၂၁

^၁ အစ္စ ‌ရေး အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ပြဋ္ဌာန်း ရ မည့် စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် များ ကား ဤ သို့ တည်း။

 ^၂ ဟေ ဗြဲ လူ မျိုး ကျွန် တစ် ယောက် ကို ဝယ် လျှင် သူ သည် ခြောက် နှစ် အ စေ ခံ ၍ ခု နစ် နှစ် မြောက် ၌ အ ဖိုး အ ခ မ ပေး ဘဲ လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ရှိ ၏။ ^၃ တစ် ယောက် တည်း ရောက် လာ လျှင် တစ် ယောက် တည်း ထွက် သွား ရ မည်။ သူ သည် မ ယား ရှိ သော သူ ဖြစ် လျှင် သူ ၏ မ ယား သည် သူ နှင့် အ တူ ထွက် သွား ရ မည်။ ^၄ ထို သူ ၌ သ ခင် ပေး စား သော မ ယား ရှိ ၍ သူ့ အ တွက် သား များ သို့ မ ဟုတ် သ မီး များ ကို မွေး ဖွား ပေး လျှင် ထို မ ယား နှင့် သား သ မီး များ ကို သ ခင် ပိုင် သည် ဖြစ် ၍ ထို သူ သည် တစ် ယောက် တည်း ထွက် သွား ရ မည်။ ^၅ အ ကယ် ၍ ထို ကျွန် က ‘အ ကျွန်ုပ် ၏ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် ၏ မ ယား နှင့် သား သ မီး များ ကို အ ကျွန်ုပ် ချစ် ပါ ၏။ လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် အ ကျွန်ုပ် မ ထွက် သွား လို ပါ’ ဟု ပြတ် ပြတ် သား သား ပြော ဆို လျှင်၊ ^၆ သ ခင် သည် သူ့ အား ဘု ရား သ ခင် ၏ ရှေ့ တော် သို့ ခေါ် ဆောင် လာ ရ မည်။ သူ့ အား တံ ခါး သို့ မ ဟုတ် တံ ခါး တိုင် သို့ ခေါ် ဆောင် လာ ၍ သ ခင် သည် သူ ၏ နား ရွက် ကို စူး ဖြင့် ဖောက် ရ မည်။ သူ သည် အ စဉ် အ မြဲ အ စေ ခံ ရ မည်။

^၇ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ၏ သ မီး ကို ကျွန် အ ဖြစ် ရောင်း လျှင် ထို ကျွန် မ သည် ကျွန် ယောက်ျား ထွက် သွား သ ကဲ့ သို့ မ ထွက် သွား ရ။ ^၈ သ ခင် သည် ထို ကျွန် မ ကို မိ မိ အ တွက် ရွေး ချယ် ပြီး မှ မ နှစ် မြို့ လျှင် သ ခင် သည် သူ့ ကို ပြန် ရွေး ခွင့် ပေး ရ မည်။ သ ခင် သည် သူ့ အ ပေါ် သစ္စာ မဲ့ သော ကြောင့် တစ် ပါး အ မျိုး သား အား ရောင်း ခွင့် မ ရှိ။ ^၉ ထို သို့ မ ဟုတ် ဘဲ ထို ကျွန် မ ကို မိ မိ သား အ တွက် ရွေး ချယ် လျှင် သ မီး နှင့် ဆိုင် သော စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် အ တိုင်း သူ ၌ ပြု ရ မည်။ ^၁၀ ထို သူ သည် နောက် ထပ် မိန်း မ ယူ လျှင် ယ ခင် မိန်း မ ၏ အ စား အ စာ၊ အ ဝတ် အ ထည် နှင့် မ ယား ရ ပိုင် ခွင့် တို့ ကို မ လျော့ စေ ရ။ ^၁၁ အ ကယ် ၍ ဤ သုံး ချက် ကို မ ပြု ပေး လျှင် ထို မိန်း မ သည် အ ဖိုး အ ခ ငွေ မ ပေး ဘဲ ထွက် သွား ခွင့် ရှိ ၏။

