ရော ဂါ များ ပျောက် ကင်း ၍ နတ် ဆိုး များ လည်း ထွက် သွား ကြ ၏။

^၁၃ ထို အ ခါ လှည့် လည် နေ ကြ သော ဂျူး လူ မျိုး ပ ယော ဂ ဆ ရာ အ ချို့ တို့ သည် နတ် ဆိုး ပူး သူ များ အ ပေါ် ၌ သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ကို တိုင် တည် ခေါ် ဆို ရန် ကြံ စည် အား ထုတ် လျက် “ပေါ လု ဟော ပြော သော ယေ ရှု အား ဖြင့် သင် တို့ ကို အ လေး အ နက် ငါ အ မိန့် ပေး ၏” အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'ငါ တို့ အ မိန့် ပေး ၏'။ ဟု ဆို ကြ ၏။ ^၁၄ ထို သို့ ပြု သော သူ များ မှာ ဂျူး လူ မျိုး ယဇ် ပု ရော ဟိတ် မင်း သ ကေ ဝ ၏ သား ခု နစ် ယောက် တို့ ဖြစ် ကြ ၏။ ^၁၅ သို့ ရာ တွင် နတ် ဆိုး က “ယေ ရှု ကို ငါ သိ ၏။ ပေါ လု ကို လည်း ငါ သိ ၏။ သင် တို့ မူ ကား မည် သူ ဖြစ် ကြ သ နည်း” ဟု သူ တို့ အား ဆို ပြီး လျှင်၊ ^၁၆ ထို နတ် ဆိုး ပူး သူ သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ ခုန် တက် ကာ သူ တို့ အား လုံး အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'အား လုံး' မ ပါ။ ကို နှိမ် နင်း ၍ အ နိုင် ယူ သော ကြောင့် သူ တို့ သည် ထို အိမ် မှ အ ဝတ် မ ပါ ဘဲ ဒဏ် ရာ များ နှင့် ထွက် ပြေး ကြ ရ ၏။

^၁၇ ဧ ဖက် မြို့ ၌ နေ ထိုင် ကြ သော ဂျူး လူ မျိုး နှင့် ဂ ရိ လူ မျိုး အ ပေါင်း တို့ သည် ထို အ ကြောင်း ကို ကြား သိ သော အ ခါ သူ တို့ အား လုံး ကြောက် ရွံ့ လျက် သ ခင် ယေ ရှု ၏ နာ မ တော် ကို ချီး မွမ်း ကြ ၏။ ^၁၈ ယုံ ကြည် သူ များ စွာ တို့ သည် လည်း လာ ၍ မိ မိ တို့ ပြု မိ သော အ ရာ များ ကို ထုတ် ဖော် ဝန် ခံ ကြ ၏။ ^၁၉ မှော် အ တတ် ကို သုံး ခဲ့ သူ များ စွာ တို့ သည် လည်း ၎င်း နှင့် ပတ် သက် သော စာ အုပ် များ ကို စု စည်း ယူ ဆောင် လာ ၍ အား လုံး တို့ ရှေ့ ၌ မီး ရှို့ ကြ ၏။ ထို စာ အုပ် များ ၏ တန် ဖိုး ကို တွက် ချက် ကြ ရာ ငွေ ဒင်္ဂါး ငါး သောင်း ဖိုး ရှိ ကြောင်း တွေ့ ရှိ ကြ ၏။ ^၂၀ ဤ သို့ ဖြင့် သ ခင် ဘု ရား ၏ နှုတ် က ပတ် တ ရား သည် တန် ခိုး အ ရှိန် အ ဝါ ဖြင့် ကြီး ထွား လျက် ဩ ဇာ လွှမ်း မိုး လေ ၏။

^၂၁ ဤ အ ဖြစ် အ ပျက် များ ပြီး ဆုံး ပြီး နောက် ပေါ လု သည် မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် နှင့် အ ခါ ယ ပြည် တို့ ကို ဖြတ် သွား ၍ ဂျေ ရု ဆ လင် မြို့ သို့ သွား ရန် ဝိ ညာဉ် တော် အား ဖြင့် ဆုံး ဖြတ် သို့ မ ဟုတ် 'စိတ် ထဲ ၌ ဆုံး ဖြတ်'။ လျက် “ငါ သည် ထို မြို့ သို့ သွား ပြီး လျှင် ရော မ မြို့ ကို လည်း မြင် ရ မည်” ဟု ဆို ၏။ ^၂၂ ထို့ ကြောင့် သူ သည် မိ မိ ကို ကူ ညီ ဆောင် ရွက် ပေး သူ များ ထဲ မှ တိ မော သေ နှင့် ဧ ရတ္တု တို့ နှစ် ဦး ကို မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် သို့ စေ လွှတ် ၍ သူ ကိုယ် တိုင် သည် အာ ရှ ပြည် တွင် ခေတ္တ နေ ခဲ့ ၏။

