၂၃

^၁ စာ ရာ သည် တစ် ရာ နှစ် ဆယ့် ခု နစ် နှစ် အ သက် ရှင် ခဲ့ ၏။ ၎င်း သည် စာ ရာ အ သက် ရှင် ခဲ့ သော နေ့ ရက် နှစ် ကာ လ ဖြစ် ၏။ ^၂ စာ ရာ သည် ခါ နာန် ပြည် ရှိ ကိ ရ ယ အာ ဘ မြို့ (ဟေ ဗြုန်) ၌ သေ ဆုံး ၏။ အာ ဗြ ဟံ သည် ဝင် သွား ၍ စာ ရာ အ တွက် ငို ကြွေး မြည် တမ်း လေ ၏။

^၃ ထို့ နောက် အာ ဗြ ဟံ သည် မိ မိ မ ယား ၏ အ လောင်း နား မှ ထ ၍ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ အား၊ ^၄ “အ ကျွန်ုပ် သည် သင် တို့ တွင် တိုင်း တစ် ပါး သား ဧည့် သည် ဖြစ် ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ ထုတ် သွား ၍ သင်္ဂြိုဟ် နိုင် ရန် သင် တို့ အ ရပ် တွင် ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ ကို အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး ပါ” ဟု ဆို ၏။ ^၅ ထို အ ခါ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ က အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၆ “အ ကျွန်ုပ် တို့ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် တို့ စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ သ ခင် သည် အ ကျွန်ုပ် တို့ တွင် ဘု ရား သ ခင် နှင့် ဆိုင် သော မင်း ဖြစ် ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် တို့ ၏ အ ကောင်း ဆုံး သင်္ချိုင်း မြေ တွင် သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ။ အ ကျွန်ုပ် တို့ ၏ သင်္ချိုင်း မြေ တွင် သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ရန် တား မြစ် မည့် သူ တစ် ယောက် မျှ မ ရှိ ပါ” ဟု ပြန် ပြော ကြ ၏။

^၇ အာ ဗြ ဟံ သည် ထ ၍ ထို ပြည် သား များ ဖြစ် ကြ သည့် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ တွင် ပျပ် ဝပ် ကာ၊ ^၈ “အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ ထုတ် သွား ၍ သင်္ဂြိုဟ် မည် ကို သင် တို့ စိတ် စေ တ နာ ရှိ လျှင် အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ကြ ပါ။ ဇော ဟာ ၏ သား ဧ ဖ ရုန် နှင့် တွေ့ ဆုံ ၍၊ ^၉ သူ ၏ လယ် အ စွန် ရှိ သူ ပိုင် ဆိုင် သည့် မပ္ပေ လ လိုဏ် ဂူ ကို အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး ရန် အ ကျွန်ုပ် အ တွက် ပြော ပေး ကြ ပါ။ ၎င်း ကို ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ အ ဖြစ် သင် တို့ ရှေ့ တွင် တန် ရာ တန် ကြေး အ ပြည့် ဖြင့် အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး စေ ပါ” ဟု သူ တို့ အား ပြော လေ ၏။

^၁၀ ဧ ဖ ရုန် သည် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ အ လယ် တွင် ထိုင် လျက် ရှိ ၏။ သို့ ဖြစ် ၍ ဟိတ္တိ လူ မျိုး ဧ ဖ ရုန် သည် မြို့ ၏ တံ ခါး မှ ဝင် ထွက် သွား လာ သော ဟေ သ အ မျိုး သား အ ပေါင်း တို့ ရှေ့ ၌ အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၁၁ “ထို သို့ မ ဟုတ် ပါ၊ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ ထို လယ် ကို သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ ထို လယ် ထဲ ရှိ လိုဏ် ဂူ ကို လည်း သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် အ မျိုး သား ချင်း တို့ ရှေ့ ၌ သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ” ဟု ပြန် ပြော လေ ၏။