^၁၂ လူ ကို သေ အောင် ရိုက် သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။ ^၁၃ သို့ ရာ တွင် သူ သည် မ ရည် ရွယ် ဘဲ သူ့ လက် ၌ ဘု ရား သ ခင် အပ် သ ဖြင့် လူ ကို သတ် မိ လျှင် ထို သူ ထွက် ပြေး ရ မည့် နေ ရာ ကို ငါ သတ် မှတ် ပေး မည်။ ^၁၄ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ၏ အိမ် နီး ချင်း ကို တ မင် သက် သက် ကြံ စည် သတ် ဖြတ် လျှင် ထို သူ သည် သေ ဒဏ် ခံ ရန် ငါ ၏ ယဇ် ပလ္လင် တော် မှ ပင် ဖြစ် စေ ကာ မူ သူ့ ကို ဆွဲ ထုတ် သွား ရ မည်။

^၁၅ မိ မိ ၏ မိ ခင် ကို ဖြစ် စေ၊ ဖ ခင် ကို ဖြစ် စေ ရိုက် နှက် သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။

^၁၆ မည် သူ မ ဆို လူ ကို ခိုး ယူ ပြီး ရောင်း စား လိုက် သည် ဖြစ် စေ၊ လက် ဝယ် တွေ့ ရှိ သည် ဖြစ် စေ မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။

^၁၇ မိ မိ ၏ မိ ခင် ကို ဖြစ် စေ၊ ဖ ခင် ကို ဖြစ် စေ ကျိန် ဆဲ သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။ မ ၁၅:၄။ မာ ၇:၁၀။

^၁၈ အ ချင်း ချင်း ရန် ဖြစ် ကြ ၍ တစ် ဦး က အ ခြား တစ် ဦး အား ကျောက် တုံး နှင့် ထု သည် ဖြစ် စေ၊ လက် သီး နှင့် ထိုး သည် ဖြစ် စေ ခံ ရ သူ သည် မ သေ သော် လည်း အိပ် ရာ ထဲ ၌ လဲ နေ လျှင် လည်း ကောင်း၊ ^၁၉ အ ပြင် ၌ တောင် ဝှေး ဖြင့် လမ်း ထ လျှောက် နိုင် လျှင် လည်း ကောင်း ပြု သူ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် ရ မည်။ သို့ သော် ခံ ရ သူ ကုန် ရှုံး သွား သည့် အ ချိန် အ တွက် သူ့ အား နစ် နာ ကြေး ပေး ၍ လုံး လုံး ပျောက် ကင်း သည့် တိုင် အောင် ကု သ ပေး ရ မည်။

^၂၀ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ကို တုတ် ဖြင့် ရိုက် နှက် စဉ် တွင် ထို ကျွန် သေ လျှင် ထို သူ သည် မု ချ အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ မည်။ ^၂၁ တစ် ရက် သို့ မ ဟုတ် နှစ် ရက် အ သက် ရှင် လျှင် ထို ကျွန် ကို သူ ပိုင် သော ကြောင့် အ ပြစ် ဒဏ် မ ခံ ရ။

^၂၂ အ ချင်း ချင်း ရန် ဖြစ် ၍ ကိုယ် ဝန် ဆောင် မိန်း မ ကို ရိုက် မိ သ ဖြင့် ကိုယ် ဝန် ပျက် ကျ သော် လည်း အန္တ ရာယ် မ ဖြစ် လျှင် သူ ၏ ယောက်ျား တောင်း ဆို သည့် အ တိုင်း မု ချ ဒဏ် ဆောင် ရ မည်။ တ ရား စီ ရင် ချက် များ အ တိုင်း ပေး ရ မည်။ ^၂၃ အ ကယ် ၍ အန္တ ရာယ် ဖြစ် လျှင် အ သက် အ တွက် အ သက်၊ ^၂၄ မျက် စိ အ တွက် မျက် စိ၊ သွား အ တွက် သွား၊ လက် အ တွက် လက်၊ ခြေ အ တွက် ခြေ၊ မ ၅:၃၈။ ^၂၅ မီး လောင် ခြင်း အ တွက် မီး လောင် ခြင်း၊ ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ အ တွက် ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ၊ ပွန်း ပဲ့ ဒဏ် ရာ အ တွက် ပွန်း ပဲ့ ဒဏ် ရာ ပြန် ပေး ဆပ် ရ မည်။

