၂၆

^၁ နွေ ရာ သီ ၌ ကျ သော နှင်း ပွင့် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း၊ ရိတ် သိမ်း ချိန် ၌ ရွာ သော မိုး ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း ဂုဏ် သ ရေ သည် မိုက် မဲ သော သူ နှင့် မ သင့် လျော် ပေ။

^၂ လူး လာ ပျံ ဝဲ သည့် စာ ငှက် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း၊ ပျံ သန်း သွား လာ သည့် ပျံ လွှား ငှက် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း အ ကြောင်း မဲ့ ကျိန် ဆဲ ခြင်း သည် လာ ရောက် ရပ် နား ခြင်း မ ရှိ တတ်။

^၃ မြင်း အ တွက် ကျာ ပွတ်၊ မြည်း အ တွက် ဇက် ကြိုး ရှိ ၏။ မိုက် မဲ သော သူ ၏ ကျော ကုန်း အ တွက် ကား ကြိမ် လုံး ရှိ ၏။

^၄ မိုက် မဲ သော သူ ကို သူ ၏ မိုက် မဲ မှု နှင့် အ ညီ မ ဖြေ ကြား နှင့်။ ဖြေ ကြား လျှင် သင် သည် လည်း သူ နှင့် တူ သွား လိမ့် မည်။ ^၅ မိုက် မဲ သော သူ ကို သူ ၏ မိုက် မဲ မှု နှင့် အ ညီ ဖြေ ကြား လော့။ သို့ မ ဟုတ် လျှင် သူ သည် မိ မိ ကိုယ် ကို ပ ညာ ရှိ ဟု ထင် မြင် လိမ့် မည်။

^၆ မိုက် မဲ သော သူ ၏ လက် ဖြင့် သ တင်း ပေး ပို့ သော သူ သည် မိ မိ ၏ ခြေ ကို ဖြတ် ၍ ရက် စက် ကြမ်း ကြုတ် မှု ကို သောက် သုံး သော သူ ဖြစ် ၏။

^၇ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ နှုတ် မှ သုတ္တံ စ ကား သည် ခြေ မ သန် စွမ်း သော သူ ၏ တွဲ လျား ကျ နေ သည့် ခြေ တို့ နှင့် တူ ၏။

^၈ မိုက် မဲ သော သူ ကို ဂုဏ် ပြု ခြင်း သည် လောက် လွှဲ တွင် ကျောက် ခဲ ကို ချည် ထား ခြင်း နှင့် တူ ၏။

^၉ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ နှုတ် မှ သုတ္တံ စ ကား သည် ယစ် မူး သူ ၏ လက် ထဲ ရောက် သွား သော ဆူး ပင် နှင့် တူ ၏။

^၁၀ မိုက် မဲ သော သူ ကို ငှား ရမ်း သော သူ သည် လည်း ကောင်း၊ ဖြတ် သန်း သွား လာ သော သူ တို့ ကို ငှား ရမ်း သော သူ သည် လည်း ကောင်း လူ တိုင်း ကို ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ ရ စေ သော လေး သ မား နှင့် တူ ၏။

^၁၁ ခွေး သည် မိ မိ အန် ဖတ် ကို ပြန် စား တတ် သ ကဲ့ သို့ မိုက် မဲ သော သူ သည် မိ မိ ပြု သော မိုက် မဲ မှု ကို ထပ် တ လဲ လဲ ပြု တတ် ၏။ ၂ ပေ ၂:၂၂။

^၁၂ မိမိ ကိုယ် ကို ပညာ ရှိ ဟု ထင် မြင် သော သူ ကို သင် တွေ့ မြင် သ လော။ ထို သူ ထက် မိုက် မဲ သော သူ ၌ ပို ၍ မျှော် လင့် ချက် ရှိ ၏။

^၁၃ ပျင်း ရိ သော သူ က “လမ်း ပေါ် ၌ ခြင်္သေ့ ကြီး ရှိ ၏။ လမ်း မ ၌ ခြင်္သေ့ ရှိ ၏” ဟု ဆို တတ် ၏။

^၁၄ တံ ခါး ရွက် သည် ပတ္တာ တွင် လည် သ ကဲ့ သို့ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ အိပ် ရာ ပေါ် တွင် လူး လိမ့် တတ် ၏။

^၁၅ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ လက် ကို ပန်း ကန် ထဲ သို့ နှိုက် သော် လည်း ၎င်း ကို မိ မိ ပါး စပ် ထဲ သို့ ပြန် သွင်း ရ မည် ကို ပင် ပန်း နေ တတ် ၏။

