၉

^၁ ငါ သည် ဤ အ ရာ အ လုံး စုံ တို့ ကို နှ လုံး သွင်း ဆင် ခြင် ၍ ဤ အ ရာ အား လုံး ကို ဆန်း စစ် ၏။ ၎င်း မှာ ဖြောင့် မတ် သော သူ များ ဖြစ် စေ၊ ပ ညာ ရှိ သော သူ များ ဖြစ် စေ၊ သူ တို့ ၏ လုပ် ‌ဆောင် မှု များ ဖြစ် စေ ဘု ရား သ ခင် ၏ လက် တော် ၌ ရှိ သည် ဟူ ၍ ဖြစ် ၏။ ချစ် သည် ဖြစ် စေ၊ မုန်း သည် ဖြစ် စေ လူ သည် ရှေ့ ဖြစ် မည့် အ ရာ တစ် စုံ တစ် ခု ကို မျှ မ သိ ပေ။

^၂ ဖြောင့် မတ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ဆိုး ယုတ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ကောင်း သော သူ နှင့် မ ကောင်း သော သူ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ ‘မ ကောင်း သော သူ’ မ ပါ။ ဖြစ် စေ၊ စင် ကြယ် သော သူ နှင့် မ စင် ကြယ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ယဇ် ပူ ဇော် သော သူ နှင့် ယဇ် မ ပူ ဇော် သော သူ ဖြစ် စေ၊ သူ တော် ကောင်း နှင့် အ ပြစ် ပြု သော သူ ဖြစ် စေ၊ ကျိန် ဆို သော သူ နှင့် ကျိန် ဆို ခြင်း ကို ကြောက် သော သူ ဖြစ် စေ အား လုံး သည် အား လုံး နည်း တူ တစ် ခု တည်း‌ သော အ ဖြစ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ ၏။ ^၃ အား လုံး သည် တစ် ခု တည်း သော အ ဖြစ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ သည် ဟူ သော ဤ အ ချက် သည် နေ အောက် တွင် ပြု သ မျှ သော အ မှု ထဲ မှ မ ကောင်း သော အ မှု ဖြစ် ၏။ လူ သား တို့ ၏ စိတ် နှ လုံး သည် လည်း မ ကောင်း မှု နှင့် ပြည့် နှက် လျက် ရှိ ၍ သူ တို့ အ သက် ရှင် စဉ် သူ တို့ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ ရူး သွပ် ခြင်း ရှိ ၏။ ထို့ နောက် တွင် သူ တို့ သည် သေ ဆုံး ကြ ရ ၏။

^၄ အ မှန် စင် စစ် အ သက် ရှင် သော သူ အား လုံး တို့ တွင် ပါ ဝင် လျက် ရှိ သော သူ ၌ မျှော် လင့် ခြင်း ရှိ ၏။ အ သက် ရှင် သော ခွေး သည် သေ သော ခြင်္သေ့ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ ^၅ အ ကြောင်း မူ ကား အ သက် ရှင် သော သူ တို့ သည် မိ မိ တို့ သေ ရ မည် ကို သိ ကြ ၏။ သေ သော သူ တို့ မူ ကား မည် သည့် အ ရာ ကို မျှ မ သိ ကြ။ သူ တို့ နှင့် ဆိုင် သော အောက် မေ့ စ ရာ များ ပင် လျှင် မေ့ လျော့ ခြင်း ခံ ရ သည် ဖြစ် ၍ သူ တို့ အ တွက် ဆု လာဘ် လည်း နောက် ထပ် မ ရှိ တော့ ပေ။ ^၆ သူ တို့ ၏ ချစ် ခြင်း မေတ္တာ၊ သူ တို့ ၏ မုန်း တီး ခြင်း၊ သူ တို့ ၏ မ နာ လို ဝန် တို ခြင်း တို့ သည် လည်း ပျက် စီး ပြီ ဖြစ် ၏။ နေ အောက် တွင် ပြု သ မျှ သော အ မှု ၌ သူ တို့ အ တွက် နောက် တစ် ဖန် မည် သည့် ဝေ စု မျှ ရှိ တော့ မည် မ ဟုတ်။