^၂၆ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ၏ မျက် စိ ကို ထိုး ၍ သူ ၏ မျက် စိ ပျက် စီး သွား လျှင် သူ ၏ မျက် စိ အ တွက် သူ့ ကို လွတ်လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ပြု ရ မည်။ ^၂၇ ထို နည်း တူ မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ၏ သွား ကို ကျိုး စေ လျှင် သူ ၏ သွား အ တွက် သူ့ ကို လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ပြု ရ မည်။

^၂၈ နွား သည် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် မိန်း မ တစ် ယောက် ယောက် ကို ဝှေ့ သ ဖြင့် ထို သူ သေ လျှင် နွား ကို ခဲ နှင့် မု ချ ပေါက် သတ် ရ မည်။ ထို နွား ၏ အ သား ကို မ စား ရ။ ပိုင် ရှင် မူ ကား အ ပြစ် ကင်း လွတ် ၏။ ^၂၉ ထို နွား သည် ယ ခင် က တည်း က ဝှေ့ တတ် သော နွား ဖြစ် ကြောင်း ပိုင် ရှင် ကို သ တိ ပေး သော် လည်း ထို နွား ကို မ ထိန်း သိမ်း သ ဖြင့် လူ ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် လူ မိန်း မ ကို ဝှေ့ သတ် လျှင် ထို နွား ကို ခဲ နှင့် ပေါက် သတ် ရ မည်။ ပိုင် ရှင် သည် လည်း သေ ဒဏ် ခံ ရ မည်။ ^၃၀ အ ကယ် ၍ သူ့ အား လျော် ကြေး တောင်း မည် ဆို လျှင် တောင်း သ မျှ ကို သူ သည် မိ မိ အ သက် ကို ရွေး နုတ် သော အ ဖိုး အ ခ အ ဖြစ် ပေး ရ မည်။ ^၃၁ အ ကယ် ၍ သား သို့ မ ဟုတ် သ မီး တစ် ယောက် ယောက် ကို ဝှေ့ လျှင် လည်း ဤ စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် အ တိုင်း ပိုင် ရှင် ကို စီ ရင် ရ မည်။ ^၃၂ နွား သည် ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ကို ဝှေ့ လျှင် ထို ကျွန် ၏ သ ခင် အား ငွေ ရှယ် ကယ် သုံး ဆယ် ၂၂.၅ ကျပ် သား ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၃၄၅ ဂ ရမ် ခန့်။ ပေး ရ မည်။ နွား ကို လည်း ခဲ နှင့် ပေါက် သတ် ရ မည်။

^၃၃ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် တွင်း ကို ဖွင့် ထား လျှင် ဖြစ် စေ၊ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် တွင်း ကို တူး ၍ မ ဖုံး ဘဲ ထား လျှင် ဖြစ် စေ ထို တွင်း ထဲ သို့ နွား သို့ မ ဟုတ် မြည်း တစ် ကောင် ကောင် ကျ လျှင်၊ ^၃၄ တွင်း ပိုင် ရှင် သည် တိ ရစ္ဆာန် ပိုင် ရှင် အား ငွေ အ လျော် ပေး ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို ကား သူ ပိုင် ၏။

^၃၅ တစ် စုံ တစ် ဦး ၏ နွား သည် မိ မိ အိမ် နီး ချင်း ၏ နွား ကို ဝှေ့ သတ် လျှင် ရှင် သော နွား ကို ရောင်း ၍ ငွေ ကို ခွဲ ယူ ကြ ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို လည်း ခွဲ ယူ ကြ ရ မည်။ ^၃၆ သို့ ရာ တွင် နွား သည် ယ ခင် က တည်း က ဝှေ့ တတ် သော နွား ဖြစ် ကြောင်း သိ သော် လည်း ပိုင် ရှင် သည် ထို နွား ကို မ ထိန်း သိမ်း လျှင် နွား တစ် ကောင် အ တွက် နွား တစ် ကောင် ကို မု ချ အ လျော် ပေး ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို ကား သူ ပိုင် ၏။

21

¹ “Now these are the ordinances which you shall set before them:

² “If you buy a Hebrew servant, he shall serve six years, and in the seventh he shall go out free without paying anything. ³ If he comes in by himself, he shall go out by himself. If he is married, then his wife shall go out with him. ⁴ If his master gives him a wife and she bears him sons or daughters, the wife and her children shall be her master’s, and he shall go out by himself. ⁵ But if the servant shall plainly say, ‘I love my master, my wife, and my children. I will not go out free;’ ⁶ then his master shall bring him to God, and shall bring him to the door or to the doorpost, and his master shall bore his ear through with an awl, and he shall serve him forever.