^၁၂ အာ ဗြ ဟံ သည် လည်း ထို ပြည် သား တို့ ရှေ့ တွင် ပျပ် ဝပ် ပြီး လျှင်၊ ^၁၃ ထို ပြည် သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ဧ ဖ ရုန် အား “ထို သို့ ဆို လျှင် အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ လယ် ၏ တန် ဖိုး ငွေ ကို အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ မည်။ အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ လက် ခံ ပါ။ သို့ မှ သာ ထို အ ရပ် ၌ အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ မည်” ဟု ဆို ၏။ ^၁၄ ဧ ဖ ရုန် က လည်း အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၁၅ “အ ကျွန်ုပ် သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ ငွေ အ ချိန် လေး ရာ ရှယ် ကယ် ၃ ပိဿာ ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၄.၆ ကီ လို ဂ ရမ် ခန့်။ တန် ဖိုး ရှိ သော မြေ သည် သ ခင် နှင့် အ ကျွန်ုပ် ကြား ၌ အ ဘယ် ဆို ဖွယ် ရာ ရှိ သ နည်း။ သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ လော့” ဟု ပြန် ပြော လျှင်၊

^၁၆ အာ ဗြ ဟံ သည် ဧ ဖ ရုန် ၏ စ ကား ကို နား ထောင် လေ ၏။ ထို သို့ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ဧ ဖ ရုန် တန် ဖိုး ဖြတ် သည့် ငွေ အ ချိန် လေး ရာ ရှယ် ကယ် ၃ ပိဿာ ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၄.၆ ကီ လို ဂ ရမ် ခန့်။ ကို အာ ဗြ ဟံ သည် ကုန် သည် တို့ ၏ စံ နှုန်း အ တိုင်း ချိန် တွယ် ၍ သူ့ အား ပေး လေ ၏။ ^၁၇ ဤ သို့ ဖြင့် မံ ရေ မြို့ အ ရှေ့၊ မပ္ပေ လ အ ရပ် ၌ ရှိ သော ဧ ဖ ရုန် ၏ လယ် ကို လည်း ကောင်း၊ ထို လယ် နှင့် တ ကွ ၎င်း ၌ ရှိ‌ သော လိုဏ် ဂူ ကို လည်း ကောင်း၊ လယ် အ တွင်း နှင့် လယ် စပ် ပတ် လည် ရှိ သစ် ပင် အား လုံး တို့ ကို လည်း ကောင်း၊ ^၁၈ မြို့ တံ ခါး မှ ဝင် ထွက် သွား လာ သော ဟေ သ အ မျိုး သား အ ပေါင်း တို့ ရှေ့ တွင် အာ ဗြ ဟံ ပိုင် သော ဥစ္စာ အ ဖြစ် အ တည် ပြု ကြ ၏။

^၁၉ ထို့ နောက် တွင် အာ ဗြ ဟံ သည် ခါ နာန် ပြည်၊ မံ ရေ မြို့ (ဟေ ဗြုန်) အ ရှေ့၊ မပ္ပေ လ လယ် ၌ ရှိ သော လိုဏ် ဂူ ထဲ ၌ မိ မိ မ ယား စာ ရာ ကို သင်္ဂြိုဟ် လေ ၏။ ^၂၀ ဤ သို့ ဖြင့် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ သည် ထို လယ် နှင့် တ ကွ ၎င်း ၌ ရှိ သော လိုဏ် ဂူ ကို အာ ဗြ ဟံ ၏ ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ အ ဖြစ် အ တည် ပြု ကြ လေ ၏။

23

¹ Sarah lived one hundred twenty-seven years. This was the length of Sarah’s life. ² Sarah died in Kiriath Arba (also called Hebron), in the land of Canaan. Abraham came to mourn for Sarah, and to weep for her.

³ Abraham rose up from before his dead and spoke to the children of Heth, saying, ⁴ “I am a stranger and a foreigner living with you. Give me a possession of a burying-place with you, that I may bury my dead out of my sight.” ⁵ The children of Heth answered Abraham, saying to him, ⁶ “Hear us, my lord. You are a prince of God among us. Bury your dead in the best of our tombs. None of us will withhold from you his tomb. Bury your dead.”