^၇ သွား လော့ သင် ၏ အ စား အ စာ ကို ဝမ်း မြောက် စွာ စား လော့။ သင် ၏ စ ပျစ် ဝိုင် ကို လည်း ကြည် ရွှင် ‌သော စိတ် နှ လုံး ဖြင့် သောက် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား ဘု ရား သ ခင် သည် သင် ပြု လုပ် သော အ မှု များ ကို နှစ် သက် တော် မူ ပြီ။ ^၈ သင် ၏ အ ဝတ် များ သည် အ စဉ် အ မြဲ ဖြူ နေ ပါ စေ။ သင် ၏‌ ခေါင်း ပေါ် မှ နံ့ သာ ဆီ ကို လည်း မ ခန်း ခြောက် စေ နှင့်။ ^၉ နေ အောက် တွင် ရှိ သည့် သင် ၏ အ ချည်း နှီး သော နေ့ ရက် အား လုံး ဖြစ် သည့် နေ အောက် တွင် သင့် အား ပေး သ နား တော် မူ သော သင် ၏ အ ချည်း နှီး သော အ သက် တာ ၏ နေ့ ရက် အား လုံး တို့ ၌ သင် ချစ် သော မ ယား နှင့် အ တူ ရွှင် လန်း စွာ အ သက် ရှင် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား ဤ အ ရာ သည် သင် ၏ အ သက် တာ ၌ လည်း ကောင်း၊ နေ အောက် တွင် သင် ကြိုး ပမ်း အား ထုတ် သော သင် ၏ ကြိုး ပမ်း အား ထုတ် မှု ၌ လည်း ကောင်း သင် ရ ရှိ သော ဝေ စု ဖြစ် ၏။ ^၁၀ သင် လုပ် ဆောင် စ ရာ အ မှု ရှိ သ မျှ ကို ခွန် အား စိုက် ထုတ် ၍ လုပ် ဆောင် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား သင် သွား ရ မည့် မ ရ ဏာ နိုင် ငံ တွင် အ လုပ် အ ကိုင် မ ရှိ၊ အ ကြောင်း အ ကျိုး မ ရှိ၊ အ သိ ပ ညာ မ ရှိ၊ ဉာဏ် ပ ညာ လည်း မ ရှိ။

^၁၁ တစ် ဖန် နေ အောက် တွင် ငါ ပြန် ၍ တွေ့ မြင် သည် ကား ပြိုင် ပွဲ သည် လျင် မြန် သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ စစ် ပွဲ သည် ခွန် အား ကြီး သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ အ စား အ စာ သည် ပ ညာ ရှိ သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ ဓ န ဥစ္စာ သည် အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ မျက် နှာ ရ ခြင်း သည် လည်း တတ် သိ နား လည် သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ အ ကြောင်း မူ ကား အ ချိန် ကာ လ နှင့် အ ကြောင်း တိုက် ဆိုင် မှု သည် ထို သူ အား လုံး တို့ ၌ ရောက် လာ တတ် ၏။ ^၁၂ အ မှန် စင် စစ် လူ သည် မိ မိ ၏ အ ချိန် ကာ လ ကို မ သိ တတ်။ ဘေး အန္တ ရာယ် ရှိ သော ပိုက် ကွန် ၌ ဖမ်း မိ ခြင်း ခံ ရ‌ သော ငါး များ နှင့် ကျော့ ကွင်း ၌ မိ သော ငှက် များ ကဲ့ သို့ လူ သား တို့ သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ ဆိုး ရွား သော အ ချိန် ကာ လ ရုတ် တ ရက် ကျ ရောက် သော အ ခါ ထို အ ရာ အား ဖြင့် ကျော့ မိ တတ် ၏။