⁷ “If a man sells his daughter to be a female servant, she shall not go out as the male servants do. ⁸ If she doesn’t please her master, who has married her to himself, then he shall let her be redeemed. He shall have no right to sell her to a foreign people, since he has dealt deceitfully with her. ⁹ If he marries her to his son, he shall deal with her as a daughter. ¹⁰ If he takes another wife to himself, he shall not diminish her food, her clothing, and her marital rights. ¹¹ If he doesn’t do these three things for her, she may go free without paying any money.

¹² “One who strikes a man so that he dies shall surely be put to death, ¹³ but not if it is unintentional, but God allows it to happen; then I will appoint you a place where he shall flee. ¹⁴ If a man schemes and comes presumptuously on his neighbor to kill him, you shall take him from my altar, that he may die.

¹⁵ “Anyone who attacks his father or his mother shall be surely put to death.

¹⁶ “Anyone who kidnaps someone and sells him, or if he is found in his hand, he shall surely be put to death.

¹⁷ “Anyone who curses his father or his mother shall surely be put to death.

¹⁸ “If men quarrel and one strikes the other with a stone, or with his fist, and he doesn’t die, but is confined to bed; ¹⁹ if he rises again and walks around with his staff, then he who struck him shall be cleared; only he shall pay for the loss of his time, and shall provide for his healing until he is thoroughly healed.

²⁰ “If a man strikes his servant or his maid with a rod, and he dies under his hand, the man shall surely be punished. ²¹ Notwithstanding, if his servant gets up after a day or two, he shall not be punished, for the servant is his property.

²² “If men fight and hurt a pregnant woman so that she gives birth prematurely, and yet no harm follows, he shall be surely fined as much as the woman’s husband demands and the judges allow. ²³ But if any harm follows, then you must take life for life, ²⁴ eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, ²⁵ burning for burning, wound for wound, and bruise for bruise.

²⁶ “If a man strikes his servant’s eye, or his maid’s eye, and destroys it, he shall let him go free for his eye’s sake. ²⁷ If he strikes out his male servant’s tooth, or his female servant’s tooth, he shall let the servant go free for his tooth’s sake.

²⁸ “If a bull gores a man or a woman to death, the bull shall surely be stoned, and its meat shall not be eaten; but the owner of the bull shall not be held responsible. ²⁹ But if the bull had a habit of goring in the past, and this has been testified to its owner, and he has not kept it in, but it has killed a man or a woman, the bull shall be stoned, and its owner shall also be put to death. ³⁰ If a ransom is imposed on him, then he shall give for the redemption of his life whatever is imposed. ³¹ Whether it has gored a son or has gored a daughter, according to this judgment it shall be done to him. ³² If the bull gores a male servant or a female servant, thirty shekels A shekel is about 10 grams or about 0.35 ounces, so 30 shekels is about 300 grams or about 10.6 ounces. of silver shall be given to their master, and the ox shall be stoned.

³³ “If a man opens a pit, or if a man digs a pit and doesn’t cover it, and a bull or a donkey falls into it, ³⁴ the owner of the pit shall make it good. He shall give money to its owner, and the dead animal shall be his.

³⁵ “If one man’s bull injures another’s, so that it dies, then they shall sell the live bull, and divide its price; and they shall also divide the dead animal. ³⁶ Or if it is known that the bull was in the habit of goring in the past, and its owner has not kept it in, he shall surely pay bull for bull, and the dead animal shall be his own.