⁷ Abraham rose up, and bowed himself to the people of the land, to the children of Heth. ⁸ He talked with them, saying, “If you agree that I should bury my dead out of my sight, hear me, and entreat for me to Ephron the son of Zohar, ⁹ that he may sell me the cave of Machpelah, which he has, which is in the end of his field. For the full price let him sell it to me among you as a possession for a burial place.”

¹⁰ Now Ephron was sitting in the middle of the children of Heth. Ephron the Hittite answered Abraham in the hearing of the children of Heth, even of all who went in at the gate of his city, saying, ¹¹ “No, my lord, hear me. I give you the field, and I give you the cave that is in it. In the presence of the children of my people I give it to you. Bury your dead.”

¹² Abraham bowed himself down before the people of the land. ¹³ He spoke to Ephron in the audience of the people of the land, saying, “But if you will, please hear me. I will give the price of the field. Take it from me, and I will bury my dead there.” ¹⁴ Ephron answered Abraham, saying to him, ¹⁵ “My lord, listen to me. What is a piece of land worth four hundred shekels of silver ”A between me and you? Therefore bury your dead.”

¹⁶ Abraham listened to Ephron. Abraham weighed to Ephron the silver which he had named in the hearing of the children of Heth, four hundred shekels of silver, according to the current merchants’ standard. ¹⁷ So the field of Ephron, which was in Machpelah, which was before Mamre, the field, the cave which was in it, and all the trees that were in the field, that were in all of its borders, were deeded ¹⁸ to Abraham for a possession in the presence of the children of Heth, before all who went in at the gate of his city.

¹⁹ After this, Abraham buried Sarah his wife in the cave of the field of Machpelah before Mamre (that is, Hebron), in the land of Canaan. ²⁰ The field, and the cave that is in it, were deeded to Abraham by the children of Heth as a possession for a burial place.

၂၃

^၁ စာ ရာ သည် တစ် ရာ နှစ် ဆယ့် ခု နစ် နှစ် အ သက် ရှင် ခဲ့ ၏။ ၎င်း သည် စာ ရာ အ သက် ရှင် ခဲ့ သော နေ့ ရက် နှစ် ကာ လ ဖြစ် ၏။ ^၂ စာ ရာ သည် ခါ နာန် ပြည် ရှိ ကိ ရ ယ အာ ဘ မြို့ (ဟေ ဗြုန်) ၌ သေ ဆုံး ၏။ အာ ဗြ ဟံ သည် ဝင် သွား ၍ စာ ရာ အ တွက် ငို ကြွေး မြည် တမ်း လေ ၏။

^၃ ထို့ နောက် အာ ဗြ ဟံ သည် မိ မိ မ ယား ၏ အ လောင်း နား မှ ထ ၍ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ အား၊ ^၄ “အ ကျွန်ုပ် သည် သင် တို့ တွင် တိုင်း တစ် ပါး သား ဧည့် သည် ဖြစ် ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ ထုတ် သွား ၍ သင်္ဂြိုဟ် နိုင် ရန် သင် တို့ အ ရပ် တွင် ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ ကို အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး ပါ” ဟု ဆို ၏။ ^၅ ထို အ ခါ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ က အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၆ “အ ကျွန်ုပ် တို့ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် တို့ စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ သ ခင် သည် အ ကျွန်ုပ် တို့ တွင် ဘု ရား သ ခင် နှင့် ဆိုင် သော မင်း ဖြစ် ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် တို့ ၏ အ ကောင်း ဆုံး သင်္ချိုင်း မြေ တွင် သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ။ အ ကျွန်ုပ် တို့ ၏ သင်္ချိုင်း မြေ တွင် သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ရန် တား မြစ် မည့် သူ တစ် ယောက် မျှ မ ရှိ ပါ” ဟု ပြန် ပြော ကြ ၏။