^၂၃ ထို အ ချိန် အ တွင်း တ ရား လမ်း နှင့် ပတ် သက် ၍ အ ကြီး အ ကျယ် ရုတ် ရုတ် သဲ သဲ ဖြစ် လေ ၏။ ^၂၄ ဖြစ် ရ သည့် အ ကြောင်း ကား ဒေ မေ တ ရိ အ မည် ရှိ သော ငွေ ပန်း ထိမ် ဆ ရာ တစ် ဦး သည် အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ ၏ ငွေ ဗိ မာန် ငယ် ကို ပြု လုပ် ခြင်း အား ဖြင့် ပန်း ထိမ် သ မား တို့ အား အ ကျိုး စီး ပွား များ စွာ ဖြစ် ထွန်း စေ ၏။ ^၂၅ သူ သည် ထို သူ တို့ အ ပါ အ ဝင် အ လား တူ လုပ် ငန်း မျိုး လုပ် ကိုင် နေ သော သူ များ ကို စု ဝေး စေ လျက် “မိတ် ဆွေ တို့၊ ဤ လုပ် ငန်း အား ဖြင့် ငါ တို့ အ ကျိုး စီး ပွား ဖြစ် ထွန်း သည် ကို သင် တို့ သိ ကြ ၏။ ^၂၆ သို့ သော် သင် တို့ မြင် ရ၊ ကြား ရ သည့် အ တိုင်း ဤ ပေါ လု ဆို သူ က လူ့ လက် ဖြင့် လုပ် သော အ ရာ များ သည် ဘု ရား မ ဟုတ် ဟု ဆို လျက် ဧ ဖက် မြို့ သာ မ က အာ ရှ ပြည် တစ် ပြည် လုံး နီး ပါး ၌ များ စွာ သော လူ တို့ ကို စည်း ရုံး ပြီး လမ်း လွဲ စေ ခဲ့ ၏။ ^၂၇ ဤ အ မှု အ ရာ သည် ငါ တို့ ၏ လုပ် ငန်း ကို နာ မည် ပျက် စေ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ သည် သာ မ က ကြီး မြတ် သော အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ ၏ ဗိ မာန် သည် ပ မာ ဏ ပြု စ ရာ မ ရှိ တော့ ဘဲ အာ ရှ ပြည် နှင့် ကမ္ဘာ တစ် ဝန်း လုံး ကိုး ကွယ် သည့် နတ် ဘု ရား မ ၏ ခန့် ညား ထည် ဝါ မှု သည် လည်း ကွယ် ပျောက် သွား တော့ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ ၏” ဟု ပြော ဆို လေ ၏။

^၂၈ သူ တို့ သည် ထို စ ကား ကို ကြား လျှင် ပြင်း စွာ ဒေါ သ ထွက် ၍ “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့ ၏ အာ တေ မိ သည် ကြီး မြတ် ပေ ၏” ဟု အော် ဟစ် ကြ ၏။ ^၂၉ ထို အ ခါ တစ် မြို့ လုံး ရုန်း ရင်း ဆန် ခတ် ဖြစ် လေ ၏။ လူ တို့ သည် ပေါ လု နှင့် အ တူ လိုက် ပါ သည့် မာ ကေ ဒေါ နိ ပြည် သား ဂါ ယု နှင့် အာ ရိတ္တာ ခု တို့ ကို ဖမ်း ဆီး ပြီး ဇာတ် ရုံ ထဲ သို့ တစ် ဟုန် ထိုး ပြေး ဝင် သွား ကြ ၏။ ^၃၀ ပေါ လု သည် လူ စု လူ ဝေး ထဲ သို့ ဝင် လို သော် လည်း တ ပည့် တော် တို့ သည် သူ့ ကို တား မြစ် ကြ ၏။ ^၃၁ ပေါ လု ၏ မိတ် ဆွေ များ ဖြစ် ကြ သော အာ ရှ ပြည် အ ကြီး အ ကဲ အ ချို့ တို့ က လည်း သူ့ ထံ လူ လွှတ် ၍ ဇာတ် ရုံ ထဲ သို့ အ ရဲ စွန့် လျက် မ ဝင် သွား ရန် တိုက် ရိုက် ပြန် ဆို လျှင် 'မိ မိ ကိုယ် ကို မ ပေး အပ် ရန်'။ တောင်း ပန် ကြ ၏။ ^၃၂ လူ အ စု အ ဝေး သည် ရုန်း ရင်း ဆန် ခတ် ဖြစ် ၍ တစ် ယောက် တစ် မျိုး စီ အော် ဟစ် နေ ကြ ၏။ လူ အ များ စု သည် မိ မိ တို့ အ ဘယ် ကြောင့် စု ဝေး လာ ကြ သည် ကို ပင် မ သိ ကြ ချေ။