^၁၃ တစ် ဖန် ဉာဏ် ပ ညာ နှင့် ဆိုင် သော ဤ ဥ ပ မာ တစ် ခု ကို နေ အောက် တွင် ငါ တွေ့ မြင် ၏။ ၎င်း သည် ငါ့ အ တွက် ကြီး မား သော အ ရာ ဖြစ် ၏။ ^၁၄ လူ အ နည်း ငယ် သာ ရှိ သော မြို့ ငယ် တစ် မြို့ ရှိ ၏။ ကြီး မြတ် သော ရှင် ဘု ရင် တစ် ပါး သည် ထို မြို့ ကို တိုက် ရန် ချီ တက် လာ ၍ ထို မြို့ ကို ဝိုင်း ရံ ထား ကာ မြို့ ပတ် လည် ၌ ကြီး မား သော က တုတ် ကို တည် ဆောက် လေ ၏။ ^၁၅ သို့ သော် ထို မြို့ ၌ ပ ညာ ရှိ သည့် ဆင်း ရဲ သော သူ တစ် ယောက် ရှိ ၍ သူ သည် မိ မိ ၏ ဉာဏ် ပ ညာ အား ဖြင့် ထို မြို့ ကို ကယ် တင် ၏။ သို့ ရာ တွင် ထို ဆင်း ရဲ သော သူ ကို မည် သူ မျှ အောက် မေ့ ခြင်း မ ရှိ ကြ။ ^၁၆ သို့ ဖြစ် ၍ ငါ ဆို သည် ကား ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ စွမ်း တန် ခိုး ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ သို့ သော် ဆင်း ရဲ သား ၏ ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ ထင် အ မြင် သေး ခြင်း ခံ ရ ၍ သူ ၏ စ ကား တို့ ကို မည် သူ မျှ နား မ ထောင် ကြ။

^၁၇ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ထဲ မှ အုပ် စိုး သော သူ ၏ အော် ဟစ် သံ ထက် ပ ညာ ရှိ တို့ ၏ တည် ငြိမ် သော စ ကား များ ကို ပို ၍ နား ထောင် တတ် ကြ ၏။ ^၁၈ ဉာဏ် ပ ညာ သည် စစ် လက် နက် များ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ သို့ သော် အ ပြစ် ပြု သော သူ တစ် ဦး သည် ကောင်း သော အ မှု များ စွာ တို့ ကို ဖျက် ဆီး တတ် ၏။

9

¹ For all this I laid to my heart, even to explore all this: that the righteous, and the wise, and their works, are in the hand of God; whether it is love or hatred, man doesn’t know it; all is before them.

² All things come alike to all. There is one event to the righteous and to the wicked; to the good, to the clean, to the unclean, to him who sacrifices, and to him who doesn’t sacrifice. As is the good, so is the sinner; he who takes an oath, as he who fears an oath. ³ This is an evil in all that is done under the sun, that there is one event to all. Yes also, the heart of the sons of men is full of evil, and madness is in their heart while they live, and after that they go to the dead.

⁴ For to him who is joined with all the living there is hope; for a living dog is better than a dead lion. ⁵ For the living know that they will die, but the dead don’t know anything, neither do they have any more a reward; for their memory is forgotten. ⁶ Also their love, their hatred, and their envy has perished long ago; neither do they any longer have a portion forever in anything that is done under the sun.

⁷ Go your way—eat your bread with joy, and drink your wine with a merry heart; for God has already accepted your works. ⁸ Let your garments be always white, and don’t let your head lack oil. ⁹ Live joyfully with the wife whom you love all the days of your life of vanity, which he has given you under the sun, all your days of vanity, for that is your portion in life, and in your labor in which you labor under the sun. ¹⁰ Whatever your hand finds to do, do it with your might; for there is no work, nor plan, nor knowledge, nor wisdom, in Sheol,† where you are going.

¹¹ I returned and saw under the sun that the race is not to the swift, nor the battle to the strong, neither yet bread to the wise, nor yet riches to men of understanding, nor yet favor to men of skill; but time and chance happen to them all. ¹² For man also doesn’t know his time. As the fish that are taken in an evil net, and as the birds that are caught in the snare, even so are the sons of men snared in an evil time, when it falls suddenly on them.

¹³ I have also seen wisdom under the sun in this way, and it seemed great to me. ¹⁴ There was a little city, and few men within it; and a great king came against it, besieged it, and built great bulwarks against it. ¹⁵ Now a poor wise man was found in it, and he by his wisdom delivered the city; yet no man remembered that same poor man. ¹⁶ Then I said, “Wisdom is better than strength.” Nevertheless the poor man’s wisdom is despised, and his words are not heard.

¹⁷ The words of the wise heard in quiet are better than the cry of him who rules among fools. ¹⁸ Wisdom is better than weapons of war; but one sinner destroys much good.