^၁၆ ပျင်း ရိ သော သူ သည် ဆင် ခြင် တုံ တ ရား ဖြင့် ဖြေ ကြား နိုင် သူ ခု နစ် ဦး ထက် ပ ညာ ရှိ သည် ဟု ကိုယ့် ကိုယ် ကိုယ် ထင် မြင် တတ် ၏။

^၁၇ မိ မိ နှင့် မ ဆိုင် သော ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား မှု ကို ဝင် စွက် သော သူ သည် ခွေး လေ ခွေး လွင့် ၏ နား ရွက် ကို ဖမ်း ဆွဲ သော သူ နှင့် တူ ၏။

^{၁၈-၁၉} မိ မိ ၏ အိမ် နီး ချင်း ကို လှည့် စား ပြီး “ငါ သည် ကျီ စား ရုံ သာ ဖြစ် ၏” ဟု ပြော ဆို သော သူ သည် သေ စေ တတ် သော မီး တုတ် နှင့် မြား ကို ပစ် ခတ် တတ် သော အ ရူး နှင့် တူ ၏။

^၂၀ ထင်း မ ရှိ လျှင် မီး သည် ငြိမ်း သွား တတ် ၏။ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ မ ရှိ လျှင် လည်း အ ငြင်း ပွား မှု သည် ငြိမ် သက် သွား တတ် ၏။

^၂၁ မီး သွေး သည် မီး ခဲ ရှိန် ကို လည်း ကောင်း၊ ထင်း သည် မီး ရှိန် ကို လည်း ကောင်း လှုံ့ ဆော် သ ကဲ့ သို့ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော သူ သည် ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား ခြင်း ကို လှုံ့ ဆော် တတ် ၏။

^၂၂ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ ၏ စ ကား တို့ သည် စား ကောင်း သောက် ဖွယ် များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၍ အ တွင်း အ ကျ ဆုံး နေ ရာ များ သို့ ဆင်း သွား တတ် ၏။

^၂၃ မ ကောင်း သော စိတ် နှ လုံး မှ လာ သည့် ချို သာ သော စ ကား တို့ သည် ငွေ ချော် ဖြင့် မံ ထား သော မြေ အိုး နှင့် တူ ၏။

^၂၄ အ မုန်း ထား သော သူ သည် မိ မိ ၏ နှုတ် ဖြင့် ဟန် ဆောင် ပြော ဆို သော် လည်း သူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ လိမ် လည် လှည့် ဖြား သော သ ဘော ကို ဆောင် ထား တတ် ၏။ ^၂၅ သူ ၏ စ ကား သည် ချို သော် လည်း သူ့ ကို မ ယုံ နှင့်။ အ ကြောင်း မူ ကား သူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ရာ ခု နစ် ပါး ရှိ ၏။ ^၂၆ သူ သည် အ မုန်း ထား ခြင်း ကို ပ ရိ ယာယ် ဖြင့် ဖုံး ကွယ် ထား သော် လည်း သူ ၏ မ ကောင်း မှု သည် လူ ပုံ အ လယ် တွင် ထင် ရှား လိမ့် မည်။

^၂၇ တွင်း တူး သော သူ သည် ထို တွင်း ထဲ သို့ ကျ လိမ့် မည်။ ကျောက် တုံး ကို လှိမ့်‌ သော သူ သည် သူ့ အ ပေါ် သို့ ထို ကျောက် တုံး ပြန် လိမ့် လာ လိမ့် မည်။

^၂၈ မု သား သုံး သော လျှာ သည် မိ မိ ကြောင့် ထိ ခိုက် နာ ကျင် ရ သော သူ တို့ ကို မုန်း တတ် ၏။ မြှောက် ပင့် တတ် သော နှုတ် သည် လည်း ပျက် စီး ခြင်း ကို ဖြစ် စေ တတ် ၏။

26

¹ Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.

² Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn’t come to rest.

³ A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!

⁴ Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him. ⁵ Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.

⁶ One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.

⁷ Like the legs of the lame that hang loose, so is a parable in the mouth of fools.

⁸ As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.

⁹ Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.

¹⁰ As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.

¹¹ As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.

¹² Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.

¹³ The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”

¹⁴ As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.

¹⁵ The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.

¹⁶ The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.

¹⁷ Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.

¹⁸ Like a madman who shoots torches, arrows, and death, ¹⁹ is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”

²⁰ For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.

²¹ As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.

²² The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.

²³ Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.

²⁴ A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart. ²⁵ When his speech is charming, don’t believe him, for there are seven abominations in his heart. ²⁶ His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.

²⁷ Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.

²⁸ A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.