၂၁

^၁ အစ္စ ‌ရေး အ မျိုး သား တို့ ရှေ့ မှောက် ၌ ပြဋ္ဌာန်း ရ မည့် စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် များ ကား ဤ သို့ တည်း။

 ^၂ ဟေ ဗြဲ လူ မျိုး ကျွန် တစ် ယောက် ကို ဝယ် လျှင် သူ သည် ခြောက် နှစ် အ စေ ခံ ၍ ခု နစ် နှစ် မြောက် ၌ အ ဖိုး အ ခ မ ပေး ဘဲ လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ရှိ ၏။ ^၃ တစ် ယောက် တည်း ရောက် လာ လျှင် တစ် ယောက် တည်း ထွက် သွား ရ မည်။ သူ သည် မ ယား ရှိ သော သူ ဖြစ် လျှင် သူ ၏ မ ယား သည် သူ နှင့် အ တူ ထွက် သွား ရ မည်။ ^၄ ထို သူ ၌ သ ခင် ပေး စား သော မ ယား ရှိ ၍ သူ့ အ တွက် သား များ သို့ မ ဟုတ် သ မီး များ ကို မွေး ဖွား ပေး လျှင် ထို မ ယား နှင့် သား သ မီး များ ကို သ ခင် ပိုင် သည် ဖြစ် ၍ ထို သူ သည် တစ် ယောက် တည်း ထွက် သွား ရ မည်။ ^၅ အ ကယ် ၍ ထို ကျွန် က ‘အ ကျွန်ုပ် ၏ သ ခင်၊ အ ကျွန်ုပ် ၏ မ ယား နှင့် သား သ မီး များ ကို အ ကျွန်ုပ် ချစ် ပါ ၏။ လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် အ ကျွန်ုပ် မ ထွက် သွား လို ပါ’ ဟု ပြတ် ပြတ် သား သား ပြော ဆို လျှင်၊ ^၆ သ ခင် သည် သူ့ အား ဘု ရား သ ခင် ၏ ရှေ့ တော် သို့ ခေါ် ဆောင် လာ ရ မည်။ သူ့ အား တံ ခါး သို့ မ ဟုတ် တံ ခါး တိုင် သို့ ခေါ် ဆောင် လာ ၍ သ ခင် သည် သူ ၏ နား ရွက် ကို စူး ဖြင့် ဖောက် ရ မည်။ သူ သည် အ စဉ် အ မြဲ အ စေ ခံ ရ မည်။

^၇ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ၏ သ မီး ကို ကျွန် အ ဖြစ် ရောင်း လျှင် ထို ကျွန် မ သည် ကျွန် ယောက်ျား ထွက် သွား သ ကဲ့ သို့ မ ထွက် သွား ရ။ ^၈ သ ခင် သည် ထို ကျွန် မ ကို မိ မိ အ တွက် ရွေး ချယ် ပြီး မှ မ နှစ် မြို့ လျှင် သ ခင် သည် သူ့ ကို ပြန် ရွေး ခွင့် ပေး ရ မည်။ သ ခင် သည် သူ့ အ ပေါ် သစ္စာ မဲ့ သော ကြောင့် တစ် ပါး အ မျိုး သား အား ရောင်း ခွင့် မ ရှိ။ ^၉ ထို သို့ မ ဟုတ် ဘဲ ထို ကျွန် မ ကို မိ မိ သား အ တွက် ရွေး ချယ် လျှင် သ မီး နှင့် ဆိုင် သော စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် အ တိုင်း သူ ၌ ပြု ရ မည်။ ^၁၀ ထို သူ သည် နောက် ထပ် မိန်း မ ယူ လျှင် ယ ခင် မိန်း မ ၏ အ စား အ စာ၊ အ ဝတ် အ ထည် နှင့် မ ယား ရ ပိုင် ခွင့် တို့ ကို မ လျော့ စေ ရ။ ^၁၁ အ ကယ် ၍ ဤ သုံး ချက် ကို မ ပြု ပေး လျှင် ထို မိန်း မ သည် အ ဖိုး အ ခ ငွေ မ ပေး ဘဲ ထွက် သွား ခွင့် ရှိ ၏။

^၁၂ လူ ကို သေ အောင် ရိုက် သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။ ^၁၃ သို့ ရာ တွင် သူ သည် မ ရည် ရွယ် ဘဲ သူ့ လက် ၌ ဘု ရား သ ခင် အပ် သ ဖြင့် လူ ကို သတ် မိ လျှင် ထို သူ ထွက် ပြေး ရ မည့် နေ ရာ ကို ငါ သတ် မှတ် ပေး မည်။ ^၁၄ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ၏ အိမ် နီး ချင်း ကို တ မင် သက် သက် ကြံ စည် သတ် ဖြတ် လျှင် ထို သူ သည် သေ ဒဏ် ခံ ရန် ငါ ၏ ယဇ် ပလ္လင် တော် မှ ပင် ဖြစ် စေ ကာ မူ သူ့ ကို ဆွဲ ထုတ် သွား ရ မည်။