၉

^၁ ငါ သည် ဤ အ ရာ အ လုံး စုံ တို့ ကို နှ လုံး သွင်း ဆင် ခြင် ၍ ဤ အ ရာ အား လုံး ကို ဆန်း စစ် ၏။ ၎င်း မှာ ဖြောင့် မတ် သော သူ များ ဖြစ် စေ၊ ပ ညာ ရှိ သော သူ များ ဖြစ် စေ၊ သူ တို့ ၏ လုပ် ‌ဆောင် မှု များ ဖြစ် စေ ဘု ရား သ ခင် ၏ လက် တော် ၌ ရှိ သည် ဟူ ၍ ဖြစ် ၏။ ချစ် သည် ဖြစ် စေ၊ မုန်း သည် ဖြစ် စေ လူ သည် ရှေ့ ဖြစ် မည့် အ ရာ တစ် စုံ တစ် ခု ကို မျှ မ သိ ပေ။

^၂ ဖြောင့် မတ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ဆိုး ယုတ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ကောင်း သော သူ နှင့် မ ကောင်း သော သူ အ ချို့ မူ ရင်း ကျမ်း ၌ ‘မ ကောင်း သော သူ’ မ ပါ။ ဖြစ် စေ၊ စင် ကြယ် သော သူ နှင့် မ စင် ကြယ် သော သူ ဖြစ် စေ၊ ယဇ် ပူ ဇော် သော သူ နှင့် ယဇ် မ ပူ ဇော် သော သူ ဖြစ် စေ၊ သူ တော် ကောင်း နှင့် အ ပြစ် ပြု သော သူ ဖြစ် စေ၊ ကျိန် ဆို သော သူ နှင့် ကျိန် ဆို ခြင်း ကို ကြောက် သော သူ ဖြစ် စေ အား လုံး သည် အား လုံး နည်း တူ တစ် ခု တည်း‌ သော အ ဖြစ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ ၏။ ^၃ အား လုံး သည် တစ် ခု တည်း သော အ ဖြစ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ သည် ဟူ သော ဤ အ ချက် သည် နေ အောက် တွင် ပြု သ မျှ သော အ မှု ထဲ မှ မ ကောင်း သော အ မှု ဖြစ် ၏။ လူ သား တို့ ၏ စိတ် နှ လုံး သည် လည်း မ ကောင်း မှု နှင့် ပြည့် နှက် လျက် ရှိ ၍ သူ တို့ အ သက် ရှင် စဉ် သူ တို့ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ ရူး သွပ် ခြင်း ရှိ ၏။ ထို့ နောက် တွင် သူ တို့ သည် သေ ဆုံး ကြ ရ ၏။

^၄ အ မှန် စင် စစ် အ သက် ရှင် သော သူ အား လုံး တို့ တွင် ပါ ဝင် လျက် ရှိ သော သူ ၌ မျှော် လင့် ခြင်း ရှိ ၏။ အ သက် ရှင် သော ခွေး သည် သေ သော ခြင်္သေ့ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ ^၅ အ ကြောင်း မူ ကား အ သက် ရှင် သော သူ တို့ သည် မိ မိ တို့ သေ ရ မည် ကို သိ ကြ ၏။ သေ သော သူ တို့ မူ ကား မည် သည့် အ ရာ ကို မျှ မ သိ ကြ။ သူ တို့ နှင့် ဆိုင် သော အောက် မေ့ စ ရာ များ ပင် လျှင် မေ့ လျော့ ခြင်း ခံ ရ သည် ဖြစ် ၍ သူ တို့ အ တွက် ဆု လာဘ် လည်း နောက် ထပ် မ ရှိ တော့ ပေ။ ^၆ သူ တို့ ၏ ချစ် ခြင်း မေတ္တာ၊ သူ တို့ ၏ မုန်း တီး ခြင်း၊ သူ တို့ ၏ မ နာ လို ဝန် တို ခြင်း တို့ သည် လည်း ပျက် စီး ပြီ ဖြစ် ၏။ နေ အောက် တွင် ပြု သ မျှ သော အ မှု ၌ သူ တို့ အ တွက် နောက် တစ် ဖန် မည် သည့် ဝေ စု မျှ ရှိ တော့ မည် မ ဟုတ်။