^၃၃ ဂျူး လူ မျိုး တို့ သည် အ လက် ဇန္ဒြား ဆို သူ တစ် ဦး ကို ရှေ့ သို့ ထွက် စေ ၍ လူ အ စု အ ဝေး ထဲ မှ အ ချို့ တို့ က လည်း သူ့ ကို ထောက် ခံ သ ဖြင့် အ လက် ဇန္ဒြား သည် လက် ရိပ် ပြ ကာ လူ စု လူ ဝေး အား ချေ ပ ပြော ဆို ရန် ကြိုး စား လေ ၏။ ^၃၄ သို့ သော် သူ သည် ဂျူး လူ မျိုး ဖြစ် ကြောင်း လူ တို့ သိ ကြ သော အ ခါ အား လုံး သည် တစ် သံ တည်း ဖြင့် “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့ ၏ အာ တေ မိ သည် ကြီး မြတ် ပေ ၏” ဟု နှစ် နာ ရီ ခန့် မျှ ကြွေး ကြော် ကြ ၏။

^၃၅ ထို့ နောက် မြို့ စာ ရေး သည် လူ အ စု အ ဝေး ကို တိတ် ဆိတ် စေ ပြီး လျှင် “ဧ ဖက် မြို့ သား တို့၊ ဧ ဖက် မြို့ သည် ကြီး မြတ် သော အာ တေ မိ နတ် ဘု ရား မ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'နတ် ဘု ရား မ' မ ပါ။ ၏ ဗိ မာန် နှင့် ကောင်း ကင် မှ ကျ လာ သော ရုပ် ပွား တော် တို့ ကို ထိန်း သိမ်း စောင့် ရှောက် သော မြို့ ဖြစ် ကြောင်း မ သိ သော သူ တစ် စုံ တစ် ဦး ရှိ သ လော။ ^၃၆ ဤ အ ချက် သည် ငြင်း ဆို ၍ မ ရ နိုင် သည့် အ ချက် ဖြစ် သော ကြောင့် သင် တို့ သည် မည် သည့် အ မှု ကို မျှ မ ဆင် မ ခြင် မ ပြု ဘဲ တိတ် ဆိတ် စွာ နေ သင့် ၏။ ^၃၇ အ ကြောင်း မူ ကား သင် တို့ ခေါ် ဆောင် ခဲ့ သော ဤ သူ တို့ သည် ဗိ မာန် တော် ကို ယု ယက် သော သူ လည်း မ ဟုတ်။ ငါ တို့ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ 'သင် တို့'။ ၏ နတ် ဘု ရား မ ကို စော် ကား ပြော ဆို သော သူ လည်း မ ဟုတ်။

^၃၈ ထို့ ကြောင့် ဒေ မေ တ ရိ မှ စ ၍ သူ နှင့် အ တူ ရှိ သော ပန်း ထိမ် သ မား တို့ သည် တစ် စုံ တစ် ဦး ကို တ ရား စွဲ ဆို ရန် ရှိ လျှင် တ ရား ရုံး များ ဖွင့် ထား ပြီး အုပ် ချုပ် ရေး မှူး များ လည်း ရှိ ကြ သည် ဖြစ် ၍ အ မှု သည် ချင်း တ ရား တွေ့ ကြ ပါ စေ။ ^၃၉ သို့ သော် သင် တို့ သည် အ ခြား ကိစ္စ တစ် စုံ တစ် ခု အ လို ရှိ လျှင် တ ရား ဝင် အ စည်း အ ဝေး ၌ ဆုံး ဖြတ် ရ မည်။ ^၄၀ ယ နေ့ ဖြစ် ခဲ့ သော အ မှု နှင့် ပတ် သက် ၍ ခိုင် လုံ သော အ ကြောင်း ပြ ချက် တစ် စုံ တစ် ခု မျှ မ ရှိ သော ကြောင့် ငါ တို့ သည် ဆူ ပူ အုံ ကြွ မှု အ တွက် စွဲ ဆို ခံ ရ မည် ဟု စိုး ရိမ် ရ ၏။ ငါ တို့ သည် ဤ ပူး ပေါင်း ကြံ စည် မှု အ တွက် ဖြေ ရှင်း ချက် ပေး နိုင် မည် မ ဟုတ်” ဟု ဆို လျက်၊ ^၄၁ လူ အ စု အ ဝေး ကို ပြန် လွှတ် လိုက် လေ ၏။

19

¹ While Apollos was at Corinth, Paul, having passed through the upper country, came to Ephesus and found certain disciples. ² He said to them, “Did you receive the Holy Spirit when you believed?” They said to him, “No, we haven’t even heard that there is a Holy Spirit.” ³ He said, “Into what then were you baptized?” They said, “Into John’s baptism.”