^၁၅ မိ မိ ၏ မိ ခင် ကို ဖြစ် စေ၊ ဖ ခင် ကို ဖြစ် စေ ရိုက် နှက် သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။

^၁၆ မည် သူ မ ဆို လူ ကို ခိုး ယူ ပြီး ရောင်း စား လိုက် သည် ဖြစ် စေ၊ လက် ဝယ် တွေ့ ရှိ သည် ဖြစ် စေ မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။

^၁၇ မိ မိ ၏ မိ ခင် ကို ဖြစ် စေ၊ ဖ ခင် ကို ဖြစ် စေ ကျိန် ဆဲ သော သူ သည် မု ချ အ သတ် ခံ ရ မည်။ မ ၁၅:၄။ မာ ၇:၁၀။

^၁၈ အ ချင်း ချင်း ရန် ဖြစ် ကြ ၍ တစ် ဦး က အ ခြား တစ် ဦး အား ကျောက် တုံး နှင့် ထု သည် ဖြစ် စေ၊ လက် သီး နှင့် ထိုး သည် ဖြစ် စေ ခံ ရ သူ သည် မ သေ သော် လည်း အိပ် ရာ ထဲ ၌ လဲ နေ လျှင် လည်း ကောင်း၊ ^၁၉ အ ပြင် ၌ တောင် ဝှေး ဖြင့် လမ်း ထ လျှောက် နိုင် လျှင် လည်း ကောင်း ပြု သူ သည် အ ပြစ် ဒဏ် နှင့် ကင်း လွတ် ရ မည်။ သို့ သော် ခံ ရ သူ ကုန် ရှုံး သွား သည့် အ ချိန် အ တွက် သူ့ အား နစ် နာ ကြေး ပေး ၍ လုံး လုံး ပျောက် ကင်း သည့် တိုင် အောင် ကု သ ပေး ရ မည်။

^၂၀ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ကို တုတ် ဖြင့် ရိုက် နှက် စဉ် တွင် ထို ကျွန် သေ လျှင် ထို သူ သည် မု ချ အ ပြစ် ဒဏ် ခံ ရ မည်။ ^၂၁ တစ် ရက် သို့ မ ဟုတ် နှစ် ရက် အ သက် ရှင် လျှင် ထို ကျွန် ကို သူ ပိုင် သော ကြောင့် အ ပြစ် ဒဏ် မ ခံ ရ။

^၂၂ အ ချင်း ချင်း ရန် ဖြစ် ၍ ကိုယ် ဝန် ဆောင် မိန်း မ ကို ရိုက် မိ သ ဖြင့် ကိုယ် ဝန် ပျက် ကျ သော် လည်း အန္တ ရာယ် မ ဖြစ် လျှင် သူ ၏ ယောက်ျား တောင်း ဆို သည့် အ တိုင်း မု ချ ဒဏ် ဆောင် ရ မည်။ တ ရား စီ ရင် ချက် များ အ တိုင်း ပေး ရ မည်။ ^၂၃ အ ကယ် ၍ အန္တ ရာယ် ဖြစ် လျှင် အ သက် အ တွက် အ သက်၊ ^၂၄ မျက် စိ အ တွက် မျက် စိ၊ သွား အ တွက် သွား၊ လက် အ တွက် လက်၊ ခြေ အ တွက် ခြေ၊ မ ၅:၃၈။ ^၂၅ မီး လောင် ခြင်း အ တွက် မီး လောင် ခြင်း၊ ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ အ တွက် ထိ ခိုက် ဒဏ် ရာ၊ ပွန်း ပဲ့ ဒဏ် ရာ အ တွက် ပွန်း ပဲ့ ဒဏ် ရာ ပြန် ပေး ဆပ် ရ မည်။

^၂၆ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ၏ မျက် စိ ကို ထိုး ၍ သူ ၏ မျက် စိ ပျက် စီး သွား လျှင် သူ ၏ မျက် စိ အ တွက် သူ့ ကို လွတ်လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ပြု ရ မည်။ ^၂၇ ထို နည်း တူ မိ မိ ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ၏ သွား ကို ကျိုး စေ လျှင် သူ ၏ သွား အ တွက် သူ့ ကို လွတ် လပ် သော သူ အ ဖြစ် ထွက် သွား ခွင့် ပြု ရ မည်။

^၂၈ နွား သည် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် မိန်း မ တစ် ယောက် ယောက် ကို ဝှေ့ သ ဖြင့် ထို သူ သေ လျှင် နွား ကို ခဲ နှင့် မု ချ ပေါက် သတ် ရ မည်။ ထို နွား ၏ အ သား ကို မ စား ရ။ ပိုင် ရှင် မူ ကား အ ပြစ် ကင်း လွတ် ၏။ ^၂၉ ထို နွား သည် ယ ခင် က တည်း က ဝှေ့ တတ် သော နွား ဖြစ် ကြောင်း ပိုင် ရှင် ကို သ တိ ပေး သော် လည်း ထို နွား ကို မ ထိန်း သိမ်း သ ဖြင့် လူ ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် လူ မိန်း မ ကို ဝှေ့ သတ် လျှင် ထို နွား ကို ခဲ နှင့် ပေါက် သတ် ရ မည်။ ပိုင် ရှင် သည် လည်း သေ ဒဏ် ခံ ရ မည်။ ^၃၀ အ ကယ် ၍ သူ့ အား လျော် ကြေး တောင်း မည် ဆို လျှင် တောင်း သ မျှ ကို သူ သည် မိ မိ အ သက် ကို ရွေး နုတ် သော အ ဖိုး အ ခ အ ဖြစ် ပေး ရ မည်။ ^၃၁ အ ကယ် ၍ သား သို့ မ ဟုတ် သ မီး တစ် ယောက် ယောက် ကို ဝှေ့ လျှင် လည်း ဤ စီ ရင် ထုံး ဖွဲ့ ချက် အ တိုင်း ပိုင် ရှင် ကို စီ ရင် ရ မည်။ ^၃၂ နွား သည် ကျွန် ယောက်ျား သို့ မ ဟုတ် ကျွန် မိန်း မ ကို ဝှေ့ လျှင် ထို ကျွန် ၏ သ ခင် အား ငွေ ရှယ် ကယ် သုံး ဆယ် ၂၂.၅ ကျပ် သား ခန့် သို့ မ ဟုတ် ၃၄၅ ဂ ရမ် ခန့်။ ပေး ရ မည်။ နွား ကို လည်း ခဲ နှင့် ပေါက် သတ် ရ မည်။

^၃၃ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် တွင်း ကို ဖွင့် ထား လျှင် ဖြစ် စေ၊ တစ် စုံ တစ် ဦး သည် တွင်း ကို တူး ၍ မ ဖုံး ဘဲ ထား လျှင် ဖြစ် စေ ထို တွင်း ထဲ သို့ နွား သို့ မ ဟုတ် မြည်း တစ် ကောင် ကောင် ကျ လျှင်၊ ^၃၄ တွင်း ပိုင် ရှင် သည် တိ ရစ္ဆာန် ပိုင် ရှင် အား ငွေ အ လျော် ပေး ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို ကား သူ ပိုင် ၏။

^၃၅ တစ် စုံ တစ် ဦး ၏ နွား သည် မိ မိ အိမ် နီး ချင်း ၏ နွား ကို ဝှေ့ သတ် လျှင် ရှင် သော နွား ကို ရောင်း ၍ ငွေ ကို ခွဲ ယူ ကြ ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို လည်း ခွဲ ယူ ကြ ရ မည်။ ^၃၆ သို့ ရာ တွင် နွား သည် ယ ခင် က တည်း က ဝှေ့ တတ် သော နွား ဖြစ် ကြောင်း သိ သော် လည်း ပိုင် ရှင် သည် ထို နွား ကို မ ထိန်း သိမ်း လျှင် နွား တစ် ကောင် အ တွက် နွား တစ် ကောင် ကို မု ချ အ လျော် ပေး ရ မည်။ သေ သော အ ကောင် ကို ကား သူ ပိုင် ၏။

21

¹ “Now these are the ordinances which you shall set before them:

² “If you buy a Hebrew servant, he shall serve six years, and in the seventh he shall go out free without paying anything. ³ If he comes in by himself, he shall go out by himself. If he is married, then his wife shall go out with him. ⁴ If his master gives him a wife and she bears him sons or daughters, the wife and her children shall be her master’s, and he shall go out by himself. ⁵ But if the servant shall plainly say, ‘I love my master, my wife, and my children. I will not go out free;’ ⁶ then his master shall bring him to God, and shall bring him to the door or to the doorpost, and his master shall bore his ear through with an awl, and he shall serve him forever.

⁷ “If a man sells his daughter to be a female servant, she shall not go out as the male servants do. ⁸ If she doesn’t please her master, who has married her to himself, then he shall let her be redeemed. He shall have no right to sell her to a foreign people, since he has dealt deceitfully with her. ⁹ If he marries her to his son, he shall deal with her as a daughter. ¹⁰ If he takes another wife to himself, he shall not diminish her food, her clothing, and her marital rights. ¹¹ If he doesn’t do these three things for her, she may go free without paying any money.

¹² “One who strikes a man so that he dies shall surely be put to death, ¹³ but not if it is unintentional, but God allows it to happen; then I will appoint you a place where he shall flee. ¹⁴ If a man schemes and comes presumptuously on his neighbor to kill him, you shall take him from my altar, that he may die.

¹⁵ “Anyone who attacks his father or his mother shall be surely put to death.

¹⁶ “Anyone who kidnaps someone and sells him, or if he is found in his hand, he shall surely be put to death.

¹⁷ “Anyone who curses his father or his mother shall surely be put to death.

¹⁸ “If men quarrel and one strikes the other with a stone, or with his fist, and he doesn’t die, but is confined to bed; ¹⁹ if he rises again and walks around with his staff, then he who struck him shall be cleared; only he shall pay for the loss of his time, and shall provide for his healing until he is thoroughly healed.

²⁰ “If a man strikes his servant or his maid with a rod, and he dies under his hand, the man shall surely be punished. ²¹ Notwithstanding, if his servant gets up after a day or two, he shall not be punished, for the servant is his property.

²² “If men fight and hurt a pregnant woman so that she gives birth prematurely, and yet no harm follows, he shall be surely fined as much as the woman’s husband demands and the judges allow. ²³ But if any harm follows, then you must take life for life, ²⁴ eye for eye, tooth for tooth, hand for hand, foot for foot, ²⁵ burning for burning, wound for wound, and bruise for bruise.

²⁶ “If a man strikes his servant’s eye, or his maid’s eye, and destroys it, he shall let him go free for his eye’s sake. ²⁷ If he strikes out his male servant’s tooth, or his female servant’s tooth, he shall let the servant go free for his tooth’s sake.

²⁸ “If a bull gores a man or a woman to death, the bull shall surely be stoned, and its meat shall not be eaten; but the owner of the bull shall not be held responsible. ²⁹ But if the bull had a habit of goring in the past, and this has been testified to its owner, and he has not kept it in, but it has killed a man or a woman, the bull shall be stoned, and its owner shall also be put to death. ³⁰ If a ransom is imposed on him, then he shall give for the redemption of his life whatever is imposed. ³¹ Whether it has gored a son or has gored a daughter, according to this judgment it shall be done to him. ³² If the bull gores a male servant or a female servant, thirty shekels A shekel is about 10 grams or about 0.35 ounces, so 30 shekels is about 300 grams or about 10.6 ounces. of silver shall be given to their master, and the ox shall be stoned.

³³ “If a man opens a pit, or if a man digs a pit and doesn’t cover it, and a bull or a donkey falls into it, ³⁴ the owner of the pit shall make it good. He shall give money to its owner, and the dead animal shall be his.

³⁵ “If one man’s bull injures another’s, so that it dies, then they shall sell the live bull, and divide its price; and they shall also divide the dead animal. ³⁶ Or if it is known that the bull was in the habit of goring in the past, and its owner has not kept it in, he shall surely pay bull for bull, and the dead animal shall be his own.