^၇ သွား လော့ သင် ၏ အ စား အ စာ ကို ဝမ်း မြောက် စွာ စား လော့။ သင် ၏ စ ပျစ် ဝိုင် ကို လည်း ကြည် ရွှင် ‌သော စိတ် နှ လုံး ဖြင့် သောက် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား ဘု ရား သ ခင် သည် သင် ပြု လုပ် သော အ မှု များ ကို နှစ် သက် တော် မူ ပြီ။ ^၈ သင် ၏ အ ဝတ် များ သည် အ စဉ် အ မြဲ ဖြူ နေ ပါ စေ။ သင် ၏‌ ခေါင်း ပေါ် မှ နံ့ သာ ဆီ ကို လည်း မ ခန်း ခြောက် စေ နှင့်။ ^၉ နေ အောက် တွင် ရှိ သည့် သင် ၏ အ ချည်း နှီး သော နေ့ ရက် အား လုံး ဖြစ် သည့် နေ အောက် တွင် သင့် အား ပေး သ နား တော် မူ သော သင် ၏ အ ချည်း နှီး သော အ သက် တာ ၏ နေ့ ရက် အား လုံး တို့ ၌ သင် ချစ် သော မ ယား နှင့် အ တူ ရွှင် လန်း စွာ အ သက် ရှင် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား ဤ အ ရာ သည် သင် ၏ အ သက် တာ ၌ လည်း ကောင်း၊ နေ အောက် တွင် သင် ကြိုး ပမ်း အား ထုတ် သော သင် ၏ ကြိုး ပမ်း အား ထုတ် မှု ၌ လည်း ကောင်း သင် ရ ရှိ သော ဝေ စု ဖြစ် ၏။ ^၁၀ သင် လုပ် ဆောင် စ ရာ အ မှု ရှိ သ မျှ ကို ခွန် အား စိုက် ထုတ် ၍ လုပ် ဆောင် လော့။ အ ကြောင်း မူ ကား သင် သွား ရ မည့် မ ရ ဏာ နိုင် ငံ တွင် အ လုပ် အ ကိုင် မ ရှိ၊ အ ကြောင်း အ ကျိုး မ ရှိ၊ အ သိ ပ ညာ မ ရှိ၊ ဉာဏ် ပ ညာ လည်း မ ရှိ။

^၁၁ တစ် ဖန် နေ အောက် တွင် ငါ ပြန် ၍ တွေ့ မြင် သည် ကား ပြိုင် ပွဲ သည် လျင် မြန် သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ စစ် ပွဲ သည် ခွန် အား ကြီး သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ အ စား အ စာ သည် ပ ညာ ရှိ သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ ဓ န ဥစ္စာ သည် အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ မျက် နှာ ရ ခြင်း သည် လည်း တတ် သိ နား လည် သော သူ တို့ အ တွက် သာ မ ဟုတ်။ အ ကြောင်း မူ ကား အ ချိန် ကာ လ နှင့် အ ကြောင်း တိုက် ဆိုင် မှု သည် ထို သူ အား လုံး တို့ ၌ ရောက် လာ တတ် ၏။ ^၁၂ အ မှန် စင် စစ် လူ သည် မိ မိ ၏ အ ချိန် ကာ လ ကို မ သိ တတ်။ ဘေး အန္တ ရာယ် ရှိ သော ပိုက် ကွန် ၌ ဖမ်း မိ ခြင်း ခံ ရ‌ သော ငါး များ နှင့် ကျော့ ကွင်း ၌ မိ သော ငှက် များ ကဲ့ သို့ လူ သား တို့ သည် သူ တို့ အ ပေါ် သို့ ဆိုး ရွား သော အ ချိန် ကာ လ ရုတ် တ ရက် ကျ ရောက် သော အ ခါ ထို အ ရာ အား ဖြင့် ကျော့ မိ တတ် ၏။

^၁၃ တစ် ဖန် ဉာဏ် ပ ညာ နှင့် ဆိုင် သော ဤ ဥ ပ မာ တစ် ခု ကို နေ အောက် တွင် ငါ တွေ့ မြင် ၏။ ၎င်း သည် ငါ့ အ တွက် ကြီး မား သော အ ရာ ဖြစ် ၏။ ^၁၄ လူ အ နည်း ငယ် သာ ရှိ သော မြို့ ငယ် တစ် မြို့ ရှိ ၏။ ကြီး မြတ် သော ရှင် ဘု ရင် တစ် ပါး သည် ထို မြို့ ကို တိုက် ရန် ချီ တက် လာ ၍ ထို မြို့ ကို ဝိုင်း ရံ ထား ကာ မြို့ ပတ် လည် ၌ ကြီး မား သော က တုတ် ကို တည် ဆောက် လေ ၏။ ^၁၅ သို့ သော် ထို မြို့ ၌ ပ ညာ ရှိ သည့် ဆင်း ရဲ သော သူ တစ် ယောက် ရှိ ၍ သူ သည် မိ မိ ၏ ဉာဏ် ပ ညာ အား ဖြင့် ထို မြို့ ကို ကယ် တင် ၏။ သို့ ရာ တွင် ထို ဆင်း ရဲ သော သူ ကို မည် သူ မျှ အောက် မေ့ ခြင်း မ ရှိ ကြ။ ^၁၆ သို့ ဖြစ် ၍ ငါ ဆို သည် ကား ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ စွမ်း တန် ခိုး ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ သို့ သော် ဆင်း ရဲ သား ၏ ဉာဏ် ပ ညာ သည် အ ထင် အ မြင် သေး ခြင်း ခံ ရ ၍ သူ ၏ စ ကား တို့ ကို မည် သူ မျှ နား မ ထောင် ကြ။

^၁၇ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ထဲ မှ အုပ် စိုး သော သူ ၏ အော် ဟစ် သံ ထက် ပ ညာ ရှိ တို့ ၏ တည် ငြိမ် သော စ ကား များ ကို ပို ၍ နား ထောင် တတ် ကြ ၏။ ^၁၈ ဉာဏ် ပ ညာ သည် စစ် လက် နက် များ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။ သို့ သော် အ ပြစ် ပြု သော သူ တစ် ဦး သည် ကောင်း သော အ မှု များ စွာ တို့ ကို ဖျက် ဆီး တတ် ၏။

9

¹ For all this I laid to my heart, even to explore all this: that the righteous, and the wise, and their works, are in the hand of God; whether it is love or hatred, man doesn’t know it; all is before them.

² All things come alike to all. There is one event to the righteous and to the wicked; to the good, to the clean, to the unclean, to him who sacrifices, and to him who doesn’t sacrifice. As is the good, so is the sinner; he who takes an oath, as he who fears an oath. ³ This is an evil in all that is done under the sun, that there is one event to all. Yes also, the heart of the sons of men is full of evil, and madness is in their heart while they live, and after that they go to the dead.

⁴ For to him who is joined with all the living there is hope; for a living dog is better than a dead lion. ⁵ For the living know that they will die, but the dead don’t know anything, neither do they have any more a reward; for their memory is forgotten. ⁶ Also their love, their hatred, and their envy has perished long ago; neither do they any longer have a portion forever in anything that is done under the sun.

⁷ Go your way—eat your bread with joy, and drink your wine with a merry heart; for God has already accepted your works. ⁸ Let your garments be always white, and don’t let your head lack oil. ⁹ Live joyfully with the wife whom you love all the days of your life of vanity, which he has given you under the sun, all your days of vanity, for that is your portion in life, and in your labor in which you labor under the sun. ¹⁰ Whatever your hand finds to do, do it with your might; for there is no work, nor plan, nor knowledge, nor wisdom, in Sheol,† where you are going.

¹¹ I returned and saw under the sun that the race is not to the swift, nor the battle to the strong, neither yet bread to the wise, nor yet riches to men of understanding, nor yet favor to men of skill; but time and chance happen to them all. ¹² For man also doesn’t know his time. As the fish that are taken in an evil net, and as the birds that are caught in the snare, even so are the sons of men snared in an evil time, when it falls suddenly on them.

¹³ I have also seen wisdom under the sun in this way, and it seemed great to me. ¹⁴ There was a little city, and few men within it; and a great king came against it, besieged it, and built great bulwarks against it. ¹⁵ Now a poor wise man was found in it, and he by his wisdom delivered the city; yet no man remembered that same poor man. ¹⁶ Then I said, “Wisdom is better than strength.” Nevertheless the poor man’s wisdom is despised, and his words are not heard.

¹⁷ The words of the wise heard in quiet are better than the cry of him who rules among fools. ¹⁸ Wisdom is better than weapons of war; but one sinner destroys much good.