^၇ အာ ဗြ ဟံ သည် ထ ၍ ထို ပြည် သား များ ဖြစ် ကြ သည့် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ တွင် ပျပ် ဝပ် ကာ၊ ^၈ “အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ ထုတ် သွား ၍ သင်္ဂြိုဟ် မည် ကို သင် တို့ စိတ် စေ တ နာ ရှိ လျှင် အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ကြ ပါ။ ဇော ဟာ ၏ သား ဧ ဖ ရုန် နှင့် တွေ့ ဆုံ ၍၊ ^၉ သူ ၏ လယ် အ စွန် ရှိ သူ ပိုင် ဆိုင် သည့် မပ္ပေ လ လိုဏ် ဂူ ကို အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး ရန် အ ကျွန်ုပ် အ တွက် ပြော ပေး ကြ ပါ။ ၎င်း ကို ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ အ ဖြစ် သင် တို့ ရှေ့ တွင် တန် ရာ တန် ကြေး အ ပြည့် ဖြင့် အ ကျွန်ုပ် အား ရောင်း ပေး စေ ပါ” ဟု သူ တို့ အား ပြော လေ ၏။

^၁၀ ဧ ဖ ရုန် သည် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ အ လယ် တွင် ထိုင် လျက် ရှိ ၏။ သို့ ဖြစ် ၍ ဟိတ္တိ လူ မျိုး ဧ ဖ ရုန် သည် မြို့ ၏ တံ ခါး မှ ဝင် ထွက် သွား လာ သော ဟေ သ အ မျိုး သား အ ပေါင်း တို့ ရှေ့ ၌ အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၁၁ “ထို သို့ မ ဟုတ် ပါ၊ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ ထို လယ် ကို သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ ထို လယ် ထဲ ရှိ လိုဏ် ဂူ ကို လည်း သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ အ ကျွန်ုပ် အ မျိုး သား ချင်း တို့ ရှေ့ ၌ သ ခင့် အား အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ ၏။ သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ” ဟု ပြန် ပြော လေ ၏။

^၁၂ အာ ဗြ ဟံ သည် လည်း ထို ပြည် သား တို့ ရှေ့ တွင် ပျပ် ဝပ် ပြီး လျှင်၊ ^၁၃ ထို ပြည် သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ဧ ဖ ရုန် အား “ထို သို့ ဆို လျှင် အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ လယ် ၏ တန် ဖိုး ငွေ ကို အ ကျွန်ုပ် ပေး ပါ မည်။ အ ကျွန်ုပ် ထံ မှ လက် ခံ ပါ။ သို့ မှ သာ ထို အ ရပ် ၌ အ ကျွန်ုပ် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ မည်” ဟု ဆို ၏။ ^၁၄ ဧ ဖ ရုန် က လည်း အာ ဗြ ဟံ အား၊ ^၁၅ “အ ကျွန်ုပ် သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် စ ကား ကို နား ထောင် ပါ။ ငွေ အ ချိန် လေး ရာ ရှယ် ကယ် ၃ ပိဿာ ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၄.၆ ကီ လို ဂ ရမ် ခန့်။ တန် ဖိုး ရှိ သော မြေ သည် သ ခင် နှင့် အ ကျွန်ုပ် ကြား ၌ အ ဘယ် ဆို ဖွယ် ရာ ရှိ သ နည်း။ သ ခင့် မ ယား ၏ အ လောင်း ကို သင်္ဂြိုဟ် ပါ လော့” ဟု ပြန် ပြော လျှင်၊

^၁၆ အာ ဗြ ဟံ သည် ဧ ဖ ရုန် ၏ စ ကား ကို နား ထောင် လေ ၏။ ထို သို့ ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ဧ ဖ ရုန် တန် ဖိုး ဖြတ် သည့် ငွေ အ ချိန် လေး ရာ ရှယ် ကယ် ၃ ပိဿာ ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၄.၆ ကီ လို ဂ ရမ် ခန့်။ ကို အာ ဗြ ဟံ သည် ကုန် သည် တို့ ၏ စံ နှုန်း အ တိုင်း ချိန် တွယ် ၍ သူ့ အား ပေး လေ ၏။ ^၁၇ ဤ သို့ ဖြင့် မံ ရေ မြို့ အ ရှေ့၊ မပ္ပေ လ အ ရပ် ၌ ရှိ သော ဧ ဖ ရုန် ၏ လယ် ကို လည်း ကောင်း၊ ထို လယ် နှင့် တ ကွ ၎င်း ၌ ရှိ‌ သော လိုဏ် ဂူ ကို လည်း ကောင်း၊ လယ် အ တွင်း နှင့် လယ် စပ် ပတ် လည် ရှိ သစ် ပင် အား လုံး တို့ ကို လည်း ကောင်း၊ ^၁၈ မြို့ တံ ခါး မှ ဝင် ထွက် သွား လာ သော ဟေ သ အ မျိုး သား အ ပေါင်း တို့ ရှေ့ တွင် အာ ဗြ ဟံ ပိုင် သော ဥစ္စာ အ ဖြစ် အ တည် ပြု ကြ ၏။