၂၆

^၁ နွေ ရာ သီ ၌ ကျ သော နှင်း ပွင့် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း၊ ရိတ် သိမ်း ချိန် ၌ ရွာ သော မိုး ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း ဂုဏ် သ ရေ သည် မိုက် မဲ သော သူ နှင့် မ သင့် လျော် ပေ။

^၂ လူး လာ ပျံ ဝဲ သည့် စာ ငှက် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း၊ ပျံ သန်း သွား လာ သည့် ပျံ လွှား ငှက် ကဲ့ သို့ လည်း ကောင်း အ ကြောင်း မဲ့ ကျိန် ဆဲ ခြင်း သည် လာ ရောက် ရပ် နား ခြင်း မ ရှိ တတ်။

^၃ မြင်း အ တွက် ကျာ ပွတ်၊ မြည်း အ တွက် ဇက် ကြိုး ရှိ ၏။ မိုက် မဲ သော သူ ၏ ကျော ကုန်း အ တွက် ကား ကြိမ် လုံး ရှိ ၏။

^၄ မိုက် မဲ သော သူ ကို သူ ၏ မိုက် မဲ မှု နှင့် အ ညီ မ ဖြေ ကြား နှင့်။ ဖြေ ကြား လျှင် သင် သည် လည်း သူ နှင့် တူ သွား လိမ့် မည်။ ^၅ မိုက် မဲ သော သူ ကို သူ ၏ မိုက် မဲ မှု နှင့် အ ညီ ဖြေ ကြား လော့။ သို့ မ ဟုတ် လျှင် သူ သည် မိ မိ ကိုယ် ကို ပ ညာ ရှိ ဟု ထင် မြင် လိမ့် မည်။

^၆ မိုက် မဲ သော သူ ၏ လက် ဖြင့် သ တင်း ပေး ပို့ သော သူ သည် မိ မိ ၏ ခြေ ကို ဖြတ် ၍ ရက် စက် ကြမ်း ကြုတ် မှု ကို သောက် သုံး သော သူ ဖြစ် ၏။

^၇ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ နှုတ် မှ သုတ္တံ စ ကား သည် ခြေ မ သန် စွမ်း သော သူ ၏ တွဲ လျား ကျ နေ သည့် ခြေ တို့ နှင့် တူ ၏။

^၈ မိုက် မဲ သော သူ ကို ဂုဏ် ပြု ခြင်း သည် လောက် လွှဲ တွင် ကျောက် ခဲ ကို ချည် ထား ခြင်း နှင့် တူ ၏။

^၉ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ နှုတ် မှ သုတ္တံ စ ကား သည် ယစ် မူး သူ ၏ လက် ထဲ ရောက် သွား သော ဆူး ပင် နှင့် တူ ၏။

^၁၀ မိုက် မဲ သော သူ ကို ငှား ရမ်း သော သူ သည် လည်း ကောင်း၊ ဖြတ် သန်း သွား လာ သော သူ တို့ ကို ငှား ရမ်း သော သူ သည် လည်း ကောင်း လူ တိုင်း ကို ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ ရ စေ သော လေး သ မား နှင့် တူ ၏။

^၁၁ ခွေး သည် မိ မိ အန် ဖတ် ကို ပြန် စား တတ် သ ကဲ့ သို့ မိုက် မဲ သော သူ သည် မိ မိ ပြု သော မိုက် မဲ မှု ကို ထပ် တ လဲ လဲ ပြု တတ် ၏။ ၂ ပေ ၂:၂၂။

^၁၂ မိမိ ကိုယ် ကို ပညာ ရှိ ဟု ထင် မြင် သော သူ ကို သင် တွေ့ မြင် သ လော။ ထို သူ ထက် မိုက် မဲ သော သူ ၌ ပို ၍ မျှော် လင့် ချက် ရှိ ၏။

^၁၃ ပျင်း ရိ သော သူ က “လမ်း ပေါ် ၌ ခြင်္သေ့ ကြီး ရှိ ၏။ လမ်း မ ၌ ခြင်္သေ့ ရှိ ၏” ဟု ဆို တတ် ၏။

^၁၄ တံ ခါး ရွက် သည် ပတ္တာ တွင် လည် သ ကဲ့ သို့ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ အိပ် ရာ ပေါ် တွင် လူး လိမ့် တတ် ၏။

^၁၅ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ လက် ကို ပန်း ကန် ထဲ သို့ နှိုက် သော် လည်း ၎င်း ကို မိ မိ ပါး စပ် ထဲ သို့ ပြန် သွင်း ရ မည် ကို ပင် ပန်း နေ တတ် ၏။

^၁၆ ပျင်း ရိ သော သူ သည် ဆင် ခြင် တုံ တ ရား ဖြင့် ဖြေ ကြား နိုင် သူ ခု နစ် ဦး ထက် ပ ညာ ရှိ သည် ဟု ကိုယ့် ကိုယ် ကိုယ် ထင် မြင် တတ် ၏။