⁴ Paul said, “John indeed baptized with the baptism of repentance, saying to the people that they should believe in the one who would come after him, that is, in Christ Jesus.” NU omits 'Christ' ⁵ When they heard this, they were baptized in the name of the Lord Jesus. ⁶ When Paul had laid his hands on them, the Holy Spirit came on them and they spoke with other languages and prophesied. ⁷ They were about twelve men in all.

⁸ He entered into the synagogue and spoke boldly for a period of three months, reasoning and persuading about the things concerning God’s Kingdom. ⁹ But when some were hardened and disobedient, speaking evil of the Way before the multitude, he departed from them and separated the disciples, reasoning daily in the school of Tyrannus. ¹⁰ This continued for two years, so that all those who lived in Asia heard the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks.

¹¹ God worked special miracles by the hands of Paul, ¹² so that even handkerchiefs or aprons were carried away from his body to the sick, and the diseases departed from them, and the evil spirits went out.

¹³ But some of the itinerant Jews, exorcists, took on themselves to invoke over those who had the evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, “We adjure you by Jesus whom Paul preaches.” ¹⁴ There were seven sons of one Sceva, a Jewish chief priest, who did this. ¹⁵ The evil spirit answered, “Jesus I know, and Paul I know, but who are you?” ¹⁶ The man in whom the evil spirit was leaped on them, overpowered them, and prevailed against them, so that they fled out of that house naked and wounded.

¹⁷ This became known to all, both Jews and Greeks, who lived at Ephesus. Fear fell on them all, and the name of the Lord Jesus was magnified. ¹⁸ Many also of those who had believed came, confessing and declaring their deeds. ¹⁹ Many of those who practiced magical arts brought their books together and burned them in the sight of all. They counted their price, and found it to be fifty thousand pieces of silver. The 50,000 pieces of silver here probably referred to 50,000 drachmas. If so, the value of the burned books was equivalent to about 160 man-years of wages for agricultural laborers. ²⁰ So the word of the Lord was growing and becoming mighty.

²¹ Now after these things had ended, Paul determined in the Spirit, when he had passed through Macedonia and Achaia, to go to Jerusalem, saying, “After I have been there, I must also see Rome.” ²² Having sent into Macedonia two of those who served him, Timothy and Erastus, he himself stayed in Asia for a while.

²³ About that time there arose no small disturbance concerning the Way. ²⁴ For a certain man named Demetrius, a silversmith who made silver shrines of Artemis, brought no little business to the craftsmen, ²⁵ whom he gathered together with the workmen of like occupation, and said, “Sirs, you know that by this business we have our wealth. ²⁶ You see and hear that not at Ephesus alone, but almost throughout all Asia, this Paul has persuaded and turned away many people, saying that they are no gods that are made with hands. ²⁷ Not only is there danger that this our trade come into disrepute, but also that the temple of the great goddess Artemis will be counted as nothing and her majesty destroyed, whom all Asia and the world worships.”

²⁸ When they heard this they were filled with anger, and cried out, saying, “Great is Artemis of the Ephesians!” ²⁹ The whole city was filled with confusion, and they rushed with one accord into the theater, having seized Gaius and Aristarchus, men of Macedonia, Paul’s companions in travel. ³⁰ When Paul wanted to enter in to the people, the disciples didn’t allow him. ³¹ Certain also of the Asiarchs, being his friends, sent to him and begged him not to venture into the theater. ³² Some therefore cried one thing, and some another, for the assembly was in confusion. Most of them didn’t know why they had come together.

³³ They brought Alexander out of the multitude, the Jews putting him forward. Alexander beckoned with his hand, and would have made a defense to the people. ³⁴ But when they perceived that he was a Jew, all with one voice for a time of about two hours cried out, “Great is Artemis of the Ephesians!”

³⁵ When the town clerk had quieted the multitude, he said, “You men of Ephesus, what man is there who doesn’t know that the city of the Ephesians is temple keeper of the great goddess Artemis, and of the image which fell down from Zeus? ³⁶ Seeing then that these things can’t be denied, you ought to be quiet and to do nothing rash. ³⁷ For you have brought these men here, who are neither robbers of temples nor blasphemers of your goddess.

³⁸ If therefore Demetrius and the craftsmen who are with him have a matter against anyone, the courts are open and there are proconsuls. Let them press charges against one another. ³⁹ But if you seek anything about other matters, it will be settled in the regular assembly. ⁴⁰ For indeed we are in danger of being accused concerning today’s riot, there being no cause. Concerning it, we wouldn’t be able to give an account of this commotion.” ⁴¹ When he had thus spoken, he dismissed the assembly.