^၁၉ ထို့ နောက် တွင် အာ ဗြ ဟံ သည် ခါ နာန် ပြည်၊ မံ ရေ မြို့ (ဟေ ဗြုန်) အ ရှေ့၊ မပ္ပေ လ လယ် ၌ ရှိ သော လိုဏ် ဂူ ထဲ ၌ မိ မိ မ ယား စာ ရာ ကို သင်္ဂြိုဟ် လေ ၏။ ^၂၀ ဤ သို့ ဖြင့် ဟေ သ အ မျိုး သား တို့ သည် ထို လယ် နှင့် တ ကွ ၎င်း ၌ ရှိ သော လိုဏ် ဂူ ကို အာ ဗြ ဟံ ၏ ကိုယ် ပိုင် သင်္ချိုင်း မြေ အ ဖြစ် အ တည် ပြု ကြ လေ ၏။

23

¹ Sarah lived one hundred twenty-seven years. This was the length of Sarah’s life. ² Sarah died in Kiriath Arba (also called Hebron), in the land of Canaan. Abraham came to mourn for Sarah, and to weep for her.

³ Abraham rose up from before his dead and spoke to the children of Heth, saying, ⁴ “I am a stranger and a foreigner living with you. Give me a possession of a burying-place with you, that I may bury my dead out of my sight.” ⁵ The children of Heth answered Abraham, saying to him, ⁶ “Hear us, my lord. You are a prince of God among us. Bury your dead in the best of our tombs. None of us will withhold from you his tomb. Bury your dead.”

⁷ Abraham rose up, and bowed himself to the people of the land, to the children of Heth. ⁸ He talked with them, saying, “If you agree that I should bury my dead out of my sight, hear me, and entreat for me to Ephron the son of Zohar, ⁹ that he may sell me the cave of Machpelah, which he has, which is in the end of his field. For the full price let him sell it to me among you as a possession for a burial place.”

¹⁰ Now Ephron was sitting in the middle of the children of Heth. Ephron the Hittite answered Abraham in the hearing of the children of Heth, even of all who went in at the gate of his city, saying, ¹¹ “No, my lord, hear me. I give you the field, and I give you the cave that is in it. In the presence of the children of my people I give it to you. Bury your dead.”

¹² Abraham bowed himself down before the people of the land. ¹³ He spoke to Ephron in the audience of the people of the land, saying, “But if you will, please hear me. I will give the price of the field. Take it from me, and I will bury my dead there.” ¹⁴ Ephron answered Abraham, saying to him, ¹⁵ “My lord, listen to me. What is a piece of land worth four hundred shekels of silver ”A between me and you? Therefore bury your dead.”

¹⁶ Abraham listened to Ephron. Abraham weighed to Ephron the silver which he had named in the hearing of the children of Heth, four hundred shekels of silver, according to the current merchants’ standard. ¹⁷ So the field of Ephron, which was in Machpelah, which was before Mamre, the field, the cave which was in it, and all the trees that were in the field, that were in all of its borders, were deeded ¹⁸ to Abraham for a possession in the presence of the children of Heth, before all who went in at the gate of his city.

¹⁹ After this, Abraham buried Sarah his wife in the cave of the field of Machpelah before Mamre (that is, Hebron), in the land of Canaan. ²⁰ The field, and the cave that is in it, were deeded to Abraham by the children of Heth as a possession for a burial place.