^၁၇ မိ မိ နှင့် မ ဆိုင် သော ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား မှု ကို ဝင် စွက် သော သူ သည် ခွေး လေ ခွေး လွင့် ၏ နား ရွက် ကို ဖမ်း ဆွဲ သော သူ နှင့် တူ ၏။

^{၁၈-၁၉} မိ မိ ၏ အိမ် နီး ချင်း ကို လှည့် စား ပြီး “ငါ သည် ကျီ စား ရုံ သာ ဖြစ် ၏” ဟု ပြော ဆို သော သူ သည် သေ စေ တတ် သော မီး တုတ် နှင့် မြား ကို ပစ် ခတ် တတ် သော အ ရူး နှင့် တူ ၏။

^၂၀ ထင်း မ ရှိ လျှင် မီး သည် ငြိမ်း သွား တတ် ၏။ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ မ ရှိ လျှင် လည်း အ ငြင်း ပွား မှု သည် ငြိမ် သက် သွား တတ် ၏။

^၂၁ မီး သွေး သည် မီး ခဲ ရှိန် ကို လည်း ကောင်း၊ ထင်း သည် မီး ရှိန် ကို လည်း ကောင်း လှုံ့ ဆော် သ ကဲ့ သို့ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော သူ သည် ခိုက် ရန် ဖြစ် ပွား ခြင်း ကို လှုံ့ ဆော် တတ် ၏။

^၂၂ အ တင်း အ ဖျင်း ပြော ဆို သော သူ ၏ စ ကား တို့ သည် စား ကောင်း သောက် ဖွယ် များ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၍ အ တွင်း အ ကျ ဆုံး နေ ရာ များ သို့ ဆင်း သွား တတ် ၏။

^၂၃ မ ကောင်း သော စိတ် နှ လုံး မှ လာ သည့် ချို သာ သော စ ကား တို့ သည် ငွေ ချော် ဖြင့် မံ ထား သော မြေ အိုး နှင့် တူ ၏။

^၂၄ အ မုန်း ထား သော သူ သည် မိ မိ ၏ နှုတ် ဖြင့် ဟန် ဆောင် ပြော ဆို သော် လည်း သူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ လိမ် လည် လှည့် ဖြား သော သ ဘော ကို ဆောင် ထား တတ် ၏။ ^၂၅ သူ ၏ စ ကား သည် ချို သော် လည်း သူ့ ကို မ ယုံ နှင့်။ အ ကြောင်း မူ ကား သူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ စက် ဆုပ် ရွံ ရှာ ဖွယ် ရာ ခု နစ် ပါး ရှိ ၏။ ^၂၆ သူ သည် အ မုန်း ထား ခြင်း ကို ပ ရိ ယာယ် ဖြင့် ဖုံး ကွယ် ထား သော် လည်း သူ ၏ မ ကောင်း မှု သည် လူ ပုံ အ လယ် တွင် ထင် ရှား လိမ့် မည်။

^၂၇ တွင်း တူး သော သူ သည် ထို တွင်း ထဲ သို့ ကျ လိမ့် မည်။ ကျောက် တုံး ကို လှိမ့်‌ သော သူ သည် သူ့ အ ပေါ် သို့ ထို ကျောက် တုံး ပြန် လိမ့် လာ လိမ့် မည်။

^၂၈ မု သား သုံး သော လျှာ သည် မိ မိ ကြောင့် ထိ ခိုက် နာ ကျင် ရ သော သူ တို့ ကို မုန်း တတ် ၏။ မြှောက် ပင့် တတ် သော နှုတ် သည် လည်း ပျက် စီး ခြင်း ကို ဖြစ် စေ တတ် ၏။

26

¹ Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.

² Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn’t come to rest.

³ A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools!

⁴ Don’t answer a fool according to his folly, lest you also be like him. ⁵ Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.

⁶ One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.

⁷ Like the legs of the lame that hang loose, so is a parable in the mouth of fools.

⁸ As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.

⁹ Like a thorn bush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.

¹⁰ As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.

¹¹ As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.

¹² Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.

¹³ The sluggard says, “There is a lion in the road! A fierce lion roams the streets!”

¹⁴ As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.

¹⁵ The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.

¹⁶ The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.

¹⁷ Like one who grabs a dog’s ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.

¹⁸ Like a madman who shoots torches, arrows, and death, ¹⁹ is the man who deceives his neighbor and says, “Am I not joking?”

²⁰ For lack of wood a fire goes out. Without gossip, a quarrel dies down.

²¹ As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.

²² The words of a whisperer are as dainty morsels, they go down into the innermost parts.

²³ Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.

²⁴ A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart. ²⁵ When his speech is charming, don’t believe him, for there are seven abominations in his heart. ²⁶ His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.

²⁷ Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.

²⁸ A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.