၁၉

^၁ တည် ကြည် စွာ လျှောက် လှမ်း သော ဆင်း ရဲ သား သည် ကောက် ကျစ် သော စ ကား ကို ပြော ဆို သည့် လူ မိုက် ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂ အ သိ ပ ညာ ကင်း မဲ့ သော စိတ် ဆန္ဒ သည် မ ကောင်း ပေ။ အ လျင် စ လို ခြေ လှမ်း သော သူ သည် လွဲ ချော် တတ် ၏။

^၃ လူ သည် မိ မိ ၏ မိုက် မဲ မှု ကြောင့် မိ မိ လမ်း ခ ရီး မှား ယွင်း ချွတ် ချော် သော အ ခါ ပင် သူ ၏ စိတ် နှ လုံး တွင် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို စိတ် ဆိုး တတ် ၏။

^၄ စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် အ ပေါင်း အ သင်း များ စွာ တိုး ပွား စေ တတ် ၏။ ဆင်း ရဲ သော သူ မူ ကား သူ့ မိတ် ဆွေ ၏ စွန့် ခွာ ခြင်း ကို ခံ ရ တတ် ၏။

^၅ မု သား သက် သေ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။ လိမ် လည် ထွက် ဆို သော သူ သည် လည်း လွတ် မြောက် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၆ များ စွာ သော သူ တို့ သည် မင်း အ ရာ ရှိ ထံ မှ မျက် နှာ ရ ရန် ကြိုး စား တတ် ကြ ၏။ လူ တိုင်း သည် လည်း လက် ဆောင် ပေး သော သူ နှင့် မိတ် ဆွေ ဖြစ် တတ် ကြ ၏။

^၇ ဆင်း ရဲ သော သူ ကို သူ ၏ ညီ အစ် ကို အား လုံး က ပင် မုန်း တတ် ကြ ၏။ သူ ၏ မိတ် ဆွေ တို့ သည် သူ့ ကို ဝေး ဝေး ရှောင် ကြ သည် မှာ အ ဘယ် ဆို ဖွယ် ရှိ သ နည်း။ သူ သည် သူ တို့ နောက် သို့ လိုက် ၍ စ ကား ပြော သော် လည်း မည် သူ မျှ သူ နှင့် စ ကား မ ပြော ကြ ပေ။

^၈ အ သိ ဉာဏ် ကို ရ ရှိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို ချစ် ၏။ ထိုး ထွင်း ဉာဏ် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် ကောင်း သော အ ရာ ကို တွေ့ ရှိ လိမ့် မည်။

^၉ မု သား သက် သေ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။ လိမ် လည် ထွက် ဆို သော သူ သည် လည်း ပျက် စီး ရ လိမ့် မည်။

^၁၀ မိုက် မဲ သော သူ သည် ပျော် ရွှင် ကြည် နူး ရန် မ သင့် လျော် ပေ။ ထို့ ထက် မ က ကျွန် သည် အ ကြီး အ ကဲ တို့ ကို အုပ် စိုး ရန် ပို ၍ ပင် မ သင့် လျော် ပေ။

^၁၁ ပ ညာ သ တိ ရှိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ ဒေါ သ ကို ချုပ် တည်း တတ် ၏။ သူ ၏ ဂုဏ် ကျက် သ ရေ ကား သူ တစ် ပါး ကျူး လွန် သော အ ပြစ် ကို ဖြေ လွှတ် ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၂ ရှင် ဘု ရင် ၏ အ မျက် ဒေါ သ သည် ခြင်္သေ့ ပျို ဟောက် သ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ သူ ၏ ကျေး ဇူး ပြု ခြင်း မူ ကား မြက် ပင် ပေါ် မှ နှင်း စက် ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၁၃ မိုက် မဲ သော သား သည် သူ့ ဖ ခင် အ တွက် ပျက် စီး ခြင်း အ ကြောင်း ဖြစ် ၏။ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား သည် လည်း အ ဆက် မ ပြတ် တ စက် စက် ယို ကျ သော မိုး ရေ နှင့် တူ ၏။

^၁၄ အိမ် ရာ နှင့် စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် မိ ဘ ဘိုး ဘွား တို့ ပေး သော အ မွေ ဖြစ် ၏။ ပ ညာ သ တိ ရှိ သော မ ယား မူ ကား ထာ ဝ ရ ဘု ရား ပေး သ နား တော် မူ ရာ ဖြစ် ၏။

^၁၅ ပျင်း ရိ ခြင်း သည် အ အိပ် ကြီး စေ တတ် ၏။ လုံ့ လ နည်း သော သူ သည် လည်း ငတ် မွတ် ရ လိမ့် မည်။

^၁၆ ပ ညတ် တော် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် မိ မိ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ လမ်း တော် တို့ ကို မ ထီ မဲ့ မြင် ပြု သော သူ မူ ကား သေ ရ လိမ့် မည်။

^၁၇ ဆင်း ရဲ သော သူ ကို သ နား သော သူ သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား အား ချေး ငှား ခြင်း ဖြစ် ၍ ကိုယ် တော် သည် သူ ၏ လုပ် ဆောင် မှု အ တွက် သူ့ အား ဆု လာဘ် ကို ပေး တော် မူ လိမ့် မည်။

^၁၈ မျှော် လင့် ခြင်း ရှိ စဉ် အ ခါ သင် ၏ သား ကို ပဲ့ ပြင် လော့။ သူ့ ကို သေ ခြင်း သို့ ရောက် စေ လို သည့် စိတ် ထား မျိုး မ ရှိ စေ နှင့်။

^၁၉ အ မျက် ဒေါ သ ကြီး မား သော သူ သည် အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ လိမ့် မည်။ သူ့ ကို ကယ် နုတ် လျှင် လည်း နောက် တစ် ဖန် ထပ် ၍ ကယ် နုတ် ရ ဦး မည်။

^၂၀ အ ကြံ ဉာဏ် ကို နား ထောင် ၍ ဆုံး မ ပဲ့ ပြင် ခြင်း ကို လက် ခံ လော့။ သို့ ပြု လျှင် နောက် ဆုံး ၌ သင် သည် ဉာဏ် ပ ညာ ကို ရ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၁ လူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ အ ကြံ အ စည် များ စွာ ရှိ ၏။ သို့ ရာ တွင် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ အ ကြံ ဉာဏ် သည် သာ တည် လိမ့် မည်။

^၂၂ လူ့ ထံ မှ အ လို ရှိ အပ် သော အ ရာ ကား သူ ၏ မေတ္တာ က ရု ဏာ ဖြစ် ၏။ ဆင်း ရဲ သော သူ သည် လိမ် လည် သော သူ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂၃ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို ကြောက် ရွံ့ ခြင်း သည် အ သက် ရှင် ခြင်း သို့ ပို့ ဆောင် ပေး သည် ဖြစ် ၍ ထို စိတ် သ ဘော ရှိ သော သူ သည် ပြည့် စုံ စွာ နေ ရ လျက် ဘေး အန္တ ရာယ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၂၄ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ လက် ကို ပန်း ကန် ထဲ သို့ နှိုက် သော် လည်း ၎င်း ကို မိ မိ ပါး စပ် ထဲ သို့ ပြန် ၍ မ သွင်း လို။

^၂၅ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ ကို ရိုက် လော့။ သို့ ပြု လျှင် အ သိ ဉာဏ် နည်း ပါး သော သူ သည် နှိုင်း ချင့် မျှော် ခေါ် တတ် လာ လိမ့် မည်။ အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ ကို ဆုံး မ လော့။ သို့ ပြု လျှင် သူ သည် အ သိ ပ ညာ ကို ရ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၆ ဖ ခင် အ ပေါ် ကြမ်း ကြုတ် စွာ ပြု မူ ပြီး မိ ခင် ကို နှင် ထုတ် သော သား သည် အ ရှက် ကွဲ စေ သော သား၊ မျက် နှာ ပျက် စေ သော သား ဖြစ် ၏။

^၂၇ ငါ့ သား၊ သင် သည် ဆုံး မ ပဲ့ ပြင် ခြင်း ကို နား မ ထောင် တော့ လျှင် အ သိ ပ ညာ စ ကား တို့ မှ လမ်း လွဲ သွား လိမ့် မည်။

^၂၈ ဆိုး ညစ် သော သက် သေ သည် တ ရား မျှ တ မှု ကို ပြက် ရယ် ပြု တတ် ၏။ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ၏ နှုတ် သည် လည်း အ ပြစ် ဒု စ ရိုက် ကို ဝါး မျို တတ် ၏။

^၂၉ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ တို့ အ တွက် အ ပြစ် ဒဏ် သည် လည်း ကောင်း၊ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ ကျော ကုန်း အ တွက် ကြိမ် ဒဏ် သည် လည်း ကောင်း အ ဆင် သင့် ရှိ ၏။

19

¹ Better is the poor who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.

² It isn’t good to have zeal without knowledge, nor being hasty with one’s feet and missing the way.

³ The foolishness of man subverts his way; his heart rages against Yahweh.

⁴ Wealth adds many friends, but the poor is separated from his friend.

⁵ A false witness shall not be unpunished. He who pours out lies shall not go free.

⁶ Many will entreat the favor of a ruler, and everyone is a friend to a man who gives gifts.

⁷ All the relatives of the poor shun him; how much more do his friends avoid him! He pursues them with pleas, but they are gone.

⁸ He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding shall find good.

⁹ A false witness shall not be unpunished. He who utters lies shall perish.

¹⁰ Delicate living is not appropriate for a fool, much less for a servant to have rule over princes.

¹¹ The discretion of a man makes him slow to anger. It is his glory to overlook an offense.

¹² The king’s wrath is like the roaring of a lion, but his favor is like dew on the grass.

¹³ A foolish son is the calamity of his father. A wife’s quarrels are a continual dripping.

¹⁴ House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from Yahweh.

¹⁵ Slothfulness casts into a deep sleep. The idle soul shall suffer hunger.

¹⁶ He who keeps the commandment keeps his soul, but he who is contemptuous in his ways shall die.

¹⁷ He who has pity on the poor lends to Yahweh; he will reward him.

¹⁸ Discipline your son, for there is hope; don’t be a willing party to his death.

¹⁹ A hot-tempered man must pay the penalty, for if you rescue him, you must do it again.

²⁰ Listen to counsel and receive instruction, that you may be wise in your latter end.

²¹ There are many plans in a man’s heart, but Yahweh’s counsel will prevail.

²² That which makes a man to be desired is his kindness. A poor man is better than a liar.

²³ The fear of Yahweh leads to life, then contentment; he rests and will not be touched by trouble.

²⁴ The sluggard buries his hand in the dish; he will not so much as bring it to his mouth again.

²⁵ Flog a scoffer, and the simple will learn prudence; rebuke one who has understanding, and he will gain knowledge.

²⁶ He who robs his father and drives away his mother is a son who causes shame and brings reproach.

²⁷ If you stop listening to instruction, my son, you will stray from the words of knowledge.

²⁸ A corrupt witness mocks justice, and the mouth of the wicked gulps down iniquity.

²⁹ Penalties are prepared for scoffers, and beatings for the backs of fools.

၁၉

^၁ တည် ကြည် စွာ လျှောက် လှမ်း သော ဆင်း ရဲ သား သည် ကောက် ကျစ် သော စ ကား ကို ပြော ဆို သည့် လူ မိုက် ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂ အ သိ ပ ညာ ကင်း မဲ့ သော စိတ် ဆန္ဒ သည် မ ကောင်း ပေ။ အ လျင် စ လို ခြေ လှမ်း သော သူ သည် လွဲ ချော် တတ် ၏။

^၃ လူ သည် မိ မိ ၏ မိုက် မဲ မှု ကြောင့် မိ မိ လမ်း ခ ရီး မှား ယွင်း ချွတ် ချော် သော အ ခါ ပင် သူ ၏ စိတ် နှ လုံး တွင် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို စိတ် ဆိုး တတ် ၏။

^၄ စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် အ ပေါင်း အ သင်း များ စွာ တိုး ပွား စေ တတ် ၏။ ဆင်း ရဲ သော သူ မူ ကား သူ့ မိတ် ဆွေ ၏ စွန့် ခွာ ခြင်း ကို ခံ ရ တတ် ၏။

^၅ မု သား သက် သေ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။ လိမ် လည် ထွက် ဆို သော သူ သည် လည်း လွတ် မြောက် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၆ များ စွာ သော သူ တို့ သည် မင်း အ ရာ ရှိ ထံ မှ မျက် နှာ ရ ရန် ကြိုး စား တတ် ကြ ၏။ လူ တိုင်း သည် လည်း လက် ဆောင် ပေး သော သူ နှင့် မိတ် ဆွေ ဖြစ် တတ် ကြ ၏။

^၇ ဆင်း ရဲ သော သူ ကို သူ ၏ ညီ အစ် ကို အား လုံး က ပင် မုန်း တတ် ကြ ၏။ သူ ၏ မိတ် ဆွေ တို့ သည် သူ့ ကို ဝေး ဝေး ရှောင် ကြ သည် မှာ အ ဘယ် ဆို ဖွယ် ရှိ သ နည်း။ သူ သည် သူ တို့ နောက် သို့ လိုက် ၍ စ ကား ပြော သော် လည်း မည် သူ မျှ သူ နှင့် စ ကား မ ပြော ကြ ပေ။

^၈ အ သိ ဉာဏ် ကို ရ ရှိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို ချစ် ၏။ ထိုး ထွင်း ဉာဏ် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် ကောင်း သော အ ရာ ကို တွေ့ ရှိ လိမ့် မည်။

^၉ မု သား သက် သေ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် လိမ့် မည် မ ဟုတ်။ လိမ် လည် ထွက် ဆို သော သူ သည် လည်း ပျက် စီး ရ လိမ့် မည်။

^၁၀ မိုက် မဲ သော သူ သည် ပျော် ရွှင် ကြည် နူး ရန် မ သင့် လျော် ပေ။ ထို့ ထက် မ က ကျွန် သည် အ ကြီး အ ကဲ တို့ ကို အုပ် စိုး ရန် ပို ၍ ပင် မ သင့် လျော် ပေ။

^၁၁ ပ ညာ သ တိ ရှိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ ဒေါ သ ကို ချုပ် တည်း တတ် ၏။ သူ ၏ ဂုဏ် ကျက် သ ရေ ကား သူ တစ် ပါး ကျူး လွန် သော အ ပြစ် ကို ဖြေ လွှတ် ခြင်း ဖြစ် ၏။

^၁၂ ရှင် ဘု ရင် ၏ အ မျက် ဒေါ သ သည် ခြင်္သေ့ ပျို ဟောက် သ ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။ သူ ၏ ကျေး ဇူး ပြု ခြင်း မူ ကား မြက် ပင် ပေါ် မှ နှင်း စက် ကဲ့ သို့ ဖြစ် ၏။

^၁၃ မိုက် မဲ သော သား သည် သူ့ ဖ ခင် အ တွက် ပျက် စီး ခြင်း အ ကြောင်း ဖြစ် ၏။ ငြင်း ခုံ ရန် တွေ့ တတ် သော မ ယား သည် လည်း အ ဆက် မ ပြတ် တ စက် စက် ယို ကျ သော မိုး ရေ နှင့် တူ ၏။

^၁၄ အိမ် ရာ နှင့် စည်း စိမ် ဥစ္စာ သည် မိ ဘ ဘိုး ဘွား တို့ ပေး သော အ မွေ ဖြစ် ၏။ ပ ညာ သ တိ ရှိ သော မ ယား မူ ကား ထာ ဝ ရ ဘု ရား ပေး သ နား တော် မူ ရာ ဖြစ် ၏။

^၁၅ ပျင်း ရိ ခြင်း သည် အ အိပ် ကြီး စေ တတ် ၏။ လုံ့ လ နည်း သော သူ သည် လည်း ငတ် မွတ် ရ လိမ့် မည်။

^၁၆ ပ ညတ် တော် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ သည် မိ မိ ၏ စိတ် ဝိ ညာဉ် ကို စောင့် ထိန်း သော သူ ဖြစ် ၏။ ကိုယ် တော် ၏ လမ်း တော် တို့ ကို မ ထီ မဲ့ မြင် ပြု သော သူ မူ ကား သေ ရ လိမ့် မည်။

^၁၇ ဆင်း ရဲ သော သူ ကို သ နား သော သူ သည် ထာ ဝ ရ ဘု ရား အား ချေး ငှား ခြင်း ဖြစ် ၍ ကိုယ် တော် သည် သူ ၏ လုပ် ဆောင် မှု အ တွက် သူ့ အား ဆု လာဘ် ကို ပေး တော် မူ လိမ့် မည်။

^၁၈ မျှော် လင့် ခြင်း ရှိ စဉ် အ ခါ သင် ၏ သား ကို ပဲ့ ပြင် လော့။ သူ့ ကို သေ ခြင်း သို့ ရောက် စေ လို သည့် စိတ် ထား မျိုး မ ရှိ စေ နှင့်။

^၁၉ အ မျက် ဒေါ သ ကြီး မား သော သူ သည် အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ လိမ့် မည်။ သူ့ ကို ကယ် နုတ် လျှင် လည်း နောက် တစ် ဖန် ထပ် ၍ ကယ် နုတ် ရ ဦး မည်။

^၂၀ အ ကြံ ဉာဏ် ကို နား ထောင် ၍ ဆုံး မ ပဲ့ ပြင် ခြင်း ကို လက် ခံ လော့။ သို့ ပြု လျှင် နောက် ဆုံး ၌ သင် သည် ဉာဏ် ပ ညာ ကို ရ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၁ လူ ၏ စိတ် နှ လုံး ထဲ ၌ အ ကြံ အ စည် များ စွာ ရှိ ၏။ သို့ ရာ တွင် ထာ ဝ ရ ဘု ရား ၏ အ ကြံ ဉာဏ် သည် သာ တည် လိမ့် မည်။

^၂၂ လူ့ ထံ မှ အ လို ရှိ အပ် သော အ ရာ ကား သူ ၏ မေတ္တာ က ရု ဏာ ဖြစ် ၏။ ဆင်း ရဲ သော သူ သည် လိမ် လည် သော သူ ထက် ပို ၍ ကောင်း ၏။

^၂၃ ထာ ဝ ရ ဘု ရား ကို ကြောက် ရွံ့ ခြင်း သည် အ သက် ရှင် ခြင်း သို့ ပို့ ဆောင် ပေး သည် ဖြစ် ၍ ထို စိတ် သ ဘော ရှိ သော သူ သည် ပြည့် စုံ စွာ နေ ရ လျက် ဘေး အန္တ ရာယ် နှင့် ကြုံ တွေ့ ရ လိမ့် မည် မ ဟုတ်။

^၂၄ ပျင်း ရိ သော သူ သည် မိ မိ ၏ လက် ကို ပန်း ကန် ထဲ သို့ နှိုက် သော် လည်း ၎င်း ကို မိ မိ ပါး စပ် ထဲ သို့ ပြန် ၍ မ သွင်း လို။

^၂၅ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ ကို ရိုက် လော့။ သို့ ပြု လျှင် အ သိ ဉာဏ် နည်း ပါး သော သူ သည် နှိုင်း ချင့် မျှော် ခေါ် တတ် လာ လိမ့် မည်။ အ သိ ဉာဏ် ရှိ သော သူ ကို ဆုံး မ လော့။ သို့ ပြု လျှင် သူ သည် အ သိ ပ ညာ ကို ရ ရှိ လိမ့် မည်။

^၂၆ ဖ ခင် အ ပေါ် ကြမ်း ကြုတ် စွာ ပြု မူ ပြီး မိ ခင် ကို နှင် ထုတ် သော သား သည် အ ရှက် ကွဲ စေ သော သား၊ မျက် နှာ ပျက် စေ သော သား ဖြစ် ၏။

^၂၇ ငါ့ သား၊ သင် သည် ဆုံး မ ပဲ့ ပြင် ခြင်း ကို နား မ ထောင် တော့ လျှင် အ သိ ပ ညာ စ ကား တို့ မှ လမ်း လွဲ သွား လိမ့် မည်။

^၂၈ ဆိုး ညစ် သော သက် သေ သည် တ ရား မျှ တ မှု ကို ပြက် ရယ် ပြု တတ် ၏။ ဆိုး ယုတ် သော သူ တို့ ၏ နှုတ် သည် လည်း အ ပြစ် ဒု စ ရိုက် ကို ဝါး မျို တတ် ၏။

^၂၉ ပြက် ရယ် ပြု တတ် သော သူ တို့ အ တွက် အ ပြစ် ဒဏ် သည် လည်း ကောင်း၊ မိုက် မဲ သော သူ တို့ ၏ ကျော ကုန်း အ တွက် ကြိမ် ဒဏ် သည် လည်း ကောင်း အ ဆင် သင့် ရှိ ၏။

19

¹ Better is the poor who walks in his integrity than he who is perverse in his lips and is a fool.

² It isn’t good to have zeal without knowledge, nor being hasty with one’s feet and missing the way.

³ The foolishness of man subverts his way; his heart rages against Yahweh.

⁴ Wealth adds many friends, but the poor is separated from his friend.

⁵ A false witness shall not be unpunished. He who pours out lies shall not go free.

⁶ Many will entreat the favor of a ruler, and everyone is a friend to a man who gives gifts.

⁷ All the relatives of the poor shun him; how much more do his friends avoid him! He pursues them with pleas, but they are gone.

⁸ He who gets wisdom loves his own soul. He who keeps understanding shall find good.

⁹ A false witness shall not be unpunished. He who utters lies shall perish.

¹⁰ Delicate living is not appropriate for a fool, much less for a servant to have rule over princes.

¹¹ The discretion of a man makes him slow to anger. It is his glory to overlook an offense.

¹² The king’s wrath is like the roaring of a lion, but his favor is like dew on the grass.

¹³ A foolish son is the calamity of his father. A wife’s quarrels are a continual dripping.

¹⁴ House and riches are an inheritance from fathers, but a prudent wife is from Yahweh.

¹⁵ Slothfulness casts into a deep sleep. The idle soul shall suffer hunger.

¹⁶ He who keeps the commandment keeps his soul, but he who is contemptuous in his ways shall die.

¹⁷ He who has pity on the poor lends to Yahweh; he will reward him.

¹⁸ Discipline your son, for there is hope; don’t be a willing party to his death.

¹⁹ A hot-tempered man must pay the penalty, for if you rescue him, you must do it again.

²⁰ Listen to counsel and receive instruction, that you may be wise in your latter end.

²¹ There are many plans in a man’s heart, but Yahweh’s counsel will prevail.

²² That which makes a man to be desired is his kindness. A poor man is better than a liar.

²³ The fear of Yahweh leads to life, then contentment; he rests and will not be touched by trouble.

²⁴ The sluggard buries his hand in the dish; he will not so much as bring it to his mouth again.

²⁵ Flog a scoffer, and the simple will learn prudence; rebuke one who has understanding, and he will gain knowledge.

²⁶ He who robs his father and drives away his mother is a son who causes shame and brings reproach.

²⁷ If you stop listening to instruction, my son, you will stray from the words of knowledge.

²⁸ A corrupt witness mocks justice, and the mouth of the wicked gulps down iniquity.

²⁹ Penalties are prepared for scoffers, and beatings for the backs